Uzay madenciliği mümkün mü?
Uzay bilimleri teknolojisi geliştikçe sınırlı kaynaklarımızın dış dünyadan tedarik edilmesiyle ilgili teoriler de gelişiyor. NASA'nin 16 Psyche projesindeki asıl niyetinin 10 kentilyonluk metal rezervi olduğu iddia ediliyor
Gök taşları bilim kurgu filmlerinin vazgeçilmez unsurlarından. Klişede olsa, yeri geliyor Dünya'nın sonunun gelmemesi için patlatılıyor, yeri geliyor yaşam ihtimali araştırılıyordu. Meteorlarla ilgili moda senaryo ise değerli metal ve elementleri barındırabildiği için kârlı bir yatırım olarak görülmesi.
NASA'ya verilen yeni görev ile bu durum artık senaryo olmaktan çıkabilir. 16 Psyche verilen asteroid, Mars ve Jüpiter gezegenleri arasındaki yörüngesinde Güneş'in etrafında dönüyor. Çapı yaklaşık 240 kilometre ve çok değerli metallere sahip.
DÜNYA EKONOMİSİNİ MAHVEDEBİLİR
Platin, iridyum ve renyum bu metallerden bazıları. Dünya'da pek çok kullanım alanı olan bu değerli metaller gök taşında bol miktarda bulunuyor ve değerinin 10 kentilyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Yani 10 trilyon doların 1 milyon katı. Bu sayı 78 trilyon dolarlık küresel ekonomik hacminden katbekat fazla.
Henüz uzay madenciliği teori aşamasında. Teknolojik açıdan alınması gereken çok yol var ancak metallerin çıkarılabilmesi durumunda dahi asıl problem Dünya'ya lojistiğinin nasıl gerçekleşeceği. Zira belirtilen ölçekte bir metal yığınını uzaydan Dünya topraklarına taşıyacak ve güvenli bir şekilde inmesini sağlayacak altyapı bulunmuyor.
Diğer sorun ise bu kadar metalin gelmesi durumunda oluşacak ani arz yükselişi. Mevcut piyasadaki fiyatların böyle bir arzdan etkileneceği kesin ve neden olacağı düşüş küresel bir krize de pekâlâ yol açabilir. Devletlerarası hukuk ise işin bir başka boyutu.
Asıl amaç uzay madenciliğinin ekonomik boyutuna dayalı görünse de, NASA, bu polemiklere girmeksizin motivasyonunu ekonomikdeğil 16 Psyche asteroidindeki metalik oluşum olduğunu vurguluyor.
PROJE MALİYETİ450 MİLYON DOLAR
NASA'nın projedeki lider bilim insanı ve Arizona Eyalet Üniversitesi Uzay Keşifleri direktörü Lindy Elkins-Tanton, 16 Psyche için sadece 'ilginç bir cisim' demekle yetindi. Israrlar sonrasındaysa "Büyük metal yığınları çıkarıp getirsek bile ne olacak ki?" yorumunda bulundu.
Çekirdeği gezegensi yapıda olmasına rağmen 16 Psyche'in bir nedenden dolayı evrimini tamamlamamış olduğu düşünülüyor. Başka küçük meteorlarla olan çarpışmalarından kaynaklı su bulundurup bulundurmadığı da bir diğer tartışma konusu.
NASA, gök taşı yörüngesine yerleştirilecek Psyche uydusundaki robotik bir cihazla araştırma yapacak. 2023 yılında başlaması beklenen araştırmalar 6 ay sürecek. Keşfin madencilik tarafının yanı sıra topoğrafya, yer çekimi, manyetizm çalışmaları da gerçekleştirilecek. Uydunun sadece asteroide ulaşması dahi 4.6 yıl sürecek ve tüm çalışmaların bitmesi de 20 ayı bulacak.
Paha biçilemeyecek araştırma sonrasında meteor hakkında henüz teorik düzeyi pek fazla aşamayan kabuk, manto ve çekirdekle ilgili yeni bulgulara ulaşılacak.
