İşte tüketici güveni sarsan 4 zanlı!
Tüketici güven endeksi son 6-6.5 yılın dibinde seyredince Merkez Bankası, 'güveni bozan' nedenleri incelemeye aldı.
Ahmet KIVANÇ / GAZETE HABERTÜRK
Merkez Bankası (MB), son aylarda diplerde seyreden tüketici güven endeksini nelerin olumsuz etkilediğini araştırdı. Kısa vadede özellikle döviz kuru ve tüketici fiyatlarının etkisinin diğerlerine göre daha kuvvetli olduğu belirtilen araştırmaya göre, döviz kurundaki ve fiyat endeksindeki yüzde 1’lik artış güven endeksinde sırasıyla 0.42 ve 0.87 puanlık düşüşe neden oluyor. Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda, “Türkiye’de tüketici güven endeksini belirleyen unsurlar” başlıklı araştırmaya yer verildi. Dünyada yapılan ekonomik çalışmaların, tüketici güvenine ilişkin gelişmelerin hanehalkı tüketiminin tahmin edilmesinde önemli bir öncü gösterge olduğunu gösterdiği kaydedilen araştırmada, Türkiye’de de benzer sonuçlara ulaşıldığı vurgulandı.
Araştırmada, Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı tüketici güven endeksinin Ocak 2004-Nisan 2015 arasındaki dönemde sanayi üretimi, işsizlik oranı, tüketici fiyat endeksi, dolar kuru ve tüketici kredisi faizleriyle ilişkisi incelendi.
Araştırmaya göre, döviz kurundaki ve fiyat endeksindeki yüzde 1’lik artış güven endeksinde sırasıyla 0.42 ve 0.87 puanlık bir düşüşe neden oluyor. Orta ve uzun vadede ise tüketici kredi faizlerindeki ve işsizlik oranındaki 1 puanlık artışlar ise güven endeksini sırasıyla 0.83 ve 1.55 puan azaltıyor
SANAYİ ÜRETİMİNİN ETKİSİ YOK
Araştırmanın sonuç bölümünde, işsizlik oranı, tüketici kredi faizleri ve döviz kurunun tüketici güven endeksi üzerinde hem kısa hem de uzun vadede etkili olduğu, buna karşılık sanayi üretiminin etkisinin olmadığı belirtildi. Kısa vadede özellikle döviz kuru ve tüketici fiyatlarının etkisinin ise diğerlerine göre daha kuvvetli olduğunun gözlendiği kaydedilen araştırmada, fiyat istikrarını tesis etmenin tüketicilerin güveninin artmasında önemli rol oynadığı vurgulandı.
KUR ÖNCE NEGATİF SONRA POZİTİF ETKİLİYOR
Döviz kurundaki artışın tüketici güveni üzerinde sebep olduğu negatif etkinin ilerleyen dönemlerde sınırlı da olsa pozitif bir etkiye dönüştüğü, bu durumun, döviz kurunun güven endeksi üzerinde oynadığı rolü ortaya koyduğu kaydedildi. TL’deki değer kaybının bir taraftan tüketicilerin alım gücünü düşürerek ve beklentileri bozarak güveni aşağı çekerken, diğer taraftan tüketicilerin ellerinde tuttukları döviz cinsinden mevduatların değer kazanması vasıtasıyla servet etkisi ile satın alma gücünü, dolayısıyla güveni artırabildiği ifade edildi.
