Suudi Arabistan'ın "ulusal saatine" TÜBİTAK imzası

BakanIşık, "Üretilen ulusal ölçekle Suudi Arabistan, dünya zamanının belirlenmesine katkı verir duruma geldi ve Mekke zaman ölçeği iyileştirildi" dedi.

Bakan Işık, AA muhabirine Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) faaliyetlerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

TÜBİTAK UME ile Suudi Arabistan'ın temel metroloji kuruluşu olan Suudi Arabistan Krallığı Standartlar, Metroloji ve Kalite Kurumu (SASO) arasında 2010 yılında mutabakat zaptı imzalandığını hatırlatan Işık, bu tarihten itibaren kurumlar arasında iş birliği yapıldığını söyledi.

Işık, bilimsel alanda uluslararası sisteme entegre olmaya çalışan Suudi Arabistan'ın, metroloji altyapısının TÜBİTAK tarafından sıfırdan kurulduğuna dikkati çekerek "2012 yılında UME ile SASO arasında imzalanan 'Zaman ve Frekans Ölçümler ve Kalibrasyon Laboratuvarı Sistemi Kurulumu Projesi' sözleşmesi kapsamında, laboratuvar kurulumu tamamlandı, 2013'te teslim edildi ve proje çerçevesinde 2 yıl danışmanlık ile eğitim hizmetleri verildi. Ayrıca TÜBİTAK UME uzmanları tarafından, SASO Ulusal Ölçüm ve Kalibrasyon Merkezi'ne boyutsal, kuvvet, empedans, basınç, kütle ve sıcaklık konularında yerinde danışmanlık hizmeti de sağlandı." diye konuştu.

"MEKKE ZAMAN ÖLÇEĞİ İYİLEŞTİRİLDİ"

Yürütülen çalışmayla TÜBİTAK UME'nin Suudi Arabistan için ulusal zaman ölçeği de ürettiğine işaret eden Işık, sözlerini şöyle sürdürdü:

"TÜBİTAK UME ile Kral Abdullah Hilal İzleme ve Astronomi Merkezi (KACCOA) arasında imzalanan sözleşme çerçevesinde, KACCOA personeline, Mekke zamanını tayin eden dev mekanik saatin atomik saatler ile eş zamanlılığının sağlanması konusunda eğitim düzenlendi. İmzalanan yeni sözleşmeyle Mekke saatinin eş zamanlılığı için eksikliği tespit edilen yardımcı cihazların KACCOA'ya temini sağlandı. Projenin ülke içinde dağıtılması, izlenebilirliği ve SASO'nun Uluslararası Atomik Zaman Kulübü üyeliği için destek verildi. Üretilen ulusal ölçekle Suudi Arabistan, dünya zamanının belirlenmesine katkı verir duruma geldi ve Mekke zaman ölçeği iyileştirildi."

Işık, söz konusu projelerle Suudi Arabistan'ın ticaretindeki teknik engellerin kaldırılması için ülkede olması gereken kalite altyapısının en önemli ayağını oluşturan bilimsel metroloji (ölçüm bilimi) sisteminin anahtar teslimi kurulumu, kurum uzmanlarının eğitimi ve bu sistemin uluslararası metroloji sistemine entegrasyonunun sağlanmasının hedeflendiğini kaydetti.

"ZAMAN NASIL BELİRLENİYOR"

Türkiye'de zaman, TÜBİTAK UME tarafından belirleniyor. UME'de bulunan atomik saatler ve GPS uydu alıcılarından elde edilen zaman ayarıyla enstitü, ulusal doğru zamanı tespit ediyor. Enstitüde yürütülen çalışmalarla Türkiye, dünyada doğru zamanın belirlenmesi çalışmalarına da katkı sağlıyor.

Dünyada doğru zaman ise yüzlerce ülkedeki metroloji enstitülerinin, elde ettikleri verileri Uluslararası Yerküre Dönüş Servisi'nde birleştirip ve Koordineli Evrensel Zaman saptamalarıyla elde ediliyor. Koordine Evrensel Zaman adı altında oluşturulan zaman ölçeği bütün dünyada ortak zaman birimi olarak kullanılıyor.