Ekonomide bahar şenliği!
Mart ayında sanayi üretimi yüzde 4.7 ile beklentilerin oldukça üzerinde geldi. Üretimin yanı sıra esnaf için de mart ayı kısmen iyi geçti. Mart ayındaki bereketten nasibini AVM'ler de aldı
Rahim AK / HT GAZETE
Ocak ayında geriledikten sonra şubatta ancak yüzde 0.9 artabilen sanayi üretimi mart ayında yüzde 4.7 ile adeta patlama yaptı.
Takvim etkisinden arındırılmış bazda yaşanan bu yüksek artış aylık bazda da yine 2.2 tırmanarak büyümeye yönelik endişeleri törpüledi. Büyümeyi sağlayan kalemlerin başında son üç aydır satış rekorları kıran otomotiv oldu. Otomotivin 4.7’lik sanayi üretimi rakamına katkısı 2.1 puanı buldu. Otomotiv üretimi geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 21.8’lik bir artış gösterdi. Sanayi üretimine bir destek de yüzde 48.5 artarak 1.7 puanlık destek veren eczacılık malzemelerinin üretiminden geldi. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri ile bilgisayar ve elektronik ürünler 0.6’lık katkı ile önemli rol oynadı.
ÇEYREKTE DÜŞÜŞ VAR
Mart ayı rakamı büyümeye ilişkin kaygıları giderdi ancak çeyrek bazda bakıldığında bir önceki yıl ilk çeyrekte yüzde 5.7 olan sanayi üretimi artışına göre 2015’in ilk çeyreğindeki yüzde 1.2’lik artış yine de düşük kaldı. Takvim etkisinden arındırılmış bazda ise sanayi üretimi ilk çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1.3 oranında arttı.
Gerek dayanıklı gerekse dayanıksız tüketim malları üretimi, ocakta gözlenen negatif değişimin ardından, ilk çeyreğin kalan döneminde yükseldi. Ancak, ilk çeyrek geneline bakıldığında, ortalama artış dayanıklı tüketim mallarında yüzde -0.5’le zayıf kalırken, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 1.7 oldu. Tüketim açısından olumsuz sinyallerin ağır bastığı 2015’in ilk çeyreğinde aşağı yönlü bir seyir izleyen tüketici güveninin döviz piyasasındaki oynaklık ve TL’nin değer kaybıyla martta 2012’den bu yana en düşük düzeye gerilemesi tüketim tarafında güçlü bir toparlanma eğiliminin olmadığını teyit ediyor. Sanayi üretimi içerisinde en yüksek ağırlığa sahip olan ara malı imalatı ilk üç ayda yüzde -1.1 ile üretimi aşağı çekici etki yarattı. Yatırım iştahının görünümü açısından önem taşıyan sermaye malları imalatı ise martta yüzde 3.22’yle kasım 2014 sonrasında pozitif kalsa da aylık bazda en fazla dalgalanan gruplar arasında yer alıyor.
"BEN BU KADAR ARTIŞ BEKLEMİYORDUM"
Sanayi üretiminin martta beklentileri aşmasını yorumlayan Sanayi Bakanı Fikri Işık, ‘Öncü veriler artışı gösteriyordu ama ben de bu kadar büyük artışı beklemiyordum. Bu Türkiye açısından sevindirici. Felaket senaryoları yazanların söylediklerine itibar edilmemesi gerektiğini bu rakamlar ortaya koydu” dedi.
BEYAZ EŞYA VE OTOMOTİV DİKKAT ÇEKTİ
Bakan Işık, iç talepte görülmeye başlanan ılımlı toparlanmanın sanayi üretiminde de artışa işaret ettiğini belirterek, “Bu yıl beyaz eşya ve otomobilde ciddi artışlar görüyoruz” diye konuştu.
MARTTA ESNAFIN YÜZÜ GÜLDÜ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayına ilişkin Perakende Satış Hacim Endeksi’ne göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, martta bir önceki aya göre yüzde 0.3 yükseldi. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 1.3 azaldı; otomotiv yakıtı hariç gıda dışı satışlar yüzde 0.7 ve otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 1.5 artış gösterdi.
Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.1 artış gösterdi. Gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 1.5 düştü; otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 13.4, otomotiv yakıtı hariç gıda dışı satışlarında da yüzde 1 yükseliş oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5 azaldı. etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.3 arttı. Perakende ciro ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.7 yükseliş gösterdi.
İLK ÇEYREK ARTIŞI YÜZDE 18.4 OLDU
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’nin (AYD) açıkladığı AVM Endeksi’nin mart sonuçları, son 4 yılın en iyi ilk çeyreğini işaret etti. Endekse göre, mart ayında AVM ciroları önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13.6 artarken, 2015’in ilk çeyreğinde de 2014’ün ilk çeyreğine kıyasla yüzde 18.4’lük sıçrama yaşandı. İlk 3 ay sonuçlarında endeks 167 puana çıkarken, bu rakam 2012’den beri ulaşılan en yüksek seviye oldu. İlk 3 ayda ziyaretçi sayısı da önceki yıla göre yüzde 3.9 yükseldi. AYD Başkanı Hulusi Belgü, “Artışta soğuk geçen kış mevsim şartları etkili oldu” dedi.
