Safra kesesi taşıyla ilgili bilmeniz gerekenler
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Mehmet Öztürk safra kesesi taşları ile ilgili bilmeniz gereken noktaları sıraladı
Habertürk
Giriş: 03 Kasım 2014 - 10:03 Güncelleme: 26 Ocak 2015 - 16:30
Safra kesesi; karaciğerin alt yüzeyinde, ona yapışık, 50 ml hacmi olan, safranın depolanmasını ve konsantre edilmesini sağlayan, armut biçiminde bir organdır.
Karaciğerin ürettiği safra; kanallar yoluyla bu kesede birikerek yemek sonrasında, özellikle yağlı gıdaların sindirimi amacıyla bağırsağa dökülüyor.
Her 10 erişkinden birinde olan safra taşı, özellikle 30 yaşından sonra kadınlarda daha sık görülüyor.
60 yaşından sonra erkeklerin yüzde 10-15'inde, kadınların yüzde 30-40'ında safra taşı oluşuyor.
Safra taşı, safra kesesinde ya da safra yollarında safra içeriğinin yoğunlaşmasıyla oluşuyor.
Safra taşı, genellikle safra kesesinin içinde oluşuyor fakat safranın bulunduğu her yerde (karacaiğer içi, karaciğer dışı ana safra yolları, safra kesesi kanalı gibi) safra taşı oluşabiliyor.
Safra kesesi taşının iki çeşidi bulunuyor: Kolesterol ve pigment taşları
1-Kolesterol taşları: Safra kesesi içinde kolesterol birikmesi nedeniyle oluşan bu taşlar, safra taşlarının %80'ini oluşturuyor.
2-Pigment taşları: Safrayı oluşturan elementlerden biri olan "bilirubin"in safra kesesinde - birikmesiyle oluşan bu taşlar ise safra taşlarının %20'sini oluşturuyor. -
Safra kesesinde, taşın tahribatına bağlı olarak zamanla enfeksiyon - ve buna bağlı şikayet ve bulgular gelişebiliyor: Yaygın karın ağrısı, sırta ve sağ - kürek kemiği altına yayılan ağrı, karın sağ üst bölgesine vuran ağrı, bulantı, kusma, ateş ve üşüme.
Titreme, şişkinlik, hazımsızlık, karında gaz artışı, geğirme ve yağlı gıdalara - tahammülsüzlük de yine bulgular arasında yer alıyor -
Safra kanalı taş ile tıkandığında ise sarılık, sarı cilt ve - gözler, kil rengi dışkı, koyu çay gibi idrar belirtileri görülüyor. - -
Şikayetler genelde - ağır yağlı gıdalar yendiğinde ve geceleri başlıyor. -
Safra kesesi taşı risk faktörleri şu şekilde sıralanıyor:
1-Kadın olmak: Safra kesesi taşı ve iltihabı oluşması için - başlı başına risk faktörü. Özellikle 5F bulgusu önemli:
Fat-Kilolu olmak
Female-Kadın olmak
Fertile-Çok doğum yapmış olmak
Fair-Açık tenli ve sarışın olmak
Forty-40 yaş ve üzeri olmak
2-Şişmanlık: Özellikle şişman kadınlarda daha sık görülüyor. -
3-Östrojen hormonu (kadınlık hormonu): Hamilelik dışında - östrojen hormon tedavisi (HRT), gebelik önleyici ilaçların - kullanımı kolesterol ve safra miktarını artırarak taş oluşumunu - provoke ediyor.
4-Irk: Amerikan yerlilerinde daha sık görülüyor.
5-Cinsiyet: Kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor.
6-Yaş: 40 yaş ve üzerinde daha sık görülüyor.
7-Kolesterol düşürücü ilaçlar
8-Şeker hastalığı: Yağ asitleri ve trigliseritler artıyor.
9-Hızlı kilo kaybı: Karaciğerden safra yollarına kolesterol - salgısı artıyor.
10-İlaçlar: Gebelik önleyici ilaçları, hormon tedavisi ilaçları - (menopozda, kolesterol düşürücü ilaçlar ve idrar söktürücü ilaçlar -
11-Uzun süre sadece damar yolu ile beslenme (TPN)
12-Karaciğer sirozu -
13-Omurilik yaralanmaları (felç ve yatalak olmak)
14-Crohn hastalığı -
Safra kesesi taşı ve iltihabının, detaylı muayene ile (ultrasonografi,kan tetkikleri,MRCP,ERCP,bilgisayarlı tomografi) teşhis ediliyor.
Tedavisi ise safra kesesinin cerrahi olarak alınmasıyla sağlanıyor.
