Nobel Fizik Ödülü sahiplerini buldu

Thouless, Haldane ve Kosterlitz, Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı

Giriş: 05.10.2016 - 17:50 Güncelleme: 05.10.2016 - 17:50

Nobel Fizik Ödülü, David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane ve J. Michael Kosterlitz'e verildi.

Nobel Komitesi, topolojik evre değişimlerin ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle Thouless, Haldane ve Kosterlitz'in bu yılki Fizik Ödülüne layık görüldüklerini açıkladı.

Komite, ödülün yarısının Thoulesse verildiğini, diğer yarısının ise Haldane ve Kosterlitz arasında paylaştırıldığını kaydetti.

Komite tarafından yapılan açıklamada "Bu yılın ödül sahipleri, maddenin farklı durumlara girebildiği, bilinmeyen bir dünyanın kapılarını açtılar. Bilim adamları, süper iletkenler, süper sıvılar ve incecik manyetik katmanlar gibi maddenin alışılmadık evre ya da durumlarını araştırmak için ileri matematiksel yöntemler kullandı. Öncü çalışmaları sayesinde maddenin yeni ve şimdiye kadar hiç bilinmeyen evreleri araştırma konusu oldu." ifadelerine yer verildi.

Thouless, 4 milyon İsveç Kronu para ödülünün de sahibi olurken Haldane ve Kosterlitz de kalan 4 milyon İsveç Kronunu paylaşacak.

Bilim adamlarına, Alfred Nobelin ölüm yıl dönümü 10 Aralıkta düzenlenecek ödül töreninde diploma ve altın madalya da verilecek.

Nobel Komitesi, yarın kimya dalında Nobel Ödülünü kazanan ismi açıklayacak. Barış ödülünün sahibi cuma günü, ekonomi ödülünün sahibi de 10 Ekimde açıklanacak. Nobel Edebiyat Ödülünün ne zaman verileceği ise henüz bilinmiyor.

NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ

1901 ve 2015 yılları arasında 109 kez Nobel Fizik Ödülü verildi. Toplam 201 kişiye layık görülen ödüllerden 32u 2 kişi,30u ise 3 kişi arasında paylaştırıldı.

Nobel Fizik Ödülüne 1956 ve 1972 yıllarında layık görülen John Bardeen, aynı dalda iki kez Nobel Ödülü kazanan tek bilim adamı olarak tarihe geçti. 1903 ve 1911de Nobele layık görülen Marie Curie ise ilk ödülünü fizik, ikinci ödülünü ise kimya alanında almıştı.

Nobel Fizik Ödülünü şimdiye kadar sadece iki kadın kazandı: Marie Curie (1903) ve Maria Goeppert-Mayer (1963).

Nobel Fizik Ödülünü alan en genç bilim adamı Lawrence Bragg oldu. Babası William Bragg ile 1915te Nobel Fizik Ödülüne layık görülen Lawrence, ödülünü kucakladığında sadece 25 yaşındaydı. Lawrence Bragg, hala en genç Nobel sahibi unvanını elinde tutuyor.

Nobel Fizik Ödülü verilen en yaşlı bilim adamı ise 2002de 88 yaşındayken ödüle layık görülen Raymond Davis Jr. oldu.

Fizik, aile üyelerinin en çok Nobel Ödülü aldığı alan. 1903de Marie ve Pierre Curie çifti Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. 1915teki ödül William Bragg ile oğlu Lawrence Bragga verildi. 1922 yılının Nobel Fizik Ödülü sahibi Niels Bohrun oğlu Aage N. Bohr, aynı mutluluğu 1975te tattı. Manne Siegbahn, 1924te, oğlu Kai M. Siegbahn ise 1981de Fizik Ödülüne layık görüldü. Thomson ailesi de 2 Nobel Fizik Ödülüne sahip. Baba J. J. Thomsona 1906da, oğlu George Paget Thomsona ise 1937de Nobel Ödülü verildi.

NOBEL FİZİK MADALYASI

Nobel Fizik Ödülünü kazananlara ödüllerinin takdim edildiği akşam bir de İsveçli heykeltıraş ve gravürcü Erik Lindberg tarafından tasarlanan madalya veriliyor.

İsveç Kraliyet Bilim Akademisinin madalyasına Mısırın en büyük tanrıçası İsise benzeyen bir doğa tanrıçası işlenmiş. Bulutların arasından çıkan tanrıça, kolları arasında bereketi simgeleyen bir boynuz tutuyor. Madalyada tanrıçanın yüzünü örten peçeyi ise "Bilimin Dahisi" açıyor.

Madalyaya aynı zamanda Vergiliusun Aeneid adlı eserinden "Inventas vitam juvat excoluisse per artes" ifadesi kazınmış. Latince ifade, "Yeni buluşlar, sanatla güzelleşen hayatı daha da zengin kılar" anlamına geliyor.

- 2001den bu yana Nobel Fizik Ödülüne layık görülenler:

2001: Eric Cornell (ABD), Wolfgang Ketterle (Almanya), Carl Wieman (ABD)

2002: Raymond Davis (ABD), Masatoshi Koshiba (Japonya), Riccardo Giacconi (ABD)

2003: Alexei Abrikosov (Rusya-ABD), Vitaly Ginzburg (Rusya), Anthony Leggett (İngiltere-ABD)

2004: David J. Gross (ABD), H. David Politzer (ABD), Frank Wilczek (ABD)

2005: Roy J. Glauber (ABD), John L. Hall (ABD), Theodor Haensch (Almanya)

2006: John C. Mather (ABD), George F. Smoot (ABD)

2007: Albert Fert (Fransa), Peter Grünberg (Almanya)

2008: Makoto Kobayaşi ile Toşihide Maskawa (Japonya) ve Yoichiro Nambu (ABD)

2009: Charles K. Kao, Willard S. Boyle ve George E. Smith (ABD)

2010: Andre Geim (Hollanda) ile Konstantin Novoselov (İngiltere)

2011: Saul Perlmutter, Brian Schmidt ve Adam Riess (ABD)