Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Kültür-Sanat Edebiyat Cinayet romanlarının kraliçesi

        Polisiye edebiyatının tüm dünyada en çok satan yazarı Agatha Christie'nin ünlü eseri 'Doğu Ekspresinde Cinayet' in bir kere daha beyaz perdeye uyarlanması vesilesiyle yazarın hayatını kurcaladık... HT Pazar'dan Selin Özavcı Tokçabalaban ve Can Baytak'ın haberi...

        Dünya çapında kazandığı haklı lakabıyla 'suç kraliçesi' yani polisiye edebiyatının ünlü yazarı Agatha Christie; yazdığı cinayet romanlarından tiyatro oyunlarına kariyeri ilkler ve başarılarla dolu bir isim. Hayatı boyunca medyadan uzak, göze batmadan yaşamayı tercih eden yazar en son 1974 yılında, romanından sinemaya çok beğendiği bir uyarlama olan 'Doğu Ekspresinde Cinayet' filminin galasında insan önüne çıkmıştı. Aradan geçen 43 yıldan sonra aynı romandan yeniden sinemaya uyarlanan film, geçen hafta gösterime girdi. Kenneth Branagh'dan Johnny Depp'e Michelle Pfeiffer'a Penelope Cruz'a, Judi Dench'ten Willem Dafoe'ye ünlü oyuncu kadrosuyla dikkat çeken film vesilesiyle cinayet romanlarının usta yazarı, gerilimin kraliçesi Agatha Christie'yi mercek altına aldık.

        REKLAM

        Mükemmel cinayete giden yol

        Christie hikayelerini yazmadan önce bir ses kayıt cihazına kaydeder sonra seyahatlerinde de yanından ayırmadığı taşınabilir Corona daktilosunda yazardı. Ortadoğu tarihinde uzmanlaşmış önemli bir İngiliz arkelog olan ikinci kocası Max Mallowen'a asistanlık yaptığı süreçte başarılı bir fotoğrafçı haline geldi. Yazarın cinayet romanlarında bu kadar başarılı olmasının nedenlerinden biri olarak da ruhani ve doğaüstü konulara olan ilgisi ve bilgisi olarak gösterilir.

        15 Eylül 1890 yılında doğan yazarın 125. doğum günü vesilesiyle kurguladığı cinayetlerin şifresi de çözüldü: Cinayetle bağlantılı karakterlerin manipülasyonuyla dikkati dağılan okuyucular için ana çerçeveden uzaklaşmak kolaydır. Yazar ilk olarak cinayeti, katili ve cinayet nedenini kurgular. Sonra bu kurguya göre farklı açılardan bakıldığında suçlu görülebilecek karakterler devreye girer. Son olarak da sona varmayan ip uçları ve taktiklerle olay manipüle edilir. Yazarın 125'inci yılı vesilesiyle bilim adamları; bir Agatha Christie cinayetinin nasıl çözüleceğine dair bir de formül yarattı.

        REKLAM

        Ölümlerden ölüm beğen!

        I. Dünya Savaşı esnasında çalıştığı revirde, ilaç ve zehirli kimyasalların birleşimleri hakkında detaylı bilgiye sahip olan yazarın kitaplarında cinayete kurban gidenler arasında ölüm çeşitleri oranları şöyle:

        Zehirlenerek %35

        Silahla vurularak %15

        Sopayla dövülerek %12

        Bıçaklanarak %12

        Boğularak %10

        İtilerek %6,5

        Suda boğularak %3

        Dövülerek %2,5

        Açıklanamaz bir yöntemle %1

        Otomobille ezilerek %1

        Asılarak %1

        Christie'nin romanlarında en sık görülen cinayet aleti zehirken; en tehlikeli odalar yatak odası, kütüphane ve çalışma odası.

        Kitaplarında geçen en acayip cinayet silahları arasında bir kutu çikolata, elektirikli stranç, ananas şeklinde mermer saksı gibi örnekler var.

        70'li yıllarda cinayetleri zehirle işleyen Graham Young isimli İngiliz seri katilin ve 1977'de teyzesini öldüren sıradan bir ofis çalışanının Christie'nin kitaplarından ilham aldığı biliniyor. İran'ın ilk kadın seri katili de yine yazarın kitaplarından ip uçları edindiğini 2009 yılında itiraf etti.

        REKLAM

        Dünyanın en kalın kitabı unvanına sahip olan Miss Marple hikayelerinin toplu baskısında 12 roman ve 22 kısa hikaye yer alıyor. 8 kilo ağırlığındaki kitapta 68 kere suç işlenir, 22 kere yanlış suçlama yapılır. Çözüme ulaşan 43 cinayetten 12'si zehirleme, 6'sı boğma, 2'si suda boğulma, 2'si bıçaklanma, 1'i yanma, 1'i kafaya alınan darbe, 1'i okla vurulmadır. 500 kopya yayımlanan bu özel baskının her birinin satış fiyatı 1000 sterlin.

