Deniz taşımaları onların güvenliğine bağlı

Daha önce iki Türk gemisini kaçıran, Somalili korsanlar Aden körfezinde Suudi Arabistan’a ait 100 milyon dolarlık ham petrol yüklü tankerini kaçırdı. Somalili korsanların cirit attığı Aden Körfezi, Hint Okyanusunda yer alan Malaka Boğazı ile birlikte dünyada en çok korsan saldırılarının gerçekleştiği iki bölge arasında. Bab el Mandeb - Aden Körfezi ile Malaka Boğazı, dünya ticareti için kritik öneme sahipler. Son derece yoğun gemi trafiğinin yaşandığı bu daracık geçitler, doğal nedenler, kazalar ve son dönemde korsanlar yüzünden güvenlik sorunu ile karşı karşıya. Uluslararası Denizcilik Bürosu'nun 2007 yılı raporunda dünyanın çeşitli bölgelerinde düzenlenen korsan saldırısının yüzde 47’lik bölümü Aden Körfezi, Nijerya, Endonezya ve Malezya açıklarında gerçekleştiği bilgileri yer alıyor. Söz konusu rapora göre son 4 yıl içerisinde saldırıya uğrayan Türk gemilerinin sayısı 10.

Bab el-Mandeb

Konumu : Cibuti/Eritre/Yemen. Kızıl Deniz’i, Aden Körfezi ve Arap Denizi’ne bağlıyor.

Riskleri: Bab El Mandeb Boğazı’nın kapanması, tankerlerin Basra Körfezi’nden Süveyş Kanalı’na ulaşmasına engel olabilir. Bu durumda gemilerin Körfez’e ulaşmak için önlerinde tek seçenek kalıyor: Afrika’nın en güney ucuna inip, Ümit Burnu’ndan çok uzun bir U dönüşü yapmak. Böyle bir durum da transit gemi trafiğinde büyük zaman kaybına, maddi kayba neden oluyor. 1991 yılından itibaren siyasi alanda etkili bir ulusal hükümetin kurulamadığı Somali açıkları korsanlığın yaygın olduğu bir bölge haline geldi. Avrupa ile Asya ve Orta Doğu'yu birbirine bağlayan deniz trafiğinin yoğun olduğu bu bölge son dönemde dünyanın en tehlikeli yeri oldu.

Somali açıklarında korsanlar tarafından yılbaşından bu yana 92 saldırı düzenlendiği, 36’dan fazla geminin kaçırıldığı, korsanların toplam yaklaşık 30 milyon dolar fidye aldığı söyleniyor.

Aden Körfezi ve Bab el Mandeb’in kapatılması, Kızıl Deniz bölgesindeki ticaret haricinde, uluslararası deniz ticaretinin kapsamını da çok daraltacak. Güvenlik, bölgede çalışan yabancı yatırımcılar için en büyük sorunu teşkil ediyor.

Malaka Boğazı

Konumu: Malezya/Singapur; Hint Okyanusu’nu, Güney Çin Denizi ve Pasifik Okyanusu’nu bağlıyor

Riskleri: Hint ve Pasifik Okyanusu’nu birleştiren Malaka Boğazı, Çin, Hindistan ve Endonezya’yı birleştiren en kısa denizyolu olmakla birlikte, Asya’nın kilit tıkanma noktası. Bu boğazın en dar noktası (1.5 mil genişliğinde) Singapur Boğazı’ndaki Phillip Kanalı. Bu doğal darboğaz tankerlerin çarpışma, karaya oturma ve petrol sızıntısı kazalarına sürekli bir zemin oluşturuyor. Herhangi bir nedenle kapatılması durumunda, gemilerin dolambaçlı yollardan sevkıyat yapmasına veya taşıma yapan tanker sayısının artmasına neden olabiliyor.

Malaka Boğazı’nın geçici olarak kapatılmasının bile petrol taşıma ücretlerinin dünya çapında inanılmaz artışına neden olabileceği söyleniyor.Her gün 600’den fazla uluslararası geminin geçtiği Malaka Boğazı denizciler için yüksek riskli deniz yolu olarak anılıyor. Uluslararası Denizcilik Bürosu (International Maritime Board) verilerine göre; 2007 yılında Orta Doğu, Asya’da petrol ve ticaret merkezlerine ulaşımın sağlandığı Endonezya ve Malaka Boğazı’nda gerçekleşen saldırı sayısı 50 civarında.