TCMB: Enflasyon üzerinde TL'deki değer kaybı etkili oldu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ağustos'ta tüketici fiyatlarındaki (enflasyon) artışta Türk lirasındaki birikimli değer kaybının etkileri olduğunu bildirdi
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Ağustos ayında tüketicifiyatları üzerinde Türk lirasındaki birikimli değer kaybınınetkilerinin izlendiğini açıkladı.
TCMB tarafından yayımlanan Ağustos ayı Fiyat GelişmeleriRaporu'nun tam metni şöyle:
"Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış veyıllık tüketici enflasyonu yüzde 7,14’e yükselmiştir. Bu dönemdetüketici fiyatları üzerinde Türk lirasındaki birikimli değer kaybınınetkileri izlenmiştir. Taze meyve ve sebze fiyatlarında son aylardagözlenen düzeltme eğilimi kesintiye uğrarken kırmızı et fiyatlarındakiyükseliş eğiliminin sürmesi gıda ve yemek hizmetleri fiyatlarınıolumsuz etkilemeye devam etmiştir. Petrol fiyatlarındaki aşağı yönlüseyirle enerji grubunda yıllık enflasyon gerilemiştir. Bu dönemdetemel mal ve hizmet gruplarında yıllık enflasyon yükselmiştir. Budoğrultuda çekirdek enflasyon göstergeleri bir miktar artmıştır.Mevsimsellikten arındırılmış göstergeler ise enflasyonun anaeğiliminin yavaşlamakla birlikte yüksek seyrini sürdürdürdüğüne işaretetmiştir.
...DEĞERLENDİRMELER...
Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında yükselmiş veyıllık enflasyon 0,33 puan artarak yüzde 7,14 olmuştur. Bu dönemdeÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları sırası ile 0,24ve 0,35 puan artarak yüzde 7,83 ve 7,66’ya yükselmiştir.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkılarıincelendiğinde, Ağustos ayında enerji grubunun katkısı 0,05 puangerilerken diğer alt grupların katkısı yaklaşık 0,1’er puan artmıştır.Mevcut durumda tüketici enflasyonuna en yüksek katkı hizmet grubundangelmektedir.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylıkortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyongöstergelerinde iyileşmenin sürdüğü ancak yüksek seviyelerin korunduğugözlenmiştir. Bu dönemde ana eğilim, temel mal grubunda gerilerkenhizmet grubunda yükselmiştir.
Ağustos ayında hizmet fiyatları yüzde 1,14 oranında artmış, grupyıllık enflasyonu 0,24 puan artışla yüzde 8,65’e yükselmiştir. Budönemde yıllık enflasyon ulaştırma dışındaki tüm ana kalemlerde artışkaydederken grup genelinde Türk lirasındaki değer kaybının yansımalarıizlenmiştir. Kırmızı et başta olmak üzere gıda fiyatları genelindekiolumsuz seyre bağlı olarak lokanta otel grubundaki yüksek oranlı fiyatartışları sürmüştür. Bu grupta Ağustos ayında son dokuz yılın enyüksek aylık artışı gerçekleşmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde14,26’ya yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde eğlence-kültür ve eğitimhizmetleri başta olmak üzere “diğer hizmetler” olarak sınıflandırılankalemlerde de fiyat artışları hızlanmıştır. Bu doğrultuda, hizmetenflasyonu ana eğiliminde bir miktar bozulma kaydedilmiştir.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ağustos ayında 0,52 puanlıkartışla yüzde 6,58’e yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyondayanıklı tüketim malları ve giyim grubunda yükselirken giyim vedayanıklı dışı temel mallar grubunda sınırlı bir oranda gerilemiştir.Döviz kurunun birikimli etkilerine bağlı olarak dayanıklı mal grubufiyatları aylık bazda yüzde 0,55 oranında artmıştır. Söz konusuartışlar bu dönemde elektrikli ve elektriksiz aletler grubunda dahayüksek olmakla birlikte, grup genelinde gözlenmiştir. Giyim grubuyıllık enflasyonunda önceki aydaki belirgin düşüşün ardından bir artışgözlenmiştir. Giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise aylıkartış oranı yakın döneme kıyasla bir miktar yavaşlamış ve grup yıllıkenflasyonu yüzde 7,22’ye gerilemiştir. Son dönemde Türk lirasındakaydedilen belirgin değer kaybının temel mal fiyatlarına yansımasınınbu aşamada sınırlı kaldığı gözlenmiştir.
Enerji fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,76 oranında azalmıştır. Bugelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olaraksırasıyla yüzde 2,63 ve 0,88 oranında gerileyen akaryakıt ve tüpgazfiyatları belirleyici olmuştur. Yıllık enerji enflasyonu bu olumluseyir ile birlikte yüzde 1,26 oranına gerilemiştir.
Ağustos ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllıkenflasyon 0,46 puan artışla yüzde 9,71 olmuştur. Yıllık enflasyonişlenmemiş gıda grubunda yükselirken işlenmiş gıda grubunda yavaşlamaeğilimini sürdürmüştür. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemişgıda fiyatları Ağustos ayı artışında taze meyve ile kırmızı et öneçıkmıştır. Bu dönemde koyun eti fiyatları yatay seyrederken dana etifiyatlarındaki yükseliş eğilimi hız kesmekle birlikte sürmüştür.İşlenmiş gıda grubunda yıllık enflasyondaki yavaşlamaya karşılık aylıkfiyat artışı bir önceki ayın ardından bu dönemde de hızlanmıştır. Bugelişmede, zeytinyağı başta olmak üzere sıvı yağ, şeker, çay, konserveişlenmiş sebze ürünleri ve alkolsüz içecek fiyatlarının etkisihissedilmiştir. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllıkenflasyonu yüzde 10,82’ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketicienflasyonu ise yüzde 5,52’ye yükselmiştir.
…Yİ-ÜFE…
Yurt içi üretici fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,98 oranındaartmış, yıllık enflasyon yüzde 6,21’e yükselmiştir. Türk lirasındakibelirgin değer kaybına bağlı olarak imalat sanayi fiyatlarında artışgözlenirken başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındakidüşük seyir bu etkiyi sınırlamıştır. Yıllık enflasyon imalat sanayifiyatlarında yüzde 6,66’ya, petrol ve ana metal hariç imalatsanayisinde ise yüzde 8,70’e yükselmiştir. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Ağustos ayındadayanıksız tüketim malları grubunda sınırlı olmakla birlikte tüm altgrup fiyatlarının yükseldiği görülmüştür. Ara malı imalatı fiyatlarıaylık bazda yüzde 1,76 oranında artarken Türk lirasındaki değerkaybının etkisi grup geneline yayılmıştır. Sermaye malı imalatındakiyüzde 2,16 oranındaki fiyat artışında ise “diğer özel amaçlı makine”fiyatları ve metal yapı ürünleri imalatı fiyatları ön plana çıkmıştır.Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında ise mücevherat imalatıfiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak, Ağustos ayında tüketicifiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılarınbir miktar güçlendiği gözlenmiştir."
