Amazon yeni nesil otomobillerin aklını aldı

ABD’li internet şirketi Amazon sanal dünyadaki başarısını gerçek hayata da aktarma konusundaki kararlılığını sürdürüyor. Şirket bunun için geçtiğimiz günlerde ABD’de açtığı ve ‘Amazon Go’ adını taşıyan yeni gıda mağazasıyla bu yönde önemli bir adım daha attı. Ancak bu adım dijital bir şirketin iş modelini gerçek dünyaya adapte etme girişiminden çok daha öte bir anlam taşıyor. Zira market üzerinden alışveriş dünya çapında 795 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip ve bu rakam sürekli yükseliyor. Kullanıcılar ise teknolojinin gelişmesiyle mobil iletişimde olduğu gibi fiziki alışverişten ulaşıma kadar süreçlerin çok daha kolay ve daha konforlu hale gelmesini istiyor. İşte bu talep teknoloji dünyasından gerçek hayata pek çok şirketi harekete geçirdi.

RAKİPLERİNİ EKTİ

Geçen hafta ABD’nin Las Vagas kentinde gerçekleşen CES tüketici elektroniği fuarında da bu trendi izlemek mümkün oldu. Şirketler kullanıcılara 24 saat eşlik edecek ürün ve hizmetlerini tanıtabilmek için kıyasıya rekabete girdi. Ancak Amazon yapay zekâ yazılımı Alexa ile bu alanda da tüm dikkatleri üzerine çekmeyi başardı. Şirket bu alanda en büyük sükseyi ise otomotiv sektörünün devleriyle duyurduğu anlaşmalarla yaptı. Geleceğin trilyon dolarlık yeni nesil akıllı otomotiv sektöründe öne çıkmak isteyen Ford, Toyota, BMW ve VW gibi şirketler geleceğin araçlarında Amazon’un yapay zekâ yazılımı Alexa’yı kullanacaklarını duyurdu. Amazon bu duyuruyla yapay zekâ konusunda doğrudan rekabet halinde olduğu IBM, Google, Facebook ve Microsoft gibi şirketleri geride bırakmayı başardı. 1994 yılında kurulan ve 1997’de halka arz edilen şirket böylece e-ticaretin geçen 20 yılına damga vurduğu gibi geleceğin teknoloji dünyasında da etkin olmaya devam edeceğini gösterdi.

MARS’TA BİLE REKABET VAR

Zira şirketin sunduğu dijital hizmetler sadece Amazon’un klasik alışveriş sayfasıyla sınırlı değil. Film ve eğlenceye yönelik Amazon Prime, Amazon Video, Amazon Music’in yanı sıra ticarete yönelik Amazon Marketplace, Amazon Payment gibi hizmetlerle şirket, kullanıcıları hemen her cepheden kuşatmış durumda. Şimdi bu hizmetlere eklenecek Amazon Go süpermarket hizmeti ve akıllı otomobillere yerleştirilecek Alexa yapay zekâ yazılımı ile çember tamamlanmış olacak. Amazon böylece kullanıcıların hem dijital hem de gerçek dünyadaki hareketlerini izleyerek rakiplerine kıyasla çok büyük bir avantaj elde etmiş olacak. Tabii bu arada Amazon CEO’su Jeff Bezos’un Blue Origin uzay ve havacılık şirketini de unutmamak gerekir. Şirket dikey iniş ve kalkış sağlayan uzay araçlarıyla Mars’a yolculuğa öncülük etmek istiyor. Diğer bir ifadeyle Mars dahil nereye gidersek gidelim Amazon hep ensemizde olacak.

MAĞAZA GERÇEK ÜRÜNLER SANAL

İsveç, Almanya ve İngiltere’de dijital mağazacılık konusunda çok daha farklı konseptler üzerinde çalışılıyor. Buna göre girişimciler içlerinde gerçek ürünlerin olmadığı yarı sanal mağazaları hayata geçirmek için harekete geçti. Buna göre kullanıcılar raflarında sadece ürünlerin fotoğraflarının bulunduğu marketlere girip istedikleri ürünlerin etiketlerini taratarak alışverişlerini yapıyor. Gerçek ürünler ise daha sonra lojistik şirketleri tarafından istenilen saatte istenilen noktaya getiriliyor. Ayrıca mobil cihazlara yüklenen uygulamalar üzerinden raflarda bulunan ürünlerin alerjen veya kişisel sağlık bakımından tehdit edici olup olmadığı ekrana yansıyan işaretlerle belli oluyor. Bunun için cihazın kamerasını ürünlere çevirmek yeterli oluyor. Kişisel diyet hedefleri belirlendiğinde ise alınan ürünlerin kalori hesabı otomatik olarak yapılıp kullanıcıya bildiriliyor. Diyete uygun olmayan ürünler işaretleniyor.

