Doğum kontrol hapları kısırlığa neden olmaz
Sorunların aşılmasında küçük dokunuşların ve karşılık beklemeden gösterilen çabaların büyük katkısı var. Anne ve bebek ölümlerinin ortadan kaldırılması, üreme sağlığıyla ilgili batıl inanışların yıkılması, hastalıklara açık hale gelinmesine neden olan hataların yok edilmesi hiç zor değil. Eğitimsizliğe savaş açan bir grup insanın çabalarıyla yüz güldüren sonuçlar alınıyor
Işık tutmak, yol göstermek, eğitim vermek, Türkiye’nin en ücra köşelerinde yaşayıp hiç eğitim almamış kadınların yaşamını bile sihirli değnek değmişçesine değiştirebiliyor. Gazete Habertürk'tenCeyda Erenoğlu'nun haberine göre; bu sayede kadınlar ücretsiz taramaların önemini kavrıyor, evde doğum yapmanın risklerinin farkına varıyor ve doğum kontrol haplarının kısırlık yapmadığını anlayıp kendi hayatlarına sahip çıkmayı başarıyorlar.
ÜCRETSİZ EĞİTİM VE TARAMA ÇALIŞMALARI
Türk-Alman Jinekoloji Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı (TAJEV) Başkanı, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cihat Ünlü ve vakıf üyeleri, 2008 yılından bugüne ‘Sadece Benim İçin’ projesiyle ücretsiz eğitim ve tarama çalışmaları gerçekleştiriyor. Toplumda farkındalığı artırarak, jinekolojik hastalıklara daha çok önem verilmesini amaçlayan vakıf, 2008’de Bingöl’de başlayan ve sırasıyla Şanlıurfa-Birecik, Rize, Çanakkale ve Hatay’ın dahil olduğu 5 bölgede 3000’e yakın kadına ulaştı.
AMAÇ ERKEN TEŞHİSE DİKKAT ÇEKMEK
Proje kapsamında anne ve bebek ölümlerini azaltmak, başta meme kanseri ve genital kanserler olmak üzere çeşitli hastalıklarda erken teşhisin önemine dikkat çekmek hedefleniyor ve bölge halkına eğitimler veriliyor. Ardından sağlık taramaları yapılıyor. Ebeler, hemşireler ve pratisyenlere eğitim, ihtiyacı olan kurumlara da tıbbi cihaz veya elektronik ürün bağışı sağlanıyor. Sağlık Bakanlığı’nın tam destek verdiği projede, jinekolojik muayene ve rahim ağzı kanserine ilişkin Pap smear ön tarama testleriyle birlikte yine ücretsiz olarak mamografi çekimi sağlanıyor. Eğitimler ve tarama çalışmalarıyla rahim ağzı kanserinin de en aza indirgenmesi hedefleniyor.
Üreme sağlığıyla ilgili doğru bilinen yanlışlar
YANLIŞ: Miyomlar kötü huylu ve her zaman ameliyat gerektiren tümörlerdir.
DOĞRU: İyi huylu ve çok yaygın görünen tümörlerdir. Sadece belli durumlarda ameliyat gerektirirler.
YANLIŞ: Düşük yapmak nadir görülen bir durumdur.
DOĞRU: Tanısı konulmuş her 10 gebeliğin 1’i düşükle sonuçlanır.
YANLIŞ: Düşük sonrası kürtaj yaptırmak tehlikelidir.
DOĞRU: Bazen düşükle beraber tüm gebelik materyali atılamaz. Bu durumlarda kürtajla kalan parçaların enfeksiyon ve kanama gibi sorunlu durumlara yol açmaması için temizlenmesi gerekir.
YANLIŞ: Gebeliğin ilk 3 ayında yapılan düşük sonrası 6 ay-1 yıl gebe kalınmamalıdır.
DOĞRU: Yeniden gebelik için önerilen ortalama süre 2 aydır. Üzüm gebeliği gibi durumlarda bu süre 1 yıldır.
YANLIŞ: Doğacak bebeğin cinsiyetini anne belirler.
DOĞRU: 2 cinsiyet kromozomundan biri anne, diğeri babadan gelir. Anneden gelen her zaman aynı olduğu için bebeğin kız veya erkek olacağı babadan gelen kromozoma göre belli olur.
YANLIŞ: Gebelikte jinekolojik muayene tehlikelidir ve yapılmamalıdır.
DOĞRU: Hiçbir yakınma olmasa bile gebeye, doktora ilk başvurduğu zaman genel bir jinekolojik muayene yapılmalıdır. Jinekolojik muayene düşük riskini artırmaz.
