Pazarda kilogramını 10 TL'den satıyorlar

Engin Kontaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hayalindeki işe Bakanlığın projesi sayesinde kavuştuğunu söyledi. Pazar sıkıntıları olmadığını, ürettikleri ürünün seradan çıkar çıkmaz satıldığını aktaran Kontaş, üçüncü serayı kurmak istediklerini belirtti. Kontaş, bu işi yapmak isteyenlere hayallerinin peşinden gitmeleri tavsiyesinde bulunarak, "Kimse endişe etmesin. Zaten şu anda Türkiye pazarında çok ciddi istiridye mantarı açığı var" dedi.

İstiridye mantarından elde edilen gelirin rahatlıkla iki üç aileyi geçindirdiğine dikkati çeken Kontaş, "Mantarın toptan kilogram fiyatı 7,5 lira. Pazarda ise 10 liradan satıyoruz. Şimdiye kadar pazara götürdüğümüz ürün geri dönmedi. Adeta kapış kapış satıldı" diye konuştu.

Kontaş, istiridye mantarının aylık getirisinin yaklaşık 4 bin lira olduğunu bildirdi. Ayşe Sözüer ise erkek kardeşiyle bu işe girdiği için duyduğu mutluluğu dile getirdi. Bu zamana dek pazar sorunları olmadığını vurgulayan Sözüer, "Üç ayda bir hasat oluyor. Topladığımız ürün ise bir hafta içerisinde satılıyor. Üretimden ve satıştan gayet memnunuz. Bu ürünü soran ve almak isteyen çok ancak gelen talebi yetiştiremiyoruz" dedi.

Sözüer, istiridye mantarının çok lezzetli olduğunu kaydederek, "Bu mantar Karadeniz'de çok bilinmiyordu. Bakanlığın projesi sayesinde tüm Karadeniz bu ürünü tanımaya başladı. Tüketildiği zaman da tadının ne kadar güzel olduğunun farkına varıldı. Çok lezzetli olduğu için herkes tercih ediyor" ifadesini kullandı.

Ordu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Kemal Yılmaz, kent genelinde mantar yetiştiriciliğini geliştirmek ve yaygınlaştırmak için yapılan çalışmaların olumlu sonuçlar verdiğini belirterek, 2015 yılında 1 istiridye mantarı tesisi bulunurken bugün itibarıyla toplam 2 bin metrekare alanda her biri 100 metrekare ve üzerinde 15 tesiste üretim yapıldığını anlattı. Yılmaz, 100 metrekarelik tesisten yılda yaklaşık 10 tona kadar ürün alınabildiğine işaret ederek, "2017 yılında ilimizde 150 ton civarında üretim gerçekleşmiş olup pazar sorunu yaşanmamıştır. Bu durum istiridye mantarının tüketici tarafından da benimsendiğinin göstergesidir" diye konuştu.

SIFIR MALİYETLE AÇILDI, 500 KİLOGRAMLIK ÜRÜN TOPLADI

Niğde E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda 2000'li yıllardan önce hücre olarak kullanılan alanda yetiştirilen istiridye mantarının hasadı yapıldı.

Hükümlüleri topluma kazandırmak ve meslek sahibi yapmak amacıyla 2000'li yıllardan önce hücre olarak kullanılan ve yeni infaz sistemiyle kaldırılan hücreler, mahkumlar tarafından yıkılarak 112 metrekarelik İstiridye Mantar Yetiştiriciliği Atölyesi'ne dönüştürüldü.

Kullanılmayan eski ranzaların raf haline getirildiği, sıfır maliyetle açılan atölyede ekilen istiridye mantarından ilk ürün alındı.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ile Halk Eğitim Merkezi tarafından eğitim verilen 20 hükümlünün çalıştığı atölyede, ilk hasat yaklaşık 500 kilogram mantar, mahkumlar tarafından 400'er gramlık paket haline getirilerek, Niğde Açık Cezaevi mağazasında satışa sunuldu.

İlk hasat mantardan yemek de yapılarak cezaevindeki mahkumlara ve personele ikram edildi.

