İlk yüz şirket toplam verginin yüzde kırkını ödedi

Rahim Ak/GAZETE HABERTÜRK

Türkiye’nin yüzde 2.9 büyüyebildiği ekonomik olarak da frene basıldığı 2014’te şirketlerin kârı ve vergisi neredeyse uçtu. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıklamalarına göre 647 bin 186 mükellef 2014 kazancınıKurumlar Vergisi Beyannamesi ile beyan etti. Verilen Kurumlar Vergisi beyannameleri ile şirketler yaklaşık olarak elde ettikleri kâra eşit olan 198 milyar 60 milyon lira Kurumlar Vergisi matrahı bildirdi. Bu tutar üzerinden 38 milyar 305 milyon lira Kurumlar Vergisi tahakkuk ettirildi. Bu rakam 2013’egöre kurumların kârının yüzde 31, tahakkuk eden Kurumlar Vergisi toplamının ise yüzde 30.05 oranında arttığını gösteriyor. Daha da ilginç olanı vergi rekotmeni ilk 100 şirketingeçen yıl kazandıkları tutar üzerinden 9.9 milyar lira vergi öderken bu yıl 15.3 milyar lira ödeyeceklerini beyan etmeleri. Bu, 100 dev şirketin önceki yıla göre 2014’te yüzde 54 daha fazla kâr elde ettiğini gösteriyor. İlk 100 şirket böylece aynı zamanda toplam Kurumlar Vergisi’nin de yüzde 40’ını ödemiş olacak..

Rekortmen 100 şirketin ödediği 15.3 milyarın 10.1 milyarını Merkez Bankası dahil bankaların ödeyeceği, diğer göze çarpan önemli bir veri olarak karşımıza çıkıyor. Bankalar 2013 kârlarından 4.1 milyar lira vergi ödemişti. Vergi artışında, Merkez’inkârının yanı sıra bankaların ağırlıklı türev işlemler nedeniyle oluşan 2013’te oluşmuş ancak ödenmemiş ertelenmiş vergilerinin 2014’te ödenmesinin etkisi oldu.

OTOMOTİV VE SANAYİ ŞİRKETLERİ GERİLEDİ

2014 vergi rekortmeni şirketler listesinde önemli değişiklikler oldu. 20 şirket rekortmenlikten çıkarken yerlerini yenilerine bıraktı. Enerjinin yanı sıra sanayi şirketlerinin ve otomotiv sektörünün listede kan kaybettikleri görüldü. Gübre üreticileri ile gıda şirketlerininbaşarısı da gözden kaçmadı.Geçen yıl kamuoyunda çok tartışılan Bank Asya’nın yanı sıra Doğan Holding, Tofaş, Aygaz, Elektrik Üretim AŞ, Kardemir, Konya Şeker, Murat Vargı Holding,Opet, Otokar, Samsung, Shell Turcas, Siemens, Söğüt İnşaat, TKİ, Turksat, Zorlu Holding listeden çıktı. Kolin İnşaat, Tasfiye Halinde Emlak Bankası, Allianz Sigorta ve Emeklilik, Alternatifbank, Anadolubank, Citibank, Denizbank, Devlet Malzeme Ofisi, Gemlik Gübre, General Elektrik, Gübre Fabrikaları, Güneş Havacılık, ING Bank, Takasbank, Fraport, Keskin Kılıç Gıda, Koru Gayrimenkul, Kumport Liman, Nestle Türkiye, Özkar İnşaat, Posta Telgraf Teşkilatı, Schnider Elektrik, Ülker Çikolata listeye yeni giren şirketler olarak göze çarptı.

MERKEZ BANKASI HEM FAIZDEN HEM DE KURDAN KÂRI PATLATTI

2014’te kurumlarda rekortmen olarak ipi Ziraat Bankası göğüsledi. Ziraat Bankası, ödediği 1 milyar milyon lira ile 2014 yılının Kurumlar Vergisi rekortmeni oldu. En fazla Kurumlar Vergisi ödeyenler listesinde, Ziraat Bankası’nın ardından, Merkez Bankası 1 milyar 461 milyon lira ile ikinci sırada yer aldı. Merkez’inkârı ve dolayısıyla vergisi yüzde 57 arttı.

Merkez‘in 10 milyarlık rekor kârının 5.3 milyarı faizden, geri kalan 4.3’ü ise kur artışı nedeniyle rezervinde bulunan döviz nedeniyle değer artış kazancı yazmasından kaynaklandı. 31 Aralık 2013’te 2.1343 lira olan dolar kuru 31 Aralık 2014’te 2.3311’e yükseldi. Türk Lirası karşısında yüzde 9.2 değer kazanan dolar Merkez, rezervindeki 99,8 milyar döviz için değer artış kazancı yazdı.

