Emre Kurttepeli Bloomberg HT'de soruları yanıtladı

Öncelikle, Endeavor Türkiye 10. yılına girdi. Bir genel kurul oldu, bitti. Nasıl geçti? Hedefler neler?

Endeavor'ı kısaca bir anlatıyım. 3. dönem başkanıyım. İlk başkan Özcan Tahincioğlu idi sonra Murat Özyeğin oldu. Ondan ben bayrağı teslim aldım. Endeavor 26 ülkede faaliyet gösteren uluslararası bir örgüt. Kar gütmeyen bir kuruluş, tek bir amacı var o da girişimciliği bulunduğu bölgede arttırmak. Türkiye ofisi 10 sene önce kuruldu, yaklaşık 15 kişi yönetim kurulunda var, bu insanlar Türkiye'de girişimciliğin gelişmesi için faaliyetlerde bulunuyor. Ana misyonumuz da bu. Konuşurken altını hep çizeceğim bir nokta var; etkin girişimcilik kavramı. Çünkü Türkiye'de KOBİ'lerle girişimcilik ve bizim tarifimizle etkin girişimcilik çok karışıyor. Endeavor olarak en büyük misyonumuz Türkiye'de etkin girişimciliğinin artmasını sağlamak. Senede yaklaşık 300'e yakın organizasyon yapıyoruz, bunların bir bölümü "Case Campus" gibi eğitim organizasyonları, bir bölümü girişimcilerle eko sistemi buluşturma, bir bölümü bu işle ilgili paydaş olarak giriyoruz o paydaşlıkta da aslında hep girişimciliği ön plana çıkarma. Burda da kullandığımız 170 tane mentor var, bunlar hep üst düzey yöneticileri, kendileri de ücretsiz olarak bu girişimlere yardım ediyorlar. Mentorluk veriyorlar, bi adım ileri gitmelerine, küresel olmalarına yardımcı oluyorlar. 3. dönem başkanı olarak, ilk dönem buluş aşamasıydı daha sonra yerleşme dönemi. Benim komisyon olarak koyduğum bütün Endeavor'da gelecek dönemde bizim desteklediğimiz girişimlerin küreselleşmesini sağlamak. Bence bu tema Türkiye için önemli bir çıkış noktası ve ilerleyen zamanlarda bunun üzerinden geçiyor olurum isterseniz.

Peki Mentorlükte yabancılar da yer alıyor mu?

Evet, yabancılar da var. Bu 170 kişinin içerisinde 20-25 kişi içerisinde yabancı şirketlerin CEO'ları da var. Şu anda mesela Yönetim Kurulumuz'da 4'e çıktılar. 4 kişi Türkiye'de yabancı kuruluşların Türkiye ofislerinin başlarındaki insanlar. Özellikle biz itiyoruz ki yabancı firmalara destek verebilmek için.

Bu 10 sene içerisinde girişimcilerimiz azaldı mı? Çoğaldı mı? Biz Dünya'ya ayak uydurabiliyor muyuz?

Bence burdaki önemli durum; bir kere KOBİ ile girişimcilik Türkiye'de çok girişimciliğe karışıyor. Endeavor olarak ya da bir ülke olarak baktığınız zaman aslında katma değeri yüksek girişimcilik, etkin girişimcilik oluyor. Yani ne demek? "Bugün yeni bir semt kuruldu İstanbul'da, orda Eczane yok. Ben Eczane açacağım." bizim için bir girişimcilik değil, bir KOBİ faaliyeti. Etkin girişimciliğin 2 unsuru yaratması gerekiyor: Etkisinin büyük olması gerekiyor. Örneğin; Google bir etkin girişimciliktir, Facebook bir etkin girişimcilik, Uber bir etkin girişimcilik, Starbucks bir etkin girişimcilik. Hem istihdam, hem de Ekonomiye yarattığı katma değer sayesinde etkin girişimcilik oluyor. Bir çok şirket var, 500 kişi çalışanı var ve 500 milyar dolar değere ulaşıyor. Bence Türkiye bir yerde, ekonomisini büyütmesinin yolu, KOBİ'ler tabi olmak zorunda ama etkin girişimciliği bulması gerekiyor.

