Didem Balçın: Cinsiyet eşitsizliği evrensel bir sorun

HT Magazin'den Ece Saruhan'ın haberine göre, DASDAS Sahne, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü, eşitsizlikten, baskılardan ve haksızlıklardan kurtulmak için canları pahasına vatanlarını terk ederek bir tekneye binen ve sığınma talebiyle Mısır’dan Yunanistan’a doğru yol alan 50 cesur kadının hikâyesini sahneye taşıyarak karşılıyor.

Bugün prömiyer yapacak olan ‘Yakaranlar’ adlı oyunu, Aiskhylos bundan tam 2500 yıl önce yazmış, dünyanın en eski oyunlarından biri ama insan haklarına, cinsiyet eşitsizliğine ve mülteci olma durumuna dair söylediği söz maalesef hiç eskimemiş, bugün yazılmış gibi.

‘HER ŞEYİ EŞİTLEYEREK YAŞAMAYA İHTİYACIMIZ VAR’

Aysun Şişik’in Türkçe’ye çevirdiği oyun, DasDas Sahne ile Londra’daki ATC Theatre’ın işbirliğinin ürünü. 2 ekipten yükselen ortak ses dünyayı kadın mücadelesinin değiştireceği, bu mücadeleye herkesin destek vermesi gerektiği ve sanata bu noktada çok büyük görev düştüğü yönünde.

Volkan Yosunlu

Arif Pişkin, Didem Balçın ve Volkan Yosunlu’yla birlikte oyunun rejisini üstlenen Mert Fırat, “2500 yıl önce yazılan oyunda ‘Ben sizin dayattığınız kuralları reddediyorum’ diyen kadınlar var. Benim bedenim benim kararım’ tam da bunun cümlesi” diyor ve ekliyor:

“Kadının, dünyanın her tarafında ikinci sınıfa konulma hali söz konusu. Bu duruma karşı topluca sesimizi yükseltmeliyiz. Belirli bir düzlemde eşit, her şeyi eşitleyerek yaşamaya ihtiyacımız var. Ve bunun için topluca sorumluluk almamız şart! Dil, din, ırk ayırmadan, siyasetler üstü bir tavırla hepimiz sorumluluk duygumuzu harekete geçirmeliyiz. Bu oyun, bizim için tam da bu noktada.”

Oyundaki 50 oyuncudan sadece 6’sı profesyonel. Didem Balçın, “Seçmelerle ayrı mesleklerden, farklı yaşlardan, ayrı hayatlar süren 44 kadını bir araya getirdik. İçlerinde avukat da var, öğretmen de, psikolog da... Belki bakış açıları farklıydı ama onları aynı cümlenin altında topladık” diyor ve ekliyor:

“Cinsiyet eşitsizliği evrensel bir sorun, oyun yazılalı 2500 yıl olmuş ama hâlâ bunu yaşıyoruz, hâlâ kadınlar oyundaki durumda ve fikirde. Bu evrensel meseleye ilişkin farkındalık dünyada yavaş yavaş artmaya başladı. Biz de bu oyunla farkındalığı artırmak için sorumluluk aldık. Kadın-erkek ayırmadan, “İnsan” diyerek ekipçe ses çıkarıyoruz.”

‘Yeniden tanışmamız gerekiyor’

Müzikaldirektörlüğünü Masis Aram Gözbek’in üstlendiği oyunun müzikleri Vedat Yıldırım ve Metehan Dada’nın imzasını taşıyor.

Yıldırım, “Çözmemiz gereken mesele öteki meselesi. Biz tanıştığımızı sanıyoruz ama yeniden yeniden tanışmak lazım. Oyunun bir ağızdan okunan yerleri manifesto gibi, ‘Koca bir coğrafyanın üzerindeyiz ve burası hepimize ait’ diyor. Bunu cinsiyet eşitsizliği, mültecilik, sınırlar, Ortadoğu’nun hali gibi birçok şeye gönderme yaparak söylüyor. Bütün erkekler, bu oyunda anlatılan gerçekleri kalp gözlerini açarak izlemeli” diyor.

'Yakaranlar’, 12, 19 ve 26 Mart’ta da seyirciyle buluşacak. Oyundan elde edilecek gelirin bir kısmıyla İhtiyaç Haritası üzerinden ülkemizdeki mülteci kadınların ihtiyaçları karşılanacak.

‘Özgür hayatın provasını yapıyoruz’

Oyunun yönetmenlerinden Arif Pişkin, “Kadın-erkek-çocuk ayrımı yapmadan birbirimize insan olarak bakabildiğimizde, Anadolu anlamını kazanacak. “Anadolu” demişiz ya, ötesi var mı. Analarımız her şeyin ötesinde” diyor. Volkan Yosunlu ise “Kadınların hayatın içinde sık sık tekrar ettiği ‘Özgür olacağız’ cümlesi bizim metnimizin de ana cümlelerinden biri. Bu oyunla, kadınların özgür olacağı dünyanın, kurmak istediğimiz özgür hayatın provasını yapıyoruz. Umarım o özgürlüğe hep birlikte kavuşacağız” diye konuşuyor.