İlk 100 rekortmenin enerjisi bu yıl tükendi

İstanbul Sanayi Odası’nın ilk 500 listesinde kârlarında ciddi kayıplar yaşadıkları gözlenen enerji şirketleri Kurumlar Vergisi rekortmenler listesinden de düştü. 2013’te 620 milyon liralık vergi ile şampiyonlar listesinin ilk üçünde yer alan Elektrik Üretim bu yıl ilk 100’de yer almadı. Yine Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt şirketi de liste dışında kalırken, sadece Türkiye Elektrik İletim’in 12. sırada yer aldığı gözlendi. Bir diğer dikkat çeken ise Mersin Akkuyu’da nükleer santral yapımını üstlenen Akkuyu NGS Elektrik Üretim şirketinin 2013’te rekortmenler listesinde 39. sırada iken bu kez listeye girememesiydi. Opet, İçdaş Elektrik, Aygaz, Yeniköy Yatağan Elektrik gibi şirketler 2014 vergi rekortmenleri listesinde kendine yer bulamadı. Soma faciasının yaşandığı ocaktan kömür alan TKİ Ege Linyit de listeden silindi.

BANK ASYA VE DOĞAN HOLDING YOK

2013 yılında Kurumlar Vergisi rekortmenleri listesinde 45 milyon liralık vergi tahakkuku ile 52. sırada yer alan ve geçtiğimiz aylarda yönetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na geçen Bank Asya bu yıl listede yer almadı. Listede olmayan bir diğer şirket de Doğan Holding oldu.

ŞAMPIYON TARA’NIN GELIRI YENI GINE’DEN

37.5 milyon liralık vergi tahakkuku ile bu yıl Gelir Vergisi rekortmeni olan Şarık Tara, “Dünyanın dört bir yanından kazanıp Türkiye’ye vergimizi veriyoruz” diye konuştu.

Gelir Vergisi rekortmenleri listesinde bu yıl Rahmi Koç birinciliği Şarık Tara’ya kaptırdı. Tara 37.5 milyon lira ile ilk sırada yer alırken, ikinci olan Rahmi Koç’un vergi tutarı 29.7 milyon lira olarak dikkat çekti. İlk 10’da Koç Ailesi’nden dört kişi yer aldı. Semahat Arsel 2014’te üçüncü, Mustafa Koç dördüncü, Ömer Koç ise yedinci sırada yer aldı. Doğuş Grubu’nun patronu Ferit Şahenk’in ismi önce gizlendi, akşam saatlerinde ise 6’ncı sırada görüldü. Bu arada listenin birincisi Şarık Tara’nın oğlu Sinan Tara da sekizinci sırada yer aldı.

2014’te 37.5 milyon liralık vergi ile vergi rekortmeni olan Enka’nın kurucusu ünlü işadamı Şarık Tara, gelirin tamamen Enka’nın dünyanın dört bir tarafından elde ettiği kazançtan dağıttığı kâr payından kaynaklandığını söyledi. Enka’nın başta Rusya olmak üzere birçok ülkede faaliyeti olduğunu ancak Türkiye’de iş yapamadığını ifade eden işadamı Şara, “Papua Yeni Gine’den kazandığımızı Türkiye’ye getiriyoruz. Ailemizden üç kişi bu yıl listede. Ben göçmen bir ailenin çocuğu olduğum için Türkiye’yi çok seviyorum. 12 yaşında Türkiye’ye geldiğimde elimde salladığım Türk bayrağını hiç unutmuyorum. Bundan sonra da dünyadan kazandığımızı Türkiye’ye vereceğiz” diye konuştu.

ILK 100’ÜN YILMAZ’I

2013’te listeye ilk kez giren Kıvanç Tatlıtuğ bu sene ilk 100’de yer almazken 2013 yılında 73. sırada olan ünlü sanatçı Cem Yılmaz 4.4 milyon lira ile 58. sıraya yükseldi. Yılmaz, “Benim vergi listesinde 58. sırada olmam 100 metrede yan kulvarda duran ama ‘koşmayan’ Hussain Bolt’u geçmek gibi bir şey herhalde” diye twit atarken ağabeyi Can Yılmaz’ın da, “2014 vergisinde Cem 58. olmuş, tebrik ederim. 20 bin lira eksikle Reza Zarrab’a geçilmişiz, tüh be”paylaşımı da dikkat çekti.

Ali Koç, Özyeğin, Ömer, Ali ve Demir Sabancı da yok

Koç Ailesi’nden bu yıl ilk 10’a 4 kişi girdi. 2013 yılında listede beşinci sırada olan Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Koç’un 2014’te listede yer almaması dikkat çekti. Yine Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, Sabancı Ailesi’nden Demir Sabancı, Demet Çetindoğan, Ali Sabancı, Ömer Sabancı da bu kez listede yer almadı.