Dünya devletlerinin Libya operasyonuna bakışı
Kimisi onaylıyor, kimisi karşı çıkıyor, kimisi çekimser, kimisi NATO'nun kararını bekliyor...
Habertürk
Giriş: 21 Mart 2011 - 16:38 Güncelleme: 26 Ocak 2016 - 09:44
KATAR BAŞBAKANI ÜLKESİNİN DE OPERASYONA KATILACAĞINI TEYİT ETTİ - - Katar Başbakanı Şeyh Hamad bin Casim El Tani, ülkesinin Libya'ya yönelik operasyona katılacağını söyledi. El Tani yaptığı açıklamada, Katar'ın askeri harekata katılacağını belirterek, "Cinayetin nedeni bir protesto değil... Paralı askerlerin karıştığı açık bir savaşa dönüştü. Bunun hemen son verilmesi gereken bir konu olduğunu düşünüyorum" dedi. Libya halkını ya da Kaddafi ve oğullarını hedef almadıklarını söyleyen Katar başbakanı, niyetlerinin "kan dökülmesini durdurmak" olduğunu ifade etti. - - Operasyona 4 uçakla katılan Katar, kararlarının operasyona Arapların katılımını gösterdiğini belirtti. Ooperasyonun tek amacının, Kaddafi'ye karşı sivilleri korumak olduğunu da kaydedildi.
İSVEÇ, BEKLEMEKTEN YANA - - İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, BM'nin kararının ardından Libya'ya başlatılan operasyona destek verip vermeyecekleri konusunun belirsiz olduğunu söyledi. Bildt, ''İsveç olarak şu anda beklemekten yanayız. NATO gelecekte ne yapacak, göreceğiz. Yapılacak askeri planlar önemli. Bundan sonra ne yapılabilir, nasıl katkı sağlanabilir, gereksinimler neler, bunlar önemli'' diye konuştu. - - Bu arada İsveç'te muhalefette bulunan Sosyal Demokrat Parti'nin dış politika sözcüsü Urban Ahlin, Libya'daki rejim tarafından öldürülme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan sivillerin kurtarılması amacıyla başlatılan operasyonlara, İsveç'in de destek vermesi gerektiğini düşündüğünü söyledi. - - Sol Parti Genel Başkanı Lars Ohly de açıklamasında, operasyonları olumlu karşıladığını belirtti, ancak buna İsveç'in vereceği desteğin dikkatli olması gerektiğine işaret etti.
ALMAN HÜKÜMETİ ÇEKİMSER - - Almanya Başbakanı Angela Merkel, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya kararıyla ilgili olarak yaptığı oylamada, Almanya'nın çekimser kalmasını bir kez daha savunarak, çekimser oy kullanarak, bu konuda tereddütleri olduğunu göstermek istediklerini, ancak BM kararının şimdi kendi kararları da olduğunu söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, başkent Berlin'de yaptığı açıklamada, Libya'ya karşı petrol ambargosu uygulanması gerektiğini de tekrarladı. - - Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de Alman askerlerinin operasyona katılmamasının, tarafsız oldukları anlamına gelmeyeceğini belirterek, "Bu, diktatör Kaddafi'ye sempati beslediğimizi göstermez. Ama riskleri gördük. Maalesef dün Arap Birliği'nin yaptığı açıklamada da gördüğümüz gibi endişelerimizin haklı olduğunu anladık." dedi.