Bir taraftan cezalarını çeken diğer taraftan mantar, cam üretimi, el sanatları ve tekstil gibi farklı alanlarda uzmanlaşan mahkumlar, cezaları sona erdiğinde meslek sahibi bireyler olarak topluma kazandırılıyor ve ülke ekonomisine katkı sağlıyor.

Niğde Cumhuriyet Başsavcısı Oğuzhan Dönmez, cezaevinde sıfır maliyetle organik istiridye mantarı üretimi yapıldığını belirtti.

Cezaevinde kullanılmayan bir alanın sıfır maliyetle değerlendirilmesinin önem taşıdığını söyleyen Dönmez, "Hükümlülerin mantarcılık konusunda eğitim alması, yetiştirme faaliyetinin yapılması, hükümlülerin meslek öğrenmesi, topluma intibaklarının sağlanması da çok önemli." diye konuştu.

Dönmez, çalışmada görev alan hükümlülerin aynı zamanda devlet tarafından sosyal güvencelerinin sağlandığını ve sigortalarının yapıldığını aktararak, şunları kaydetti:

Hükümlülere cüzi bir ücret de ödenmektedir. Bu konuda çalışmalarımız artarak devam ediyor. Hükümlülerin meslek kazanması, topluma uyumu hem de bu cezaevlerimize gelir temin edilmesi noktasında önemli çalışmalarımız var. Üretilen mantarlar açık ceza infaz kurumu marketinde satışa sunuldu.

Kullanılmayan alanlar için de hem istiridye mantarının üretiminin artırılması hem de başka iş kolları noktasında çalışmalarımız devam ediyor. Amacımız hükümlülerin meslek kazanması, cezaevinden tahliye olduktan sonra edindikleri mesleklerle yaşamlarını idame ettirmeleridir. Ayrıca cezaevinde tekstil atölyemiz bulunmaktadır. Çok sayıda hükümlümüz hem cezalarını çekiyorlar hem de üretimle devletimize katkı sağlıyor.

AZ BULUNUYOR, FİYATI BOYUTUNA GÖRE DEĞİŞİYOR

Gaziantep'in ünlü Almacı Pazarı'nda yöresel ürünler satan Mehmet Durdu Aksak yaptığı açıklamada, yağmurlardan sonra özellikle kumlu ve nadasa bırakılan topraklarda yetişen kemenin, yerin altında büyümesi nedeniyle bulunmasının uzmanlık gerektirdiğini söyledi.

Kemenin Gaziantep'te salçalı, yoğurtlu yemeği, tavası ve kebabının yapıldığını, ayrıca lahmacuna katıldığını ifade eden Aksak, "Zor bulunan bir mantar olduğu için fiyatı boyutuna göre değişiyor. Tavalık olan küçük boylarının kilogramı 100, bir büyüğünün 125, en büyük boylarını ise 175 liradan satıyoruz. Keme tezgahlarda genelde mayıs sonuna kadar bulunabiliyor" dedi.

Aksak, kemenin açık renklilerinin daha lezzetli olduğunu dile getirerek, tanımayanların genellikle patatese benzettiklerini kaydetti.

Kemenin fiyatı nedeniyle lüks bir yiyecek olduğunu anlatan Aksak, "Eskiden daha çok bulunurdu. Şimdi bulmak zorlaştı, onun için de fiyatı arttı. Küçükleri soğan ve etle kavrularak yenir, lahmacunu, yoğurtlu ve salçalı yemekleri yapılır. En çok tercih edilen boyu da kebaplık olanlarıdır. Kebabı da tıpkı soğan kebabı gibi tepsiye dizilip fırına atılır ya da şişe saplanarak yapılır. Yeni nesil pek bilmese de tadını bilenler, her sene mutlaka bir kez de olsa yemek isterler. Müdavimleri lezzetinden vazgeçemezler." diye konuştu.

15 BİN TL KREDİ ÇEKTİLER YILDA 3.2 MİLYON LİRA KAZANDILAR

Burdur'un Altınyayla ilçesindeki Çatak köyü halkının neredeyse tamamı, Mustafa Külür sayesinde kültür mantarını gelir kapısı yaptı. Köylüler bahçelerinde kurdukları iklimlendirme özelliğine sahip 150 üretim odası ile yıllık ortalama 1800 ton mantar üretiyor. Samsun, Muğla, Antalya, İzmir ve Bursa gibi illere gönderilen ve kilosu tüccara 4 liraya satılan kültür mantarı, 585 nüfuslu köyde vatandaşın yüzünü güldürüyor.

