TSUNAMİ DALGALARI HAWAİİ'YE ULAŞTI

Japonya'yı vuran 8,9 büyüklüğündeki depremin yol açtığı tsunami, ABD'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeyini vurmaya başladı. Yetkililer, ilk tsunami dalgalarının, Oregon sahiline ulaştığını söylediler.

Crescent kentinde de dev dalgaların 35 tekneyi yuttuğu bildirildi.

ABD'nin Kaliforniya eyaletinin bazı bölgelerinde tahliye işlemlerinin başladığı bildirilmişti. Tsunami, eyaletin kuzey sahillerini vurmaya başladığında dalgaların 2 metre yüksekliğe ulaşabileceği açıklanmıştı.

Kanada da, British Columbia'nın bazı bölgeleri için tsunami uyarısı verildi.

Şili'de de yetkililerin, vurması muhtemel tsunami nedeniyle halkı yüksek yerlere taşımayı planladığı belirtilirken, Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, halka alarmda olmaları çağrısında bulundu.

Risk altındaki Colombiya'nın Pasifik kıyılarında da acil durum ilan edildi. Bölge, Ülkenin en büyük limanını da barındırdığı için daha büyük önem kazanıyor.

HAvAİ TSUNAMİ DALGALARINDAN BÜYÜK ZARAR GÖRMEDİ

Japonya'da bugün meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra ortaya çıkan tsunami dalgaları ABD'nin Havai eyaletine ulaştı. Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, Kauai'nin tsunaminin vurduğu ilk Havai adası olduğunu duyurdu. Havaili yetkililer ise tsunami dalgalarının yüksekliğinin 2 metreye kadar ulaşabileceğini tahmin ettiklerini söyledi. Havai'de kıyı bölgelerinde yaşayanların tahliye edilerek toplum merkezlerine ve okullara yerleştirildiği belirtiliyor.

Japonya'da bugün meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremden sonra oluşan tsunami dalgalarının vurduğu ABD'nin Havai eyaletinde, büyük bir hasar meydana gelmediği bildirildi. Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Bill Daley, Hawai'ye ulaşan tsunami dalgalarının bölgede çok önemli etkileri olmamışa benzediğini ve bunun cesaret verici olduğunu söyledi. ABD'nin batı kıyısının hala tehlike altında olduğunu da belirten Daley, ancak saatler önce duyulan korkuların büyük oranda azaldığını belirtti.

ENDONEZYA'DA TEHLİKE GEÇTİ

Bu arada tsunami alarmının verildiği ülkelerden bir olan Endonezya'ya da dalgaların ulaştığı bildirilirken, meteoroloji yetkilileri Kuzey Maluku adalarını vuran tsunami dalgalarının yüksekliğinin sadece 10 santimetre olduğunu, dalgaların herhangi bir can ya da mal kaybına yol açmadığını söyledi. Fauzi adlı yetkili, diğer bölgeler için büyük tsunami dalgası tehlikesinin hala devam ettiğini ifade etti. Endonezya'nın kuzeydoğusunda binlerce insanın tsunami uyarısından sonra evlerini terk ettiği bildiriliyor. Endonezya'da 2004 yılında Pasifik Okyanusunda meydana gelen çok şiddetli depremin yol açtığı dev dalgalar 230 binden fazla kişinin ölümüne sebep olmuştu.

GUAM'DA TSUNAMİ ALARMI KALDIRILDI

Öte yandan ABD Pasifik Toprakları yöneticisi, Guam adasında verilen tsunami alarmının kaldırıldığını açıkladı.

FİLİPİNLER'DE TSUNAMİ UYARISI KALDIRILDI

Japonya'yı vuran şiddetli depremin ardından Filipinler'de verilen tsunami uyarısı kaldırıldı. Filipinler Devlet Başkanlığından yapılan açıklamada, tsunami uyarısının kaldırıldığı ifade edildi.

53 ÜLKE İÇİN TSUNAMİ UYARISI YAPILMIŞTI

ABD'nin Hawaii eyaletinde bulunan Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, Japonya açıklarında meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremin ardından verdiği tsunami alarmının sahasını, Büyük Okyanus bölgesinin büyük bir kısmını içine alacak şekilde genişletti.

Merkez tarafından TSİ 09.30'da yayımlanan açıklamada, daha önce Japonya, Rusya'nın Büyük Okyanus kıyıları, Marcus Adası ve Kuzey Marianas için geçerli olduğu duyurulan tsunami alarmı bölgesinin, Filipinler, Endonezya, Tayvan, Şili, Papua Yeni Gine, ABD'nin Hawaii eyaleti, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyısını içine alacak şekilde genişletildiği bildirildi.

Tsunami dalgalarının bazı adaların boyunu aşabileceği de vurgulandı.

Japonya'da meydana gelen depremin ardından Tayvan'daki meteoroloji bürosundan tsunami alarmı verildi. Meteoroloji bürosundan yapılan açıklamada, TSİ 11.30 sularında tsunami dalgasının beklendiği belirtilerek sahil bölgelerinde yaşayanların deniz şartlarındaki değişiklikler konusunda hazırlıklı olmaları istendi.