        İki hafiye yüzlerce cinayet

        Agatha Christie dünyaca ünlü, bir değil iki tane dedektif karakteri yaratmayı başaran tek yazar. Hercule Poirot ve Miss Marple. Bıyıklarıyla ünlü Belçikalı hafiye Hercule Poirot'un 34 kitabı, 59 kısa hikayesi ve tiyatro oyunları var. Filmlerin yanı sıra radyo şovları ve televizyon dizileriyle de ünü artmıştır.

        Poirot'un çözdüğü cinayetlerde 57 kişi zehirlenerek, 2 kişi bıçaklanarak, 9 kişi iple boğularak ölür, 6 kişi suda boğularak. 2 zanlının masumiyeti ortaya çıkar. Christie, bir kere Savoy'da öğle yemeği yerken bir kere de Kanarya Adaları'nda deniz yolculuğunda olmak üzere Hercule Poirot'yu iki kere 'gördüğünü' iddia eder. 1975'te kurgusal ölümü olmak üzerine verilen New York Times'taki ölüm ilanıyla gazeteye ölüm ilanı verilen ilk kurgu karakter olur.

        REKLAM

        12 kitap, 22 kısa hikaye ile okuyucuyla buluşan Miss Marple, 1930'da yayımlanan 'Ölüm Çığlığı' ile ortaya çıkar. Eğitimli bir hafiye olmamasına rağmen olayları zekası, gözlem gücü ve insan doğası konusundaki bilgisi ile içgüdüleriyle çözer.

        411 numaranın esrarı

        Christie, 'Doğu Ekspresinde Cinayet'i: lüks Doğu Ekspresi ile seyahat edenleri misafir etmek amacıyla inşa edilen İstanbul Pera Palas Oteli'nin 411 numaralı odasında yazar. 1926 yılında 11 gün boyunca ortadan kaybolan yazarın neden ortadan kaybolduğu asla açıklanmaz. Uzaylılar tarafından kaçırıldığından, ilk eşi tarafından terk edileceğini anladığı için uzaklaşmasına kadar türlü senaryo mevcuttur. İstanbul'a geldiğinde Pera Palas'ta kalan Agatha Christie, otelin o zamanki sahibi Misbah Muhayyeş'in Yeniköy'deki yalısında konaklar. Ölümünden sonra medyum aracılığıyla ulaşıldığı varsayılan, kayboluşunun ardındaki sır perdesinin 11 günün Pera Palas'taki bu odayla bağlantılı olduğu da anlatılır.

        - Kitapları 40'ın üzerinde dile çevrildi

        - 73 polisiye roman yazdı

        -28 seri katil yarattı

        -16 tiyatro oyunu yazdı

        REKLAM

        -100 hikayesi var

        Mary Westmacott ismiyle

        - 6 romantik kitap yazdı

        -2 şiir kitabı ve biyografi yayınladı

        Guinness Rekorlar Kitabı'na göre:

        - Kitapları Shakespeare'in eserleri ve İncil'den sonra en çok satan yazar Agatha Christie

        - Dünyada en uzun sahnelenen tiyatro oyunu rekorunu taşıyan 'Fare Kapanı' radyo oyunu olarak yazıldı

        - Dünyada 2 milyardan fazla kitabı satıldı

        - Telif haklarından elde edilen yıllık gelir, 4 milyon dolar

        - 1974 yılında film vizyona girdiğinde Doğu Ekspresinde Cinayet romanı 3 milyon kopya sattı. Ülkemizde Altın Kitaplar'dan yayımlanan roman, 100 binden fazla satarken yazarın tüm kitaplarının Türkiye'deki satışı 1 milyonu geçiyor.

        - 12 Ocak 1976'da 85 yaşında öldüğünde; Londra'nın Batı Yakası'ndaki büyün tiyatrolar 1 saat süreyle ışıklarını kapattı.

        - Çocukken okula gitmeyen yazara eğitimi evde annesi tarafından verildi. Bilinen ilk ilham kaynakları, hayali arkadaşlarıdır.

        REKLAM

        - Christie'nin aslında yazar olmak gibi bir hayali yoktur. Hayranları bu yeteneğin ortaya çıkmasını; kendisine bir dedektif hikayesi yazma konusunda meydan okuyan kız kardeşi Madge'e borçlu.

        - İlk kitabı 'Çöldeki Kar' yayıncılar tarafından reddedildi. Yazarın ilk basılan kitabı, ikinci romanı 'Ölüm Sessiz Geldi' 1920'de yayımlandı. Kitaptan kazandığı avans ise sadece 25 sterlindi.

        - Yazarın en sevdiği kendi hikayesi 'Şadihin Gözleri'; en sevdiği tiyatro oyunu 'Beklenmeyen Şahit' iken 'Mavi Trenin Esrarı'nın berbat bir roman olduğunu düşünüyordu.

        -2015 yılında 100 ülkeden 15 bin oyla yapılan ankete göre yazarın en sevilen kitabı %21'le 'On Küçük Zenci' oldu. Kitap ayrıca 100 milyon kopyayla yazarın en çok satan eseri. İkinci sırada %16'yla 'Doğu Ekspresinde Cinayet' var. 3. ise %8 ile 'Roger Ackroyd Cinayeti'.

        Şurada Paylaş!

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