PUTİN, BM'NİN LİBYA KARARINI "HAÇLI SEFERİ" ÇAĞRISINA BENZETTİ - - Rusya Başbakanı Vladimir Putin, BM Güvenlik Konseyi'nin Libya'ya askeri müdahaleyi destekleyen kararının "Orta Çağ'daki Haçlı Seferleri çağrısına benzediğini" söyledi. - - Putin, Rusya'nın Uzakdoğu bölgesindeki Votkinsk'te balistik füze fabrikasında çalışan işçilerle konuşması sırasında yaptığı açıklamada, "Güvenlik Konseyi'nin kararı eksik ve hatalı. Her şeye izin veren bu karar Orta Çağ'daki Haçlı Seferlerine daveti anımsatıyor. Bu karar aslında bağımsız bir devletin işgaline izin veriyor" diye konuştu. - - Rusya'nın bu kararı desteklemediğini ifade eden Putin, "Muammer Kaddafi rejimi demokrasi kriterlerine uymuyor, ama yine de bu kimseye, iç siyasi sorunlarına müdahale hakkını vermiyor" dedi. - - ABD'nin güç kullanma kararlarını uluslararası arenada bu kadar kolay alabilmesinden endişe duyduğunu ve Libya'daki olayların Rusya'nın savunma kapasitesini güçlendirmek zorunda olduğunu gösterdiğini ifade eden Putin, "ABD'nin siyaseti (başka ülkelerin içişlerine müdahale) istikrarlı bir eğilim kazanmakta" diye konuştu. - - Eski ABD Başkanı Bill Clinton'ın görevi sırasında Belgrad'ı, Bush yönetimlerinin de Irak ve Afganistan'ı bombaladığını söyleyen Putin, şöyle kaydetti: "Sırada sivil nüfusun korunması bahanesiyle Libya var. Mantık ve vicdan nerede acaba... İkisi de yok."
JİRİNOVSKİ: İSLAM DÜNYASI LİBYA'YI YALNIZ BIRAKMAMALI - - Aşırı milliyetçi görüşleriyle tanınan Rusya Liberal Demokrat Parti Başkanı Vladimir Jirinovski, Müslüman ülkelerin Libya için birleşmesini ve dayanışma içinde olmasını istedi. - - Jirinovski yaptığı açıklamada, Müslüman ülkelere Libya ile dayanışma çağrısında bulunarak, İran, Sudan, Suudi Arabistan, Türkiye ve diğer ülkelerin Libya'yı yalnız bırakmaması gerektiğini belirtti. - - Açıklamada, Libya'da kimseyi tehdit etmeyen demokrasinin yerle bir edilmesine izin verilemeyeceğini kaydeden Jirinovski, "Avrupalıların ve deniz aşırı ülkelerdeki politikacıların dar görüşlü yaklaşımıyla aynı noktada duramayız" ifadesini kullandı. - - Libya'dan sonra sıranın herhangi bir Müslüman ülkeye gelebileceğini belirten Jirinovski, "Batı kararlı ve saldırgan bir şekilde hareket ediyor. Irak ve Afganistan'daki askeri müdahalenin olumsuz sonuçlarından hiçbir ders almadı. Bu saçmalığı durdurmalısınız" dedi.
KÜBA, LİBYA'YA ASKERİ OPERASYONU KINADI - - Küba Dışişleri Bakanlığı, BM Güvenlik Konseyi'nin kararının ardından cumartesi günü Libya'ya yönelik başlayan çok uluslu askeri operasyonu kınadı. - - Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "anlaşmazlıklar diyalog veya müzakere yoluyla çözülmeli, askeri güçle değil" denildi. - - BM Güvenlik Konseyi'nin "birkaç Batılı gücün tesiri altında kaldığı" ileri sürülürken, "BM Güvenlik Konseyi kararı, Libya topraklarına karşı bu saldırıların yapılmasına yetki vermiyor" denildi. - - Libya'ya yapılan askeri operasyonun "masum insanların ölümüne yol açtığına ve uluslararası hukuku ihlal ettiğine" işaret eden Küba, "Libya halkının hiçbir yabancı müdahale olmaksızın kendi geleceğine karar verme hakkına, toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı gösterip, destek verdiğini" açıkladı. - - Öte yandan Küba'nın eski lideri Fidel Castro Küba haber ajansı Prensa Latina'da yayımlanan değerlendirmesinde, Libya'ya yönelik askeri operasyondan dolayı başta ABD olmak üzere NATO ülkelerinin liderlerini eleştirdi. - - Japonya'daki deprem ve tsunamiden sonra dünya kamuoyunun bu ülkeye yöneldiğini, dünyanın, "nükleer santraller, iklim değişikliği, doğa ve insan kaynaklarının azalması, askeri harcamaları tartıştığını" kaydeden Castro, "Bu zamanda olabilecek en vakitsiz şey bir savaştı" ifadesini kullandı.