KUZEY AMERİKA'NIN BATI KIYILARINDA DA TSUNAMİ ALARMI VERİLDİ

Japonya'da bu sabah meydana gelen 8,9 büyüklüğündeki depremin ardından Kuzey Amerika'nın batı kıyılarında da tsunami alarmı verildi.

ABD'nin Alaska eyaletindeki Tsunami Uyarı Merkezi, alarmın, ABD ve Kanada'nın batı kıyılarının tamamı olmak üzere, Meksika sınırından ABD'nin Alaska eyaletinin Chignik Bay'a kadar olan bölgeyi kapsadığını duyurdu.

Alaska eyaletinde ayrıca, Aleutian adalarında yaşayan ondan fazla topluluk da tsunami konusunda alarma geçirildi.

Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi, depremin hemen ardından yaptığı açıklamada, ABD'nin Hawaii eyaleti için de tsunami alarmı vermişti.

DEV DALGALAR MEKSİKA KIYILARINA ULAŞTI

Japonya'da meydana gelen şiddetli deprem ve tsunaminin ardından dev dalgaların Meksika'nın kuzeybatısına ulaştı.

Yerel Ensenada Araştırma Merkezi'nden Modesto Ortiz, ''Dev dalgalar Ensenada'ya ulaştı bile. Deniz seviyesinde yarım metre kadar bir yükselme saptadık. Ancak dalgaların boyu bir ya da iki metreye kadar yükselebilir'' dedi.

RUSYA, KURİL ADALARINDAN 11 BİN KİŞİYİ TAHLİYE ETTİ

Rus yetkililerin, bu sabah 8,9 büyüklüğünde bir depremle sarsılan Japonya'ya yakın olan Kuril adalarından 11 bin kişiyi tahliye ettiği bildirildi.

Rusya Acil Durumlar Bakanlığından yapılan açıklamada, tsunaminin Pasifik'teki bazı sahil kasabalarını ve köyleri vurma olasılığının bulunduğu belirtilerek, bu yüzden söz konusu bölgelerden 11 bin kişinin tahliye edildiği kaydedildi.

Açıklamada, Pasifik'teki Malo-Kurilks köyüne ulaşan tsunami dalgasının 50 santimetre yüksekliğinde olduğu aktarıldı.

Rusya, İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde ABD'nin attığı atom bombası ile savaşı kaybeden Japonya'ya ait Kuril adalarını işgal etmişti. Söz konusu adaların iadesi konusu, iki ülke arasındaki ilişkilerin dönem dönem gerilmesine neden oluyor.

Sakhalin ve Kuril adasında olağanüstü hal ilan ettiklerini, herhangi bir can ve mal kaybının olmaması için bütün tedbirlerinin alındığını belirten Medvedev, ayrıca Japonya için yardımda bulunacaklarını, Tokyo ve Moskova'nın birlikte çalışarak bu felaketin üstesinden geleceklerini belirtti.

ALMANYA YARDIM TEKLİF ETTİ

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Japonya'ya acil yardım yapmaya hazır olduklarını söyledi. Westerwelle, Berlin'de yaptığı açıklamada, Japonya'nın depremlere karşı hazırlıklı bir ülke olduğunu, ancak talep gelmesi halinde yardım edebileceklerini belirtti. Japonya'nın kuzeyinde yaklaşık 100 Alman vatandaşının yaşadığını da ifade eden Westerwelle, depremden ve tsunamiden etkilenen bölgelerde iletişimin sağlıklı kurulamaması nedeniyle bu büyük felakette ölen Almanların olup olmadığını henüz bilmediklerini kaydetti.

BİZİ ETKİLEYECEK Mİ?

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Danışma Kurulu Üyesi, Prof. Dr. Orhan Tatar, Japonya'da meydana gelen depremle ilgili olarak, ''Plakalar sürekli hareket ediyor. Bu hareketle birlikte doğal olarak uzun mesafelerde, ülkemizin de bulunduğu coğrafyada muhakkak bir etkisi olacaktır'' dedi.

Aynı zamanda, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dekanlığı görevini yürüten Prof. Dr. Orhan Tatar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Japonya'daki depremin çok derin bir deprem olmadığını, sığ denilebilecek bir derinlikte yaşandığını, dolayısıyla etkisinin çok büyük olduğunu söyledi.

Bir yandan dev dalgaların çok büyük bir su kütlesini karaya doğru sürüklediğini, bunun bir sonraki aşamasında ise suların karadan denize doğru hareketiyle büyük bir felaketle karşı karşıya kalınacağına işaret eden Tatar, Japonya'nın bir deprem bölgesi olduğunu, bakıldığında bu depremin Japonya için büyük bir sürpriz olmadığını bildirdi.

Tatar, ''Takip ettiğimiz kadarıyla bu deprem beklenen bir deprem. Anladığımız kadarıyla şiddetinin bu kadar olacağına ihtimal verilmiyordu. Ama tarihsel olarak baktığımızda aynı bölgede benzer depremlerin olduğunu görüyoruz'' dedi.