Yeni nesil otolorın iç tasarımı günümüzden tamamen farklı olacak.

Akıllı otomobillerde kontrol yazılımda olacağı için araçların şekli de değişecek.

ARTIK GERÇEK ALIŞVERİŞLER DE KAYIT ALTINA GİRİYOR

Şirket Amazon Go hizmetiyle gerçek hayatta da kendinden söz ettirmeyi başardı. Amazon’un ABD’nin Seattle Eyaleti’nde açtığı ilk süpermarket mağazasında kasa bulunmuyor. Müşteriler market girişinde turnike benzeri bir alandan geçerek cep telefonlarındaki Amazon uygulamasını taratıyor. Ardından mağaza içerisindeki istediği ürünü alan müşteri herhangi bir ödeme yapmadan marketten çıkıp gidebiliyor. Ödeme ise müşterinin yanına aldığı ürünlerin mobil uygulama tarafından algılanması ve hesaplanmasıyla Amazon hesabından düşülüyor. Henüz test aşamasında olan marketten şu an için sadece Amazon çalışanları yararlanabiliyor. Sistemin tutması halinde şirket 10 yılda ABD genelinde 2 bin şube daha açmayı planlıyor. Şirket bu adımla kullanıcılarının 20 yıldan beri kaydını tuttuğu dijital alışverişlerine gerçek hayatta yaptıkları alışverişleri de ekleyebilecek. Amazon bu bilgilerden yola çıkarak kişiye özel fiyat tekliflerinden sağlık hizmetlerine, sigorta tekliflerinden lojistik hizmetlerine kadar çok farklı iş modelleri geliştirebilecek.

SANAL KONFOR ARTTIKÇA KİŞİSEL BİLGİLERİMİZ TEHLİKEYE GİRİYOR

- Kısa ve orta vade için vaat edilen yeni alışveriş teknolojileri hem konfor hem de büyük çaplı zaman tasarrufu öngörüyor.

- Bunun için devreye giren büyük veri (Big Data) ve yapay zekâ (Artificial Intelligence) gibi teknolojiler perakende sektörüne büyük fırsatlar sunuyor.

- Kullanıcıların sürekli tekrar eden alışveriş davranışlarını inceleyen sistemler müşterilere tamamen kişiselleştirilmiş ürün ve hizmetler sunabilecek.

- Bu ürün ve hizmetler sunulurken kullanıcıların kişisel diyet veya sağlık durumları da hesaba katılarak yapılacağı için müşterilere büyük avantaj sağlayacak.

- Ancak gelişmiş yazılımların (Algoritmalar) kullanıcıların alışveriş alışkanlıklarını izleyip kalıplar oluşturmasının büyük bir bedeli var.

- Öncelikle müşterilerin alışveriş alışkanlıklarına yönelik bilgilerin kimin tarafından toplandığını ve bu bilgilerin nerede depolandığını bilmiyoruz.

- Kendi verilerimiz kendi kontrolümüzde olmadığı için bu veriler içerisinde herhangi bir detayı silme veya değiştirme hakkımız da bulunmuyor.

- Ayrıca bu bilgileri toplamak için şirketler kullanıcılara danışmadıkları için takip sürecinin nerede başlayıp nerede bittiğini de hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz.

- Sanal dünyada yasal süreç gerçek dünyadaki gibi işlemediği için şirketler yasal açıklardan faydalanarak kişisel bilgileri sınırlama olmaksızın nakde çeviriyor.

- Bu nedenle dijital dünyanın hemen her alanda sunduğu konforun dayanılmaz hafifliğine kapılmadan önce güvenlik konusunu mutlaka etraflıca düşünmemiz gerekiyor.

- Zira görünen o ki bu konuda şirketlerden kısa vadede bir çözüm gelmeyecek.

- Uzun vadede gelecek çözüm ise çok geç olacağı için herhangi bir anlam taşımayacak.

Mahmut SANCAK / GAZETE HABERTÜRK