BOSNA HERSEK REİSÜL ULEMASI DR. CERİÇ: LİBYA'YA YAPILAN ASKERİ MÜDAHALE DURDURULMALIDIR - - Bosna Hersek Reisül Uleması Dr. Mustafa Ceriç, uluslararası gücün Libya'ya yönelik askeri operasyonunun durdurulmasını istedi. - - Dr. Ceriç, haber ajansı MINA'ya yaptığı açıklamada, Libya'da kardeş kavgasının bitmesi için dua ettiğini belirterek, ''Kardeş kavgalarında kazanan taraf yoktur, her iki taraf üçüncü tarafın yararına kaybetmiş olur. Masum sivillerin korunması için, uluslararası askeri güçlerin başlattığı müdahale de durdurulmalıdır'' dedi. - - Libya'daki yetkililerin aralarında diyalog kurmaları için çalışma yürütmeleri gerektiğini vurgulayan Dr. Ceriç, ''Hatalarınızı itiraf etmek utanç değildir, asıl utanç kaynağı hataları yapmaya devam etmek ve bunu kendi halkınıza ödettirmektir'' ifadesini kullandı. - - Libya halkının özgürlüğü, bağımsızlığı, barış, güvenlik ve saygıyı hak ettiğine işaret eden Ceriç, Bosna-Hersek halkını savaş içinde bulunan Libyalılar için dua etmeye çağırdı.
ROMANYA CUMHURBAŞKANI BASESCU: NATO'NUN KARARINI BEKLİYORUZ - - Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basescu, Libya'ya düzenlenen askeri operasyon konusunda Güvenlik Konseyi'nin kararına saygı duyduklarını belirterek, "Ancak biz Romanya olarak şu anda bir yorum yapacak durumda değiliz. NATO üyesi olduğmuz için NATO'nun kararını bekliyoruz" dedi. - - Basescu, Romanya devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, Libya konusunda Romanya'nın NATO'dan ayrı olarak hareket edemeyeceğini söyledi. - - Traian Basescu, "NATO askeri müdahale kararı alırsa Romanya da orada olacaktır. Gelişmeleri yakından ve kaygıyla izliyoruz" diye konuştu. - - Basescu, Libya lideri Muammer Kaddafi ile ilgili görüşlerini açıklarken de, "Kişisel görüşüm, kendi halkına silahla saldıran bir devlet başkanının hiçbir hakkının olmadığı yönündedir" ifadesini kullandı.
YUNANİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI DRUÇAS: ASKERİ OPERASYONLARA KATILMIYORUZ SADECE KOLAYLIK SAĞLIYORUZ - - Yunanistan Dışişleri Bakanı Dimitri Druças, Libya'ya düzenlenen askeri operasyonlara Yunanistan'ın katılmadığını yalnızca kolaylıklar sağladığını söyledi. - - Druças, Yunan özel ''SKAİ'' radyosunda yayınlanan bir programda, Libya'ya düzenlenen operasyon ve Yunanistan'ın tutumu konusuna değindi. - - Yunan hükümetinin, ülkenin tüm çıkarlarını gözeten dengeli bir tutum sergilediğini belirten Dışişleri Bakanı, Yunanistan'ın, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin misillemede bulunması olasılığı karşısında, tüm gerekli önlemleri almış olduğunu kaydetti. - - Druças, Yunanistan Savunma ve Dışişleri Bakanlıklarının ilk andan itibaren aynı çizgi üzerinde buluşup kusursuz işbirliği yaptıklarını belirtti. - - Dışişleri Bakanı, ''Real'' adlı radyo kanalına yaptığı açıklamada ise, Libya'da gelişmeleri izleyenlerin endişelenmemelerinin mümkün olmadığını söyledi ve uluslararası toplumun Kaddafi'ye, bölgede şiddetin son bulması için, kararlı bir mesaj göndermekten başka tercihi kalmadığı değerlendirmesinde bulundu. - - Druças, Yunan hükümetinin uluslararası hukuk ve Güvenlik Konseyi kararlarına saygı çerçevesinde hareket ettiğini de vurguladı. - - Dışişleri Bakanı ayrıca, Yunanistan'ın, gerekli görülmesi ve talep edilmesi halinde, arabulucu rolü üstlenmek üzere, uluslararası toplumun hizmetinde olduğunu ifade etti. - - Savunma Bakanı Evangelos Venizelos ise Atina'da yayımlanan ''Ta Nea'' gazetesine verdiği demeçte, askeri operasyonlarda Yunanistan'ın yer almadığını ancak NATO'ya karşı yükümlülüklerine saygı göstereceğini söyledi. - - Venizelos, Yunanistan'ın, Kaddafi'nin misillemede bulunması olasılığı karşısında güvende olduğunun altını çizdi. - - Savunma Bakanı, NATO'nun bir adım geride kaldığı, ABD'nin söz konusu girişimin Avrupa güçleri tarafından üstlenilmesini istediği, bazı Avrupa güçlerinin de bu girişimi üstlenme isteğinde oldukları değerlendirmesinde bulundu.