Japonya'nın deprem konusunda en yetkin ülkelerden birisi olduğu vurgulayan Tatar, tüm kıyı kenarları boyunca ciddi şekilde deprem uyarı sistemlerinin kurulduğuNU ifade ederek, felaketin yakın bir süre sonra daha net açığa çıkacağını kaydetti.

Tatar, tsunami olayının bu tür depremlerde en büyük tehlikelerden birisi olduğunu belirterek, ''Çünkü bir ada, çok geniş, açık bir deniz var. Denizin uzunluğu kıyı boyunca sığ bir şekilde devam ediyorsa, ki Japonya'da böyledir, bir dalma batma zonu vardır. İki levhanın yaklaştığı ve birinin diğerinin altına daldığı bir yapı bulunuyor. Bu da tsunami felaketinin boyutlarını artıran bir etken'' diye konuştu.

600 ATOM BOMBASI BÜYÜKLÜĞÜNDE ENERJİ AÇIĞA ÇIKTI

Prof. Dr. Orhan Tatar, Japonya'daki depremin ardından hemen akla, ''Türkiye'de böyle bir deprem bekleniyor mu?'', ''Bu deprem Türkiye'yi tetikler mi?'' sorularını akıllara getirdiğini söyledi.

Japonya'daki depremi büyük bir deprem olarak nitelendiren Tatar, şu bilgileri verdi:

''Basitçe tarif etmek gerekirse, yaklaşık 600 atom bombası büyüklüğünde bir enerji açığa çıkarttı. Doğal olarak yer kabuğunda bir etki yarattı. Bu etki kısa mesafede ya da daha uzun mesafelerde bir şekilde kendisini gösterecektir. Depremin ardından yaşanan artçı sarsıntıların Çin'de, Tayvan'da, Kore'de hissedildiğini biliyoruz. 7 ve bunun üzerinde artçı depremler olduğunu görüyorsunuz. Bu şiddetteki artçı bile başlı başına çok büyük bir etki yaratıyor. Artçı sarsıntıların bölgede uzun bir süre devam edeceğini söylemek mümkün.''

Tatar, daha geniş ölçekte bakıldığında, yer kabuğunun sürekli hareket halinde olduğunu, plakaların sürekli hareket ettiğini, bu hareketle birlikte doğal olarak uzun mesafelerde, Türkiye'nin de bulunduğu coğrafyada muhakkak bir etki yaratacağını söyledi.

''Ama doğrudan doğruya bu depremin bizdeki bir takım fayları tetiklemesi hemen bugün olacak bir şey değil'' diyen Tatar, şöyle konuştu:

''Zaten ülkemiz büyük bir deprem tehlikesiyle karşı karşıya. Özellikle 17 Ağustos 1999 depreminden sonra Kuzey Anadolu fay zonu üzerindeki enerjinin birikimi, tamamen batıya doğru göç etti. Bu enerji tamamıyla Marmara Denizi'nin içinde bulunmakta. Çok fazla bir zamanımız yok. Önümüzdeki 8-10 yıllık süreçte Marmara Denizi içinde, Kuzey Anadolu fay zonunun kırılmayan parçaları üzerinde büyük bir deprem beklentimiz var. Bu tabi zaman zaman speküle edilebiliyor. Ama şu bir gerçek burada bir deprem bekliyoruz. Bu depremin büyüklüğünü sormak yerine çok farklı bir şekilde olaya yaklaşıp, gerçekten ciddi önlem almamız gerekiyor.''

TSUNAMİ BİZİ ETKİLEYECEK

Orhan Tatar, Türkiye'de olası bir depremde tsunami riski bulunan bölge olup olmadığı yönündeki soruya ise şu yanıtı verdi:

''Marmara'da tarihsel süreç içinde meydana gelmiş pek çok deprem var. Depremleri incelediğimizde, İstanbul kıyılarında tsunaminin olduğuna dair bir takım veriler bulunuyor. Tsunaminin etkisiyle 2-3 metreye yükselen dalgaların olduğunu biliyoruz. Ama Marmara Denizi bir iç deniz olduğu için, depremin ardından yaşanabilecek olası bir tsunaminin dalgaların büyüklüğünü bugün Japonya'da olanla karşılaştırmak çok farklı bir şey. Çünkü orada açık bir deniz, muazzam bir su kütlesi var. İstanbul örneği ile Japonya'yı karşılaştırmak çok doğru değil, ama buradan daha farklı bir noktaya gitmekte fayda var. Aslında Türkiye'nin güneybatı kıyılarına baktığımızda tsunami için çok açık bir bölge. Şu anda Japonya'da ne oluyorsa, Türkiye'nin güneybatısında da jeolojik anlamda o oluyor. Dolayısıyla bugün depremsellik açısından bakıldığında Girit ve Rodos adalarının açıklarında, Ege Denizi'nin içinde muazzam bir sismik aktivite var. Bu bölgede meydana gelebilecek 7 ya da üzerinde şiddetindeki bir sarsıntıda, kesinlikle bizim güneybatı kıyılarımız hem depremsellik hem da tsunami açısından etkilenecektir. Olaya daha çok burada yoğunlaşmakta fayda olduğunu düşünüyorum.''

AJANSLAR