Bu liste çok konuşuluyor
Dünya basını bu listeyi konuşuyor... Türk sanatçı Banu Cennetoğlu'nun Avrupa'ya ulaşırken hayatını kaybeden mültecilerin isimlerini kaleme aldığı 'The List' bu hafta itibarıyla Londra'da sergileniyor
İngiliz The Guardian Gazetesi, Dünya Mülteciler Günü nedeniyle anlamlı bir işe imza attı geçtiğimiz hafta. Türk sanatçı Banu Cennetoğlu ve mülteci hakları için çalışan uluslararası sosyal sorumluluk kuruluşu United for Intercultural Action katkılarıyla bir ek yayınlandı. Ek, “Fortress Europe” yani Avrupa Kalesi’ne girebilmek için hayatını kaybeden mültecilerin tam listesi... Tam 34 bin 361 kişinin ismi yer alıyor. 64 sayfalık bir çalışma... Ekin sonunda Cennetoğlu’nun bir de röportajı var. HT Pazar'dan Deniz Çağlar'ın haberi...
16 yıldır elinde bu listeyle geziyormuş Cennetoğlu. Sürekli güncellediği listeyle ilişkisi 2002’de öğrenim için bulunduğu Amsterdam’da başlamış... Rijksakademie’de fotoğrafçılık okurken, bir proje için sınır kapılarının mimarisine odaklanmış. Bu sırada United for Intercultural Action ile yolları kesişiyor: İlk kez orada görüyor listeyi. 6 bin isim... “Tüm isimleri tek tek okumuştum” diyor. Listedeki isimlerin sayısı bugün sanatçının eklemeleriyle 30 bini aşmış. Sadece resmi olarak açıklanan kişilerin isimlerinin tutulduğu düşünülürse, gerçek rakamın çok daha yüksek olması muhtemel. Mültecilerin isimleriyle birlikte, kökenleri ve ölüm nedenleri de kayıt altında. Ölüm nedenleri sadece Akdeniz’i geçerken kalabalık şişme botların batmasından ötürü değil. Daha denize ulaşamadan yaşanan pek çok acı ölüm vakası var... Kamyonlarda havasız kalanlar, nehirleri geçerken boğulanlar, nöbetçilerce vurulanlar, çaresizlikten edilen intiharlar, tıbbi yardım eksikliği... Tüm bu trajedi listede yer alıyor. Listenin ortaya çıkardığı gerçek ise AB’nin sığınma ve sınır dışı etmeye ilişkin uygulamalarının acımasızlığı... Kısacası Avrupa Kalesi’nin geçilmezliği nedeniyle yok olan hayatlar. Çarpıcı bir de istatistik var: 1993’te raporlanan ölüm sayısı 61 iken 2017’ye gelindiğinde sayı 3915. Listede hayatını kaybeden birçok göçmenin mezarı bile yok.
Cennetoğlu röportajında “Bir sanatçı olarak kaynak bulabildiğim sürece listeyi devam ettireceğim” diyor. Cennetoğlu’nun asıl amacı listeyi daha çok insana görünür kılmak, farkındalık oluşturmak... Listeleri önceleri yazıcıdan bastırıp dağıtmış, banka ATM’lerine, kafelerde masalara bırakmış. Hatta sağladığı ufak bir kaynak sayesinde Amsterdam’da billboard’lar kiralayıp, listeleri oralarda yayınlamış.
Bugün geldiği noktada, aslında bir fotoğraf sanatçısı olan Cennetoğlu’nun çalışması 28 Haziran itibarıyla Londra’da Chisenhale Gallery’de sergilenecek.
DEĞİŞİM ZAMANI
Cennetoğlu’nun basılı malzemenin gücü ve etkisine inancı tam. Bu listenin insanlara hükümetlerin politikaları konusunda bir şeyler yapabilme yetisinde olduklarını hatırlatacağını söylüyor. United, adına konuşan Geer Ates ise bu hareketle politikaların değişmesi için daha geniş bir desteğe ulaşmayı hedeflediklerini belirtiyor, 25 yıldır önüne geçilebilecek bu ölümlerin artık son bulması için...
Liverpool Bienali’nde dağıtılacak
Gazete; 64 sayfalık ekiyle birlikte ücretsiz olarak 28 Haziran – 26 Ağustos tarihleri boyunca Londra’da Chisenhale Gallery’de; 14 Temmuz28 Ekim tarihleri boyunca ise Liverpool Bienali kapsamında dağıtılacak. “The List of Deaths” ayrıca internet üzerinden pdf olarak indirilebiliyor.
Banu Cennetoğlu kimdir ?
1970, Ankara doğumlu Banu Cennetoğlu, fotoğraf, yerleştirme ve basılı malzemeyi kullanan işler üretiyor. Sosyopolitik açıdan ortaya çıkan belirsizlik, bu belirsizliğin görsel kayıt edilebilirliği ve fotoğrafın belgeleme sorunu üzerine çalışıyor. Psikoloji lisansından sonra Paris’te fotoğraf eğitimi aldı. 1996-2002 arasında New York’ta yaşadı. 2002 -2004 yılları arasında Amsterdam Rijksakademie’de misafir sanatçı olarak araştırmalarını sürdürdü. 2006’da İstanbul’a dönen Cennetoğlu, sanatçı kitapları üzerine çalışan BAS inisiyatifini kurdu. 2009’da Ahmet Öğüt ile birlikte 53. Uluslararası Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nda yer aldı. Son dönem sergileri arasında 5. Berlin Bienali, 10. İstanbul Bienali, 1. Atina Bienali, Brave New Worlds/ Walker Art Center, Wherever You Go/San Francisco Art Institute bulunuyor. Sanatçı, çalışmalarını İstanbul’da sürdürüyor.