ARNAVUTLUK BAŞBAKANI BERİŞA: LİBYA'YA OPERASYONU DESTEKLİYORUZ - - Arnavutluk Başbakanı Sali Berişa, Libya'daki hava operasyonunun Güvenlik Konseyi kararı ve Arap Birliği'nin isteğiyle yapıldığını belirterek, "Biz de Arnavutluk hükümeti olarak uluslararası yasal haklılığı olan bu operasyonu destekliyoruz" dedi. - - Berişa gazetecilere yaptığı açıklamada, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin kendi vatandaşlarına saldırılar düzenlediğini ifade ederek, koalisyon güçlerinin Libyalıların yaşam hakkını savunduğunu bildirdi. Berişa, "Libyalılar, serbest iradeleriyle kaderlerini belirleme hakkına sahip olmalıdır. Baskı rejiminin ne olduğunu biz biliyoruz. Bu yüzden Arap ulusunun özgürlük özlemlerini çok iyi anlıyoruz" diye konuştu. - - Sali Berişa, Akdeniz'de kalıcı barış, özgürlük ve istikrarın sağlanması için koalisyon güçlerine her türlü kolaylığı sağlamaya hazır olduklarını da söyledi.
IRAK'TAN LİBYA'YA MÜDAHALEYE DESTEK - - Irak, uluslararası güçlerin Libya'ya müdahalesine destek verdiğini bildirdi. - - Irak hükümet sözcüsü Ali El Debbağ, Libya'ya müdahale konusunda Irak'ın pozisyonunu soran Reuters muhabirine verdiği yanıtta, "Irak hükümeti, Libya halkını korumak için gösterilen uluslararası çabaları destekliyor" dedi.
ÇEÇENİSTAN DEVLET BAŞKANI KADİROV, ''AMERİKAN SAVAŞ MAKİNESİNİ'' KINADI - - Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, Libya'ya başlatılan müdahale sonrasında, ''Amerikan savaş makinesini'' kınadığını açıkladı. - - İnterfaks ajansının haberine göre Kadirov, ''ABD ve müttefiklerinin savaş makinesi işlemeye başlamıştır. Bu mekanizma böyle durmaz. Afganistan ve Irak operasyonları iyilik yapma bahanesiyle başlamıştı. Milyonlarca insan öldü, kentler köyler harabeye döndü, ekonomi çöktü ve insanlar acıların sonunun geldiğini görmedi'' ifadesini kullandı. - - Kadirov, Rusya'nın Libya konusundaki bakış açısına tamamen katıldığını da kaydetti.
ARAP BİRLİĞİ: BM KARARINA SAYGI DUYUYORUM - - Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Batılı güçlerin Libya'ya yönelik harekatından kaygı duyduğu yönündeki açıklamasının ardından bugün de Libya'ya askeri harekata yetki veren BM kararına saygı duyduğunu söyledi. - - Musa, Kahire'de yaptığı açıklamada, "Arap Birliği'nin tutumu, Libya'nın üyeliğini dondurduğumuz ilk andan itibaren kesin. Biz o zaman BM'nin uçuşa yasak bölge uygulamasını istedik. BM kararına saygı duyuyoruz ve bu konuda bir anlaşmazlık yok" dedi. - - Kendilerini sivillerin korunmasının ilgilendirdiğini, BM kararının da bununla alakalı olduğunu kaydeden Musa, "Sivillerin korunması için çalışmaya devam edeceklerini, herkese de herhangi bir askeri harekatta bunu dikkate almaları çağrısında bulunduklarını" belirtti. - - Musa dün yaptığı açıklamada, Batılı güçlerin Libya'ya yönelik müdahalesini, amacının dışına çıktığı gerekçesiyle eleştirmişti. - - Koalisyon ülkelerinin uçuşa kapalı bölge oluşturulması amacından uzaklaştığını kaydeden Musa, "Libya'da olanlar uçuşa yasak bölge oluşturulması amacından farklıdır. Bizim istediğimiz sivillerin korunmasıdır, başka sivillerin bombalanması değil" demişti.