Mesela Endeavor'dan bir örnek veriyim, ilk dönemler zordu, aslında Başkanlığı taktirle karşılıyorum. Çok elimizde data yok, nereye odaklanacağımızı bilmiyoruz. Ama şu anda 10. yılımıza baktığımızda, bu kadar iş yapıldı, bu kadar paralar harcandı. Sonuçta Endeavor'un desteklediği toplam 10 yıldaki girişim sayısı 55.yıla bölsen 5. Bunun için biz toplam 3500 girişim firmasıyla yüz yüze görüşme yaptık. Bu görüşmelerin arkasından devam edildi ve bunlardan 55 tane seçtik. Bunun şu anda 23 tanesi, bir şekilde dışardan fonlama buldu, bazıları satıldı Yemeksepeti gibileri. 23 taneyi topladığımız zaman 1.7 milyarlık değer çıkıyor. Biz 2-3 sene içerisinde bunun 5-15 arası bir değere ulaşacığına inanıyoruz. Aslında matematiği şu; 23 tane firmadan 15 milyar dolarlık değer çıkarabiliyoruz ve bugün Türk Borsası'nın değeri 150 milyar dolar. Aslında baktığınız zaman %10'luk bir değeri 5-10 senelik firmalar ekleyebiliyorlar. Hepsi yepyeni firmalar. Amerika'ya baktığımız zaman en büyük 100 kuruluşa baktığımız zaman %56'sı son 10 seneden evvel kurulmuş firmalar. Dünyanın en değerli şirketlerine bakıyorsunuz, bunun içinde Apple'lar var, Google'lar var. Hepsi yeni dönemde kurulmuş firmalar. Bu etkin girişimciler, diğer tabirimizle "ezber bozan" diyoruz.

Girişimciliğin en büyük teması bu; "Ben bir banka kurucağım." değil ama "Ben öyle bir şey kurayım ki bankalar artık 'transforme' etsin." Mesela Uber; Uber aslında çok standart bir sektörü aldı, nakliye ve transportasyon dediğimiz şey ve baştan sona milyar dolarla birlikte bütün taşıma sektörünü değiştirdi. Bugün taksi olmadan da arabanızla insan taşıyabiliyorsunuz, bütün arabalar dolayısıyla taksi oluyor. Bu matematiksel çapı. Ben 15 milyar dolar, 20 milyar dolar yaratıyorum ama Türkiye için önemli olan bir marka değeri var. Ben hep derim; "Bir firma bir ülkenin markasını değiştirebilir." Örneğin; Samsung'un Güney Kore'ye yaptığı.

Bugün herkes Güney Kore malı iyidir diyor çünkü herkes Samsung'u hatırlıyor. Bizim Türkler'de mesela, Çobani. Çobani'nin yunan yoğurduna yaptığını Yunanistan yapamadı seneler boyunca. Bugün Çobani, tek bir firma, yunan yoğurdunu Dünya çapında tanıttı. Gerçi şimdi mahkemelik oldular kimindir diye ama.. Alibaba dediğiniz, bugün 300 milyar dolarlık bir şirket ve bir öğretmen tarafından kurulmuş. Estonya'yı kimse bilmiyor ama ordan çıkan Skype'ı herkes biliyor ve bu durum Estonya'yı çekim merkezi haline getirdi. Bütün bunlara baktığınız zaman bir ülkenin kendisinden çok ordan çıkan etkin girişimlerin anormal bir rolü var. Aynı zamanda ülkeler için prestij, bakış açısı kazandırıyor. Eski döneme bakarsınız herkes Almanya'nın mühendisliğini över. Sebebi de Alman otomobillerinin kaliteli olması. Tamamen bir algı, imaj ve bakış açısıq kayması yaşanıyor. Şimdi ne demek; "Almanya mühendislikte iyi." Çünkü ürettikleri ürünlerdaima bu noktada iyi, o yüzden bence o etkin girişimcilerin ülkelerin kaderlerine korkunç etkileri oluyor. Ama altını çizerek söylüyorum, KOBİ değil bu, etkin girişimciler.