YANLIŞ: Gebelikte 2 kişilik yemek yenilmelidir.
DOĞRU: Tek ihtiyacınız olan dengeli bir beslenme planı uygulamak ve günlük öğünlerinize ara öğünler katmaktır.
YANLIŞ: 7 aylık doğan bebek yaşar, 8 aylık doğan ölür.
DOĞRU: Doğumun gerçekleştiği ay ne kadar ileriyse bebeğin yaşama olasılığı o kadar yüksektir.
YANLIŞ: Mide ne kadar ekşirse bebeğin o kadar saçı var demektir.
DOĞRU: Mide ekşimesi bebeğin yaptığı bası ve hormonal değişiklerden kaynaklanır. Bebeğin saç miktarıyla ilgisi yoktur.
YANLIŞ: Gebelikte birkaç sigaranın zararı olmaz.
DOĞRU: Sigara sayısı arttıkça düşük doğum tartılı bebek ve erken doğum gibi problemlerin ortaya çıkma riski artar. Gebelik planladığında ya da en geç gebe kalındığında sigara bırakılmalıdır.
YANLIŞ: Sık yapılan ultrasonun bebeğe zararı vardır.
DOĞRU: Ultrasonun anne adayına ve bebeğe bir zararı yoktur.
YANLIŞ: Gebelikte diş tedavisi yapılmaz.
DOĞRU: Diş hekimi müdahalesi gerekirse ilk 3 aylık dönem sonrası yapılması tercih edilir. Apse gibi enfektif bir durum söz konusuysa hemen tedavi edilmelidir.
YANLIŞ: Gebelikte cinsel ilişki zararlıdır.
DOĞRU: Gebelikte bir problem yoksa ve özel bazı durumlar söz konusu değilse 35. haftaya kadar cinsel ilişki yasağı yoktur.
YANLIŞ: Gebelikte araba kullanmak sakıncalıdır.
DOĞRU: Gebeliğin son haftalarına kadar emniyet kemeri takarak dikkatli şekilde araba kullanılabilir. Gebeliğe bağlı olarak reflekslerde zayıflama olabileceği her zaman göz önünde tutulmalıdır.
YANLIŞ: Gebelik esnasında hiçbir ilaç kullanılamaz.
DOĞRU: Gebelik süresince gelişen bulantı-kusma, solunum yolu ve idrar yolu enfeksiyonları ile mide şikâyetleri gibi bazı durumlarda bebek üzerine olumsuz etkisi olmadığı saptanmış birçok ilaç, doktor tavsiyesiyle güvenle kullanılabilir.
YANLIŞ: Sezaryenden sonra vajinal doğum yapılamaz.
DOĞRU: Koşullar uygunsa belli bir risk göz önüne alınıp vajinal doğum yapılabilir.
YANLIŞ: Doğum kontrol hapları kısırlığa neden olur.
DOĞRU: Bu haplar kısırlık yapmaz. Bırakıldığında doğurganlık hemen geri döner. Âdet düzensizliği ve ağrılı âdet durumunda tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
YANLIŞ: Tüp bağlatmak ciddi ve geri çevrilemez bir operasyondur.
DOĞRU: Kolay bir operasyondur. Kalıcı bir yöntem olarak sunulsa da tüplerin açılması mümkündür. Tüpleri bağlanmış kadın tüp bebek yöntemiyle gebe kalabilir.
YANLIŞ: Hormon tedavisi kansere neden olur.
DOĞRU: 5 yıldan uzun süreli yüksek doz hormon tedavisi meme kanseri riskini artırır. Hormon tedavisi ile meme kanseri riski, alkol kullanımı, aşırı kilo, ilk doğumun 30 yaş sonra yapılması, geç menopoz gibi risk faktörlerinden daha farklı değildir. Yıllık düzenli kontrol, erken tanı ve tedavi rahim kanseri ve kolon kanseri riskini azaltır.
YANLIŞ: Ailemde meme kanseri öyküsü olmadığı için bende de olmaz.
DOĞRU: Meme kanserlerinin yüzde 85’i genetik nedenler dışında gelişmektedir. Aile hikâyesinde meme kanseri olmayan kadınlarda da görülebilir.
YANLIŞ: Biyopsi yaptırmak kitlenin kanserleşmesine yol açar.
DOĞRU: Herhangi bir kanserin tanısı biyopsiyle yapılabilmektedir. Bu, kitlenin adının konması için en güvenli yoldur. Biyopsi kitlenin niteliğini değiştirmez ve hastalığın yayılmasına neden olmaz.