Köylüsünü kültür mantarıyla tanıştıran, tanıştırmakla kalmayıp yediden yetmişe herkesi mantar üreticisi haline getiren 39 yaşındaki 3 çocuk babası Mustafa Külür yaptığı açıklamada, mantar yetiştirmeyi, Antalya'nın Korkuteli ilçesinde öğrendiğini söyledi. Altınyayla Kaymakamlığının desteğiyle 2008'de köyünde iki üretim odası kurarak mantar üretmeye başladığını anlatan Külür, oda başı 15 bin lira, faizsiz, 5 yıl geri ödemesiz kredi ile işini büyüttüğünü belirterek, şöyle devam etti:

"Burada bir tesis kurdum, bunda devletimizin desteği büyüktür. Kültür mantarı üreticiliğini köyümde başlattım, tüm köylüye öğrettim. Hepimizin geçim kaynağı artık mantar oldu. Şu anda kültür mantarını hem üretiyorum hem de diğer üretici arkadaşlardan alıp pazarlamasını yapıyorum. Köyümüzde başlayan mantar üretimi, kısa sürede Altınyayla ilçe merkezi ve ilçenin diğer üç köyü Asmabağ, Kızılyaka ve Çörten'de de yaygınlaştı."

"ÜRETTİĞİMİZ MANTAR KALİTE OLARAK DA TÜRKİYE'NİN İYİLERİNDEN"

Antalya Korkuteli'nden sonra kültür mantarını en çok üretebilen ikinci büyük ilçe olduklarına işaret eden Külür, "Ürettiğimiz mantar kalite olarak da Türkiye'nin en iyilerinden" dedi.

Arkadaşlarının ilk başladıkları güne göre daha tecrübeli olduğunu vurgulayan Külür, "Giderlere rağmen şu anda iyi bir getirisi var. Her odadan, hastalığa yakalanmadan, normal şartlarda yüzde 26 ile yüzde 30 arasında verim alıyoruz. 10 ton hammadde koyduğumuzda her odadan yaklaşık 3 bin kilogram mantar alabiliyoruz. Şu anki durumda kültür mantarının üreticiden tüccara çıkış fiyatları 4 lira ile 4 lira 20 kuruş arasında değişiyor. Her hasatta normal şartlarda giderler de eklendiği zaman yaklaşık 2 bin lira ile 3 bin lira arasında oda başına bir getirisi var" diye konuştu.

Mantar ile tersine göçü başardılarKendi tesisinde 12 işçinin çalıştığı dile getiren Külür, 15 oda ile üretim yaptığını belirterek, göç veren bir köy iken artık gidenlerin neredeyse tamamının geri dönüp köyde mantar işi yapmaya başladığını anlattı. Zaman içinde ilçe genelinde 700 civarında üretim odası oluştuğunu ifade eden Külür, şöyle devam etti:

"Bu mantar üretim odalarından işçiler, nakliyeciler, petrolcüler, fırıncılar, berberler gibi doğrudan veya dolaylı birçok iş kolu faydalanıyor. Mantar köyümüz ve ilçemiz için büyük bir gelir kaynağı durumunda. Kurumsal marketlere, pazarlara gönül rahatlığıyla mantarımızı gönderiyoruz. İlaç kalıntısız, mümkün olduğunca doğal bir şekilde insanlarımızın sofrasına ulaştırıyoruz. Yaklaşık 800 bin lira gibi bir para üç aylık zaman diliminde Altınyayla'da, eski adıyla Dimril çukurunda hareket ediyor. Bu da hem Türkiye ekonomisine hem de ilimiz ekonomisine ciddi bir katkı sağlıyor. Mantar sayesinde insanımızın yaşam standartları yükseldi, refah düzeyleri arttı. Yıllık düşündüğümüz zaman ise ilçe genelinde yaklaşık 3,2 milyon lira gibi bir sıcak para burada dolaşımda. Göç edenlerin neredeyse tamamı mantar sayesinde geri dönü."

