Eski model araçlar vergi borcu karşılığında toplanıyor

Burak Çelik sabah uyandı, elini yüzünü yıkadı. O gün üzgündü. 25 yıllık birliktelik bitiyordu, ayrılık vaktiydi. Karda kışta, uzun yollarda şarkı dinlediği, acı tatlı bir dolu hatıra biriktirdiği dostuyla yolun sonuna gelmişlerdi. Burak, bu son yolculuğu uzun zamandır erteliyordu ama başka çare kalmamıştı. Zira vergi borcu da kabarıktı. Maliye Bakanlığı’nın 1997 model ve daha eski aracını hurdaya çıkaranların MTV borçlarını ve idari para cezalarını sildiğini öğrenmişti. Acısıyla tatlısıyla birçok hikâye biriktirdiği aracını da bu yüzden İBB Hurda Araç Kabul Merkezi’ne götürdü. HT Pazar'dan Serdar Yazıcı'nın haberi...

O ve onun gibi birçok kişinin araçlarıyla olan hikâyesini dinlemek için Tuzla’daki İBB Hurda Araç Kabul Merkezi’ne gittik.

Burası bana Breaking Bad dizisinde karanlık işlerin döndüğü hurdalığı hatırlattı. Issız ve kocaman bir alan... Kafamı nereye çevirsem her yerde yığınla hurda araç var. “Hurda” dediğime bakmayın, araçların kimisi çalışıyor, kimi zaman aksırsa da binlerce kilometre tepmiş. Dili olsa da anlatsa yolculuk hikâyelerini... Bu hurdalıktaki çoğu araç, sırf vergi borcu uğruna getirilmiş. Sahipleri, emektarlarının onlara yaptığı bu son iyiliği unutmayacak olsalar da araçlarından ayrılmak o kadar kolay değil. Araçlarını getirenler buruk, hüzünlü hatta gözleri yaşlı. En yakın dostlarını uğurluyorlar gibi sanki. Biz hikâyelerini dinlemeye gittik ancak dayanamadık onları teselli de ettik!

Halil Demircan'ın emektarı.

‘O ÇOCUĞUN ÇIĞLIKLARI HALEN KULAĞIMDA’

Karşıma ilk çıkan araç sahibi, kısa dorse TIR’ın sahibi Şafak Tok. “Bu araç benim gençliğimi çaldı. 6 yılım mahvoldu” diyerek hikâyesini anlatmaya koyuluyor. Hikâyeye başlıyor ama başına gelenleri tekrar hatırlayınca duraksıyor. Bir yandan evine ekmek götürmeye çalışmış, diğer yandan eşinin dostunun yükünü taşımış bu TIR’la. Sonra aracı bozulduğundaysa ona kimse destek çıkmamış. “Atalarımız ne demiş? İnsanoğluna iyilik yaramaz” diyor. Tok, aracı devamlı bozulmaya başlayınca artık bir sonuç alamayacağını anlayıp onu bir kenara bırakmış. Ancak Tok, bozulan aracıyla vedalaşırken başına geleceklerden habersizmiş. Hayat şartları ve hurdalığa getirdiği aracı yüzünden başkasının yanında 6 ay çalışmak zorunda kalmış. Çünkü hayatına tam da yeni bir sayfa açtığını düşünürken hepimizin de bildiği bir kazaya karışmış. O, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde ilk kez kaza yapan kişi. Hatırlarsınız medyada “selfie kazası” olarak yer almıştı. 1 kişinin öldüğü o kazayı anlatırken gözleri doluyor, duraklayarak anlatıyor. Kazada kurtulan çocuk için “Allah’a şükür kurtuldu. O çocuğun çığlıkları halen kulağımda. Psikolojim bozuldu, 2 ay evden çıkmadım. Benim canım bağışlandı ama vicdan azabı çekiyorum. Gitmiyor aklımdan. Hayat sizi nerelere sürüklüyor bilemiyorsunuz” diyor. Şafak Tok hurdalığa teslim ettiği aracıyla iyi kötü ekmek kazandı fakat büyük bir yükten kurtulmuş gibi görünüyordu.