ABD, Belçika, İngiltere, Kanada, Danimarka, Fransa, İtalya, Norveç, Katar ve İspanya ise operasyona destek veriyor.
HİNDİSTAN: YABANCI GÜÇLERİN LİBYA'YA MÜDAHALE HAKKI YOK - - BM Güvenlik Konseyi'ndeki Libya hava sahasının uçuşa yasak bölge ilan edilmesine ilişkin oylamada çekimser oy kullanan Hindistan, uluslararası koalisyonun Libya'nın işlerine karışma hakkı bulunmadığını bildirdi. - - Hindistan Maliye Bakanı ve parlamentonun alt kanadının başkanı Pranab Muherjii, Libya'da olanların ülkenin iç işi olduğunu belirterek, yabancı güçlerin buna müdahale etmemesi gerektiğini söyledi. - - Muharjii, "hiç kimse ve hiçbir ülkenin belli bir rejimi değiştirme kararı alamayacağını" ifade ederek, rejim değişikliğine o ülkenin halkının karar verebileceğini belirtti. - - Hindistan Dışişleri Bakanı S. M. Krişna da bakanlığının, koalisyon güçlerinin Libya'ya hava operasyonlarından "üzüntü" duyduğunu bildirmesinin ardından dün silahlı çatışmalara son verilmesi çağrısında bulunmuştu. - - BM Güvenlik Konseyi'ndeki Libya oylamasında Hindistan'la birlikte Rusya, Çin, Almanya ve Brezilya çekimser oy kullanmıştı.
ÇİN "İNSANİ FELAKET" UYARISI YAPTI - - Çin yönetimi, Libya'ya yönelik müdahalede sivillerin ölmesinden duyduğu "derin kaygıyı" dile getirerek, "insani felaket" olabileceği uyarısında bulundu ve bu ülkedeki çatışmaların sona erdirilmesi çağrısını yineledi. - - Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cian Yü, silahlı güç kullanarak daha fazla masum insanın ölmesine karşı olduklarını ifade ederek, "taraflara acil ateşkes çağrısını tekrarladıklarını" belirtti. - - Sözcü Cian Pekin'deki olağan basın toplantısında, "silahlı güç kullanmanın sivillerin ölümüne yol açtığı şeklinde haberler aldıklarını" söyleyerek, "Silahlı gücün sorumsuzca kullanılarak daha fazla insanın ölmesine ve daha büyük insani felaketler yaşanmasına karşıyız" diye konuştu. - - Çinli yetkili, Libya'ya yapılan hava saldırısının BM Güvenlik Konseyi kararını ihlal edip etmediği şeklindeki soruya ise doğrudan yanıt vermedi. - - Bu arada Çin gazetelerinde yer alan yorumlarda, Libya'ya yönelik operasyonu destekleyen ülkeler uluslararası hukuku ihlal ettikleri ve Ortadoğu'da yeni bir kargaşaya yol açtıkları gerekçesiyle eleştirildi.
KANADA SAVUNMA BAKANI PETER MACKAY: LİBYA, AHLAKİ BİR GÖREV - - Kanada Savunma Bakanı Peter MacKay, koalisyon güçlerinin Libya için başlattığı operasyonu "ahlaki görev" olarak nitelendirdi. - - Kanada meclisinde dün akşam saatlerinde milletvekillerine bilgi veren Bakan MacKay, BM'nin Libya kararıyla ilgili olarak, "Bizim için anında cevap verilmesi gereken bir pozisyondu. Libya için müdahaleye mecbur kaldık" dedi. - - Ülkesine ait 4 adet CF-18 savaş uçağının koalisyon güçlerine ait jetlere eşlik edeceğini söyleyen Bakan MacKay, 2 tanker uçağın yakıt hizmeti sağlayacağını, daha önce yola çıkan HMCS Charlottetown savaş gemisininse yakında bölgede olacağını ifade etti. - - Aldıkları kararla "doğru yaptıklarını" belirten Kanada Savunma Bakanı MacKay, "