Kur artışı mağazaları vurdu!

Menekşe ATASELİM-HT GAZETE

Dolardaki artış ilketapta gözleri AVM kiralarına çevirse de perakendecileren büyük krizi sokakta yaşıyor. 2.73 TL’ye yükselen kur, TL karşısında yılbaşından bu yana yüzde 17, Nisan 2014’ten beri ise yüzde 27 değer kazanırken,meşhur alışveriş caddelerindeki mağazalar el yakmaya başladı. Abdi İpekçi Caddesi,Bağdat Caddesi, İstiklal Caddesi gibi yerlerde büyük sorun olduğunu kaydeden Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sami Kariyo, “AVM’lerde kurumsal bir yapı var. Cadde mağazaları genelde şahıslara ait ve sektöre de uzak oldukları için derdini anlatmak daha zor” dedi. Güçlü sermaye yapılarıyla uluslararası markaların artmasına ve kentsel dönüşüm gibi etkenlerin de caddelerde kiralamayı zorlaştırdığına dikkat çeken Kariyo, BMD yönetiminin son toplantısında cadde mağazalarında yaşanan yüksek kira problemlerinin masaya yatırıldığını açıkladı.

‘BAZI MAĞAZALAR FEDA EDİLEBİLİR’

“AVM’lerde dolar cinsi kira oranı yüzde 30’larda; caddelerde yüzde 80’i geçiyor. Mesela Bağdat Caddesi’nin neredeyse tamamında dolar cinsi kiralama yapılır” diyen Kariyo, şöyle konuştu: “Aralık2014 itibarıyla Türkiye perakende sektöründe toplam mağaza sayısı 453 bin. Bunun 68 bini BMD üyelerine ait. Mağazaların yüzde 40 kadarı caddelerde,yüzde 60’ı AVM’lerde. Dağılım olarak yarı yarıya gibi bir etki var. Doların son durumuna bakınca,kapatılması gereken mağazaların kapatılacağı günler yavaş yavaş yaklaşıyor. Ciro tutsa da bu maliyet artışıyla kâr derdi çok ciddileşti. İşletme sermayesi eriyor. Genelde AVM kirası caddelerden uygun oluyor ancak caddelerde de trafik yoğun; kira-ciro oranı daha yüksek. Zor bulunmuş yerler fakat kiralar inmiyor. Markalar ne yapacağınıbilemez durumda. Artık, vazgeçmecesaretini gösterme zorunluluğuvar. Hesaba kitaba dayalıkarar vermek gerek ve biz de üyelerimize bunu anlatmaya çalışıyoruz. 3-5 mağaza feda edilebilir. Yoksa borçluluk artar;markanın devamlılığı tehlikeye girer.”

KİRACININ KALMASINI İSTEYEN MÜLK SAHİBİ UZLAŞIYOR“

Doların artışı her açıdan belimizi büktü. Caddelerde kira sorunu çözmeye yönelen mülk sahipleri de yok değil.Yüzde 10-20 arası kur düzeltmesi yapanlar oldu fakat bunlar 3 aylık anlaşmalar.Kur yerinde durmazken anlamaz oluyor. İyi kiracısı gitsin istemeyen kolaylık sağlamaya yanaşıyor; pansumanlar yapılıyor. Çünkü böyle bir dönemde boşa çıkan dükkana yeni kiracı bulmak da kolay değil. Herkesin hesabını kitabını çok iyi yapması gereken bir dönemden geçiyoruz. Piyasada ciddi tedirginlik var.”

CADDEYİ DÖNÜŞÜM DE VURUYOR

“Kur kiracıları zorluyor. Geçen yılın ilk çeyreğine kıyasla bu yıl kiralama işlem hacmi düştü. Bazı caddelerde kira düzenlemesi bekliyoruz. Kirasını ödeyemediği için yerini boşaltan markalar oluyor. Özellikle Bağdat Caddesi’nde kentsel dönüşüm ve çevredeki yeni AVM’ler nedeniyle farklı dinamikler var. Eski bir binada kiralama yapmak binanın yakında yıkılma riski olduğu için zor. Mülk sahipleri çoğu zaman taviz vermedi ama bu durum sağlıklı değil. Geçen yılın aynı dönemine göre boşluk oranı yüzde 5 civarı arttı. Bağdat Caddesi dışındaki caddeler dışında ilgi azaldı diyemeyiz. Son 6 ayda Bağdat Caddesi’nde 10 mağaza el değiştirse de boşalan mağazalar da mevcut.”

LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı VAHAP KÜÇÜK:

YER DEĞİŞTİRENLER OLABİLİR

“Kurun bu kadar belirleyici olduğu bu dönemde cadde mağazacılığı da etkileniyor. Marka olarak biz sıkıntı yaşamıyoruz ancak genele bakarsak bazı mağazaları boşaltanlar, yer değiştirenler de olabilir. Doların 2.60’ın üzerine çıkması beklenmeyen bir artış. Hesapları altüst edebilir. Yine de seçime kadar herkes dişini sıkacaktır.”

Tescilli Markalar Derneği Başkanı FÜSUN KURAN:

DURURSAN DÜŞERSİN MODU VAR

“Dernek olarak caddeveya AVM’lerle ilgili toplu birhareketimiz yok. Herkes mülk sahipleriyle münferit görüşme yapıyor. Tabii kurun bir yerde sabitlenmesi gerek. Mülk sahipleri de anlayışlı. Öyle bir dönem ki,herkes birbirine yardım etmek zorunda. Durursan düşersin modu hâkim. Seçimden sonra normalleşme başlar.”