‘ARAÇ BABAMI HATIRLATIYORDU’

Tok’tan sonra 19 yıldır kullandığı aracı hurdalığa teslim etmeye gelen Turan Karadağ’ınkisi de severken ayrılmak... “Yaptırıp kullanacaktım” dediği aracını hurdaya vermesinin nedeniyse 3 ay önce ölen babası. Annesinin isteği üzerine getirdiği aracı için “Onunla hikâyelerimiz vardı. Görünce babamız aklımıza geliyordu. Annem aracı verip hikâyeleri silmek istedi” diyor. Hep beraber pikniğe giden, birçok anı biriktiren Karadağ Ailesi’nin acıları umarım bir nebze de olsa hafiflemiştir. Bu arada gönlünü yeni aldığı araca kaptırıp eskisini unutan da yok değil... Alim Zafer, 6 yıl kullandığı, su satarak evine ekmek götürdüğü aracını emek harcayarak aldığını anlatıyor ama başka araç alınca eskisini unuttuğunu da söylemeden edemiyor.


‘EVİMDEN ÇIKAN CENAZE GİBİ’

Gelelim 60 yaşındaki Halil Demircan’a. O, emeklilik parasıyla aldığı pikap Anadol’la mahalle aralarında ekmek parası için kavun, karpuz satmış. Aracını hurdaya verirken epey üzgündü “Mal canın yongasıdır. Evimden çıkan cenaze gibi beni hüzünlendirdi” diyor. Umarım helva kavurmamıştır. 15 yıl ekmek yediği kamyonunu hurdalığa getiren Hüseyin Bey ise yaşlandığından dolayı aracına veda etmek zorunda kalmış.

Şu ana dek en az 430 aracın geldiği İBB Hurda Araç Kabul Merkezi’nde araçları Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu yetkilileri teslim alıyor. Bu çalışma sayesinde eski teknolojiyle üretilmiş ve çevre kirliliğinden trafik akışına, yakıt tasarrufuna kadar birçok dezavantajı bulunan eski araçların trafikten çekilmesi ve toplanması planlanıyor. Umarım İstanbul bir nebze de olsa rahat bir nefes alır.

YETKİLİLER DÖNÜŞÜMÜ ANLATTI

İBB Hurda Araçlar Sorumlusu Seyhan Dündar, hurda atıkların toplandığı alanda bilgi verdi. Sahada 3, ofiste 3 olmak üzere toplam 6 kişilik bir ekip onlarınkisi. İnsanlar araçlarını getirdiğinde mazilerini de anlatıyormuş. 70’li, 80’li araçların da geldiğini söyleyen Dündar “Teslim işlemi 2018’in sonuna kadar sürerse daha çok araç alırız. İnsanlar ÖTV indirimi olan yeni yasayı bekliyor ama o 2019’u bulacak ve o para edecek araçları kapsayacak” diyor. Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Sevk Şefi Fevzi Özdemir de araç sahiplerinin ilginç hikâyelerine tanık olmuş. Özdemir, aracını hurda araç kabul merkezine getiren bir kadının hikâyesini anlatmaya başlıyor: “Bir kadın, çalışan arabasını oğluyla yaşadığı sorun yüzünden buraya getirdi ve üzülerek bıraktı.” Özdemir’e göre o kadın dışında herkes bir an önce araçlarından kurtulmanın peşinde. Evet, insanlar vergi borçlarının silinmesi için emektarlarını hurdalığa getiriyor ama evladı gibi sarıldıkları, gözü gibi baktıkları, ekmek yedikleri araçlara veda etmek anlaşıldığı üzere o kadar da kolay değil...

Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na sorduk

1- 2017’de ne kadar hurda geri dönüşüme kazandırıldı?

300 bin ton hurda işlendi.

2- 2017’de geri dönüşüme kazandırılan hurdaların ekonomiye getirisi nedir?

337 bin ton hurda malzeme satıldı, 361 milyon TL net satış hasılatı elde edildi.

3- Geri dönüşüm yapılan hurdalardan neler yapılıyor?

MKE’nin tüm savunma amaçlı ürünlerinin hammadde girdi ihtiyaçlarının karşılanmasında malzeme ve finans desteği sağlanmaktadır.