Nokia'nın sonunu ne getirdi?
Nokia'nın eski başkan yardımcısı olan ve halen şirketin danışmanlığını yapan Esko Aho, Nokia'nın cep telefonunda rekabete nasıl yenildiğini anlattı. Aho, "Pazarın yüzde 40'ına sahipken durduk. Çünkü en büyük olduğumuzu düşünüyorlardı. iPhone ilk çıktığında kaybettiğimizin farkındaydık" dedi
SEÇKİN ÜREY/GAZETE HABERTÜRK
Eski Finlandiya Başbakanı Esko Aho, 2008-2012 arasında Nokia’da başkan yardımcılığı görevini yürüttü. Aho’nun taktığı birçok şapka arasında halen Nokia’nın danışmanlığı da bulunuyor.
Aho, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) OECD’nin Pisa Testleri’nde en üst sıralarda yer alan ve üniversite-sanayi işbirliği, Ar-Ge, inovasyonla tasarımda dünyada örnek gösterilen ülkeler arasında bulunan Finlandiya’ya düzenlediği üç günlük inceleme gezisine ev sahipliği yaptı. Ev sahibi Aho olunca dünya cep telefonu pazarının yüzde 40’ına hâkimken hızla silinen Nokia’nın bu noktaya nasıl geldiği ilk günden gündeme geldi. “Şirkettekiler söylediklerimden bazen hoşlanmıyorlar” diyen Aho da görüşlerini heyet üyeleriyle paylaştı.
‘KAYBETTİĞİMİZİN FARKINDAYDIK’
90’larda inovasyon sayesinde dünya devi olan Nokia’nın 2000’lerin ikinci yarısından itibaren gerilemesini Aho, “Durduk. Peki niye durduk? Çünkü en büyük olduğumuzu düşünüyorduk” sözleriyle açıkladı. iPhone ilk çıktığında (2007) kendisinin şirkette çalışmaya başlamadığını hatırlatan Aho, “Bir arkadaşım ilk kez kendi cebinden para verip cep telefonu aldığını söyleyerek bana iPhone’u gösterdi. Ben de o zaman şirketteki üst düzey yönetici bir arkadaşıma bu yorumu aktardım. Bana, ‘Esko, çok iyi bir alet ve pazarı genişletir ama bize rakip olamaz’ yanıtını verdi” diye konuştu. 2008 Kasım’da şirkette çalışmaya başladığında o yıl Nokia’nın tarihinin en iyi mali sonuçlarını elde ettiği kaydeden Aho, “Ama kaybettiğimizin farkındaydık” dedi.
Finlandiya’nın mobil telekomünikasyon alanında çok iyi bir ekosistem kurduğunu anlatan Aho, şöyle devam etti: “Bizim sistemimiz mobilin ilk aşamasına göre kurgulanmıştı. Aslına bakarsanız bütün Avrupa öyleydi. Biz ekipmanda (hardware) iyidik. Silikon Vadisi ise geleceği kurguladı.”
‘IPHONE’DAN SONRA İKİNCİLİK BAŞARI DEĞİL’
Aho, “iPhone’dan sonra ortaya iyi fikirler çıktı. Ama başarılı olmadı, çünkü bu işte ikinci veya üçüncü olursanız başarılı değilsiniz. Biz hizmetler kurduk ama iPhone zaten hep yapmış oluyordur” dedi.
"CEBİ KİMİN ÜRETTİĞİ ARTIK ÖNEMSİZ"
Cep telefonunun artık otomobil gibi genel maksat teknolojisi olduğunu belirten Aho, “Yani artık cihazı kimin ürettiği önemli değil” dedi. Uygulama çağında birbirinden farklı disiplinleri bir araya getirecek mimari yapıyı kurmanın önemli olduğuna dikkat çeken Aho, şunları söyledi: “Bir de risk sermayesi fonları önemli hale gelmeden, risk alınmadan teknolojik atılım yapılamıyor. Kamu da bu alanda önemli bir rol oynuyor. Amerikalılar kamu olmadan da inovasyon yapılacağını söylüyor ama onların dev şirketlerinin kamudan destek aldıkları biliniyor.”
EN GENÇ BAŞBAKAN
1991-1995 döneminde 36 yaşında başbakan olan Esko Aho, Finlandiya’nın ve görev yaptığı dönemde Avrupa’nın en genç başbakanı oldu. Ülke Aho’nun döneminde AB’ye katıldı ancak 90’ların ilk yarısında yaşanan ekonomik krizi aşmak için alınan tedbirler nedeniyle seçimi kaybetti. 2000’de de cumhurbaşkanlığı seçimini 50 bin oy farkla kaybedince aktif siyaseti bıraktı. Aho 2008-2012’de Nokia’daki aktif görevinden sonra halen çok sayıda ekonomik kuruluşta görevi bulunuyor.
DANIŞMANLIK IÇIN TİM’E PROJE SUNDU
Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Ersan Aslan’ın da bulunduğu heyetin yaptığı gezinin benzerlerinin Hollanda ve ABD’de Silikon Vadisi’ne de düzenleneceğini belirten TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Esko Aho’nun da danışmanımız olması gündemde bulunuyor. Kendisi bir proje hazırlayıp sunacak” dedi. Şenel ise Polonya’nın da Doğu Avrupa’dan ayrışmayı başararak iyi bir örnek oluşturduğunu ifade ederek, “Diğer modelleri incelemeliyiz. Ama kendi fikirlerimizle zenginleşebiliriz” ifadesini kullandı.
