Dev obruk evleri tehdit ediyor
KONYA'nın Karapınar ilçesinde oluşan obruk, ekili alanların yanı sıra yerleşim yerlerini de tehdit ediyor. İlçede, bugüne kadar irili-ufaklı 300'den fazla obruk meydana geldi. Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık, Bölgede 300'den fazla obruk oluşmuş durumda. Oluşmaya da devam edecek. Bunu önlemek mümkün değil. dedi.
Yeraltı suları, karbonik asitle zenginleşip asit özelliği taşıyarak, kireç taşlarını eriterek yeraltına mağaralar oluşturuyor. Zamanla mağaralardaki sular çekiliyor. Mağaraların üzerindeki toprak örtü de kendini taşıyamıyor ve üzerindeki toprak örtü büyük bir gürültü ve patlamayla çöküyor. Ağız çapları küçük, derinlere doğru çapları genişleyen çukurlar oluşuyor. Bu çukurlara obruk adı verilmektedir. Konya'da ise Tuz Gölü'den başlayıp Karapınar, Çumra ve Akören ilçesine kadar uzanan bir yay üzerinde eriyebilir kayaçlar bulunması nedeniyle obruk sık sık oluşmaktadır. Bölgede irili- ufaklı 300'ün üzerinde obruk meydana geldi. Obruk, ekili alanların yanı sıra yerleşim yerlerini de tehdit ediyor. Çünkü bazı bölgelerde oluşan obruklar, yerleşim yerine 100-200 metre uzaklıkta yer alıyor.
KARAPINAR'DAN TUZ GÖLÜ’NE GİDEN GÖMÜLÜ FAY HATTI VAR
DHA'nın haberine göre, obrukların eriyebilir kayaçların suyla temas etmesi durumunda meydana geldiğini belirten Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Fetullah Arık, şunları söyledi
Obruklar yeraltındaki karstik çöküntüler olarak söylenebilir. Özellikle Tuz Gölü’nden başlayarak güneye Karapınar'a, Çumra'ya, Akören'e kadar giden bir yay, Konya'nın il merkezinin çevresini kuşatan bölgenin tamamında bu suyla karşılaştığında eriyebilir nitelikle tabakalar bulunduran genç formasyonlar var. Bunlar asiti yüksek yağmur suyuyla ya da Karapınar bölgesindeki sönmüş volkanlardan ayrılan asiti yüksek sularla karşılaştığı zaman kolaylıkla eriyebiliyor.
Karapınar'dan Tuz Gölü'ne doğru giden bir gömülü fay hattından söz ediyoruz. Bu fay hattının olduğu bölgelerde kayaçlar daha kırık olduğu için bunların olduğu bölgede su akışları kuzeye doğrudur. Dolayısıyla obrukların yoğunlaştığı bölge genellikle bu fay hattının yanında, yöresinde ya da üzerinde meydana geliyor. Su akımı da etkili. Bu doğal jeolojik faktörlerdir.
300'ÜN ÜZERİNDE OBRUK MEYDANA GELDİ
Bölgede 300'ün üzerinde obruk meydana geldiğini ve obruğun oluşmasını engellemesin mümkün olmadığını belirten Arık, şöyle konuştu
Obruklar, önceden daha yüksek kotlarda meydana geliyordu. Son yıllarda aşırı yeraltı su kullanımı ve kuraklık şartları nedeniyle su seviyesi çekildi. Su kayaç etkileşimi olduğu noktalar daha düşük kotlara geldi. Günümüzde yerleşim alanlarında, tarlalarımızda, küçük yerleşim birimlerinde obruklar olmaya devam ediyor. Sadece geçtiğimiz yıl 9 civarında obruk meydana geldi. Bütün bölgeye baktığımız zaman Çumra'dan, Tuz Gölü'ne kadar olduğu bölgede 300 civarında obruk vardı. Geçen yıl 300'ü aşmış olduk.
OBRUĞUN OLUŞMASINI DURDURMAK MÜMKÜN DEĞİL
Bu yıl tarım sezonunun yeni başladığını ve beraberinde yeni obruklarında oluşmaya başladığını hatırlatan Arık, Obruğun oluşmasını durdurmak, şu an için mümkün değil. Onu tetikleyen faktörleri biraz daha kontrol altında tutabiliriz. Bu da yeraltı su seviyesini yükseltecek tedbirler olmalı ki, en azından yerleşim alanlarından biraz daha uzakta olsun. dedi.
GİTMEK İSTESEK BU KADAR HALK NEREYE GİDECEK
İnoba Mahallesi'nde oturan çiftçi Hasan Köroğlu, obruklarla yaşamaya alıştıklarını belirterek, Obruklara alıştık artık. Yapacak bir şey yok. Ekmeğimiz burada. Zemin sağlam diyorlar, ertesi gün çöküyor. Gitmek istesek de bu kadar insan nereye gidecek. dedi.
OBRUKLARI KABULLENDİK
Aynı mahallede otur çiftçi Orhan Gümüş de, obruk oluşumunu kabullendiklerini ifade ederek, Obruk ile evlerimizin mesafesi yaklaşık 100 ila 200 metre kadar. İlk zamanlar biraz tedirgin oluyorduk; ama insan sonradan alışıyor. Yanından gelip geçiyoruz. Düşme ihtimalimiz olsa da artık pek kaygılanmıyoruz. Hatta olmadığı zaman obruk oluşmamış diyoruz. Yetkililerin de yapacağı bir şey yok. Yeraltı suları çekiliyor, bunlar oluyor. Bunu kabullendik. dedi.
