Makasın kapanması için özel bütçe!

Seçkin ÜREY /HT GAZETE

Çözüm süreci için önceki gün açıklanan yol haritası niteliğindeki 10 maddelik konu başlıklarından beşincisi “çözüm sürecinin sosyoekonomik boyutları”nı içeriyor. Güneydoğu Anadolu’da ticaret ve sanayinin nabzını tutan ekonomik aktörlere 5. maddeden ne anladıklarını ve detaylandırıldığında ne içermesini arzuladıklarını sorduk. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Sayar, “Bölgenin ülkenin geri kalanıyla arasında oluşan geri kalmış makasının kapanması için ayrı bir bütçe oluşturulması olarak algılıyorum” diye konuştu.

‘PİLOT OLMALIYIZ’

Bölgenin bütçeden daha çok pay alması ve bir “pilot bölge” haline gelmesi gerektiğine işaret eden Sayar, “Cumhuriyet ilan edildiğinde bölge illeri bu kadar geri kalmış değillerdi. Buralara üvey evlat muamelesi yapıldı. Gerekli altyapı yatırımları yapılmadı. Sonuçta çatışma ortamı geldi. O dönem zaten birşey yapılamadı. Bunun masaya yatırılması gerekli” ifadesini kullandı.

POLİTİKTEN SONRA EKONOMİK MERKEZ

Bölge illerinin en avantajlı teşvik uygulamalarını içeren 6. Bölge’de olduğunu hatırlatan Sayar, şunları söyledi: “15 ile yatırımcı yine gelmedi. Teşviklerdeki payı yüzde 11’de kaldı. Demiryolu yetmiyor, bölge insanına mesleki eğitim gerekiyor, fabrika için yeterli yer yok. Burada bir yatırım yapılması için merkezi hükümet ve yerelin birlikte çalışması gerekiyor. Ortak çalışılmadığı zaman başarılı olunmuyor. Diyarbakır’ın politik konumu farklı. Süreçle beraber Diyarbakır artık bölgenin ekonomikmerkezi de olacak.” Bölgenin doğal kaynaklarından belli bir payın bölgeye ayrılması gibi bir beklenti içinde olmadıklarını kaydeden Sayar, “Olacaksa bu Türkiye’deki bütün bölgeler için geçerli olmalı” dedi.

‘SAVAŞ GİDERLERİNİN YÜZDE 20’Sİ VERİLSİN’ TARKAN KADOOĞU, TÜSİAD ESKİ Y.K. ÜYESİ

“Güneydoğu ve Doğu özelinde bir kalkınma planı olması gerekiyor. En az 10 yıl sürecek destekler olmalı. Finansal açıdan bölge desteklenmeli. Krediye yüksek teminat sorunu giderilmeli. Vergi ve sigorta muafiyetlerinin süresi ve çeşidi artırılmalı. Savaşa giden paranın 300 milyar dolar olduğu söyleniyor. Bunun yüzde 20’si bölgeye aktarılsa, kısa zamanda uçuşa geçer.”

‘FARKI AZALTACAK ÖZEL PAKET OLMALI’ MAHMUT ODABAŞI, GÜNSİAD BŞK.

“Bölgenin Marmara’ya denk olmasını beklemek saflık olur ama ekonomik farkın biraz daha kapanması gerekir. Ekonomik denge düzelmezse sürecin bir ayağı havada kalır. Kavganın ekonomik boyutu da var. Kavga nedeniyle ekonomide yapılamayanlar da var. Bölgeye özel paket geleceğini düşünüyorum. Devlet, Anayasa’nın izin verdiği ölçüde pozitif ayrımcılık sunmalı.”

‘DAHA CAZİP ADIMLAR ATILACAK’ EBUBEKIR BAL, TOBB YÖN. KUR. ÜYE.

“Son teşvik paketine göre daha cazip adımlar atılacağını düşünüyorum. Bölgede altyapının güçlendirileceğini algılıyorum. Devlet bedava arazi vermeli ve TOKİ aracılığıyla yapılacak üst yapılar sanayicilere 10 yıl boyunca cazip fiyatlarla tahsis edilmeli. Özal dönemindeki gibi hibe sistemi geri gelmeli. Barışta siyaset tek başına yetmez. Ekonomide de değişiklik olmalı.”

‘YENİ BİR ANAYASA’YLA BİRLİKTE BÖLGEYE YENİ MEVZUAT GELMELİ’ ŞAHISMAIL BEDIRHANOĞLU, DOGÜNSİFED BAŞKANI

“Barışın sosyoekonomik plan olmadan yapılması eşyanın tabiatına aykırı. Meclis’te yeni Anayasa yapılır ve barış kalıcı hale gelirse, altyapının geliştirilmesi lazım. Bölge için yeni mevzuat ve muafiyetler gelmeli. Devlet 20 yıl alması gereken vergilerden fedakârlık etmeli. Bu sayede yapılacak yatırımlarla ticaret ve hizmetler gelişeceği için kaybını alacağı dolaylı vergilerle karşılar.”