Külür'den esinlenerek mantar üreticisi olan kuzeni Bekir Külür ise yılın dört mevsimi üretim yaptıklarını söyledi. Külür, "Bizim geçim kaynağımız mantarcılık. 15 tonluk 3 üretim odamız var, geçim kaynağımız sadece mantar. Ailecek çalışıyoruz, iş yoğun olduğu zamanlarda komşulardan yardım alıyoruz" dedi.

Çatak köyü muhtarı Necati Külür, akrabası Mustafa Külür ile başlayan sürecin zaman içinde yaygınlaşarak köyün tamamının geçim kaynağı olduğu dile getirdi.21 yaşındaki mantar üreticisi İbrahim Türer de ailesinin tüm fertleriyle bu işi yaptıklarını ifade etti.

Mantarın yoğun olduğu zamanlarda hasat için komşularından ve akrabalarından yardım istediklerini belirten Türer, "Köyümüzün neredeyse hepsi kültür mantarcılık işiyle uğraşıyor. Kazancımız iyi. Ailem ve ben bu işle uğraşıyorum. Yıllık ortalama 12 ton mantar elde ediyorum. Kilosunu 4 liradan tüccara satıyoruz" ifadelerini kullandı.

EV HANIMLIĞINDAN PATRONLUĞA... SİPARİŞLERE YETİŞEMİYOR

Dağdelen yaptığı açıklamada, eşinin önerisi üzerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne giderek Genç Çiftçi Projesi'ne başvurduğunu söyledi. Başvurunun uygun görülmesi üzerine 30 bin lira hibe alarak işe başladığını belirten Dağdelen, ilk hasatta elde ettikleri mantarın yoğun ilgi gördüğünü ifade etti.

İkinci hasadın devam ettiğini anlatan Dağdelen, şöyle konuştu:

"Daha önce ev hanımıydım, bu işe başladıktan sonra 'çalışmak çok güzelmiş' dedim. Zevkli bir iş. Aile bütçesine katkıda bulunuyorum. Bu işi eşimle internetten araştırarak bulduk, yapmaya karar verdik. İyi de oldu. Mantarlarımızı genellikle İstanbul ve Ankara'ya gönderiyoruz ayrıca semt pazarlarına götürüyoruz. İstiridye mantarının lezzeti diğer mantarlara göre biraz farklı. Kadınlara tavsiyem; evde oturmasınlar. Devletimizin birçok imkanı var. Bunlardan yararlanırlarsa hem kendi işlerini kurarlar hem de aile bütçelerine katkı sağlarlar."

Dağdelen, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba'nın da ili ziyareti sırasında tesisi incelediğini hatırlatarak, "Üreticilere ve girişimcilere desteklerinden dolayı Bakanımıza çok teşekkür ederim" dedi.

Metin Dağdelen (38) de internetten araştırdığı mantar üreticiliğinin eşi için uygun olduğunu düşündüğünü aktardı. Bakanlığın girişimci kadınlara hibe desteği olduğunu öğrenince başvurmaya karar verdiklerine işaret eden Dağdelen, şunları kaydetti:

"Evrakları hazırlayıp İl Müdürlüğüne başvurduk. Kısa sürede hibemiz çıktı. Ardından tesisi kurduk. Eşime her zaman destek veriyorum. Pazarlama sıkıntımız yok. Şu anda siparişlere yetişemiyoruz. O yüzden tesisi genişletmeyi düşünüyoruz. Mantarı İstanbul, Eskişehir ve Ankara, onun haricinde Afyonkarahisar merkezde birkaç yere veriyoruz. Bir hasatta 3,5 ton ürün alıyoruz. Mantarımız paketlenerek marketlere gidiyor."

