Türk Lirası: Soru & Cevap
*Türk Lirası neden düşüyor? İşler bozuldu mu?
Tüm dünyada faizler artıyor. Özellikle, gösterge niteliğinde olan Amerikan faizlerine bakalım. 1 ay önce yüzde 1’den düşük olan 10 yıllık tahvil faizi bugün yüzde 1.5’e dayandı. Durum böyle olunca, değerlemeleri zengin olan teknoloji hisseleri ya da kısa vadede para kazandıran bahisler kapandı.
Türk Lirası bu yılın en iyi kazandıran gelişen ülke kuruydu. TL’yi cazip kılan faizi olduğu için en çok etkilenen de biz olduk. Ana sebep bu. Türk Lirası 16 Şubat’ta gördüğü dip olan 6.89’dan bu yana yüzde 5 değer yitirerek 7,25’e dayandı.
Küresel dalga içeriye sermaye akımlarını kestiği için TL’deki güçlenme eğilimi bozulmuş oldu. Kuru son 3 aydır 2 şey aşağı itiyordu. Biri, yerlilerin döviz alımlarını kesmesi. Diğeri ise yabancıların içeriye soktukları 18 milyar dolar. Dolardaki satıcı yabancı olunca, o da girişi kesince, vatandaş zaten dolarlarını bozmaya ikna olmayınca... Durum bu oldu.
*TCMB Zorunlu Karşılıkları artırarak arka kapıdan mı faiz artırmış oldu?
TCMB 2 adımda 675 baz puan faiz artırdı. Son iletişimlerinde, gerekirse yani enflasyon artmaya devam ederse önden yüklemeli olarak faiz artışlarını sürdüreceği mesajını açıkça iletti. Enflasyon, TL’nin reel faiz ödemesine engel olursa faiz artacak. Apaçık.
Faizi zaten açıkça artıran bir banka neden örtülü faiz artışına gitsin? Herkesin kredibilite açığının önemli oranda tamir edildiğini düşündüğü bir ortamda bu iddia makul değil.
Kaldı ki Banka’nın da ifade ettiği gibi ZK artışı ‘düşmekte olan mevduat ve kredi faizlerine’ cevaben artırılmış oldu. Düşüş dursun ve ufak bir temas ile hafifçe maliyetler artsın. Para politikasının sıkı duruşu zarar görmesin diye. Bu sebeple, bu ZK hamlesi TL’yi düşürdü demek doğru olmaz.
*Başka küresel faktörler TL düşüşünde rol oynadı mı?
Oynadı.
Brezilya’da Petrobras’ın CEO’sunun sürpriz bir şekilde Başkan Bolsonaro tarafından görevden alınması ülkenin ve tüm gelişen kurlarının üstüne baskı koydu. Güney Afrika’da bütçe açığı endişeleri Güney Afrika Randı ve tüm gelişen ülkelere satış olarak yansıdı.
*TL neden değerlenmişti? TL cazip mi?
Türk Lirası, gerçeklere dönüş ve bildik çözüm yöntemlerinin, anlaşılır bir şekilde uygulanması ile birlikte değerlenmeye başlamıştı. Öngörülebilirlik artmıştı.
TL rekor düşük düzeye gerilediği 6 Kasım 2020 gününden bu yana yüzde 18 değer kazandı. Bu kazanç, en yakın rakibinden 3 kat fazla! TL hala yüksek faizi ve enflasyonun düşürülmesi hikayesi ile yatırımcılar için oldukça cazip. Resimde değişen bir şey yok.
Ekonomilerin açılması ile birlikte Türkiye’nin özellikle güçlü olduğu turizmin geri dönüşü ile rezervlerin de artacağını söylemek mümkün. Mevduat faizlerinin yüzde 18 olduğu ortamda, bugün alınacak 1 doların 12 aylık maliyeti kabaca 8.5 liraya denk geliyor. Siyasi ortam değişmeden ya da mevcut ekonomi politikaları tersine çevrilmeden yatırımcıların bu maliyeti çıkarmaları zor olabilir.