3 AYDA 3.5 TON ÜRETİYOR, YURTDIŞINA AÇILMAYI PLANLIYOR

Yıllar önce kültür mantarcılığı sektöründe çalışmış olan Feride Akdeniz Bakıroğlu, amatör olarak çalıştığı bu işte profesyonelleşerek, kendi tesisini kurmak hedefiyle KİGGEM’e başvurdu. İş yeri açmak ve yönetmek için eğitimin şart olduğu söyleyen Bakıroğlu, şöyle konuştu:

“Büyükşehir Belediyesi’nin kadınlara yönelik bu merkezini duyunca hemen başvurdum. KİGGEM’deki yetkililere kurmak istediğim işi, projelerimi ve hedeflerimi anlattım. Mantar yetiştiriciliği işini daha önce amatör olarak yapıyordum ve hedefim kendi işyerimi kurmaktı. KİGGEM’den aldığım eğitim ile kendi işyerimi açarak kendi tesisimde üretime başladım. O kurs bana çok katkı sağladı, beni geliştirdi. İlkokul mezunu biriyken iş kadını oldum. Önceden kendimi ifade edemezken şimdi kendime güvenimi tam olarak kazandım.

“Biz erkek başımıza bu işte zorlanıyoruz sen kadın halinle nasıl yapacaksın?" diye tepkiler aldım. Ben de "Kadının başaramayacağı iş yoktur" dedim. Bu işi başarmak için hedefimi çizmiştim. Bu işi kurarken iki hedefim vardı. Birincisi istiridye mantarı üreterek dünyaya açılmak, ikincisi de yüzde elli zihinsel engelli olan iki evladıma iyi bir gelecek bırakabilmek.

Komposu pamuktan hazırlıyoruz daha sonra makinelerde pamukla tohumu karıştırıyoruz. Elde ettiğimiz karışımı torbalara koyarak seralara asıyoruz. Isının ve nemin iyi korunmasıyla 28 gün sonra istiridye mantarı çıkmaya başlıyor. Havasını ve suyunu dikkatli şekilde koruyarak büyüme sürecine geçiliyor. Üç ay içinde üç buçuk ton mantar kazanıyoruz. İstiridye mantarının tadı ve lezzeti ete en yakın mantar çeşitlerinden biri. Ülkemizin toprakları çok bereketli. Domates, biber, portakal hepsi yurtdışına çıkıyor. İstiridye mantarımız da yurtdışına çıksın. Antalya’nın ismini dünyaya duyursun.

KİLOGRAMI 100 TL

Kazdağları'ndan toplanan kuzugöbeği mantarı, Balıkesir'in Edremit ilçesinde kurulan pazarlarda kilosu 80-100 lira arasında değişen fiyatlardan satılıyor.

İçerdiği vitamin ve minerallerle besleyici değeri yüksek olan, az çıktığı ve çok ilgi gördüğü için yüksek fiyattan satılan kuzugöbeği mantarında mart ayının sonlarına doğru açılan sezon sürüyor.

Anadolu'nun birçok yerinde şifa kaynağı olarak tüketilen kuzugöbeği mantarı, Kazdağları'nda birçok köylünün önemli geçim kaynakları arasında yer alıyor.

Hava koşullarının uygun gitmesi dolayısıyla bu yıl biraz fazla yetişen bu mantar türünü Kazdağları ormanlarından toplayan köylüler, Edremit'te kurulan pazarlarda kilosunu 80 ila 100 lira arasında değişen fiyattan satıyor.

Mantarlar, pazarlarda 150-200 gramlık poşetler halinde satışa sunuluyor. 200 gramlık poşetler 16-20 lira arasında alıcı buluyor.

Eşinin topladığı kuzugöbeği mantarını pazarda satan Fatma Kobak, "Bu mantarları Kazdağları'ndan topluyoruz. Kuzu göbeği mantarı çok faydalıdır. Hem çok lezzetli hem de çok faydalı olduğu ve az bulunabildiği için fiyatı yüksek. Bu ayın sonuna kadar olur sonra pek bulunmaz." dedi.

Mehmet Ali Kural ise doğal olan bu mantar türünün ormanlık alanda bulunmasının zor olduğunu belirterek, "Kuzugöbeği mantarı kavrulup yumurtalı yapılırsa çok lezzetli olur. Şifasını zaten herkes biliyor. Şimdi tam zamanı. Bu mantarlar Avrupa'ya da gidiyor. Başka ülkelerde ilaç sanayinde de kullanılıyor bildiğim kadarıyla." diye konuştu.

Pazardan kuzugöbeği mantarı satın alan Hatice Sayın da "Şifalı olduğunu biliyorum. Yurt dışında ilaç da yapılıyormuş. Bizler burada çıktığı için şanslıyız." ifadesini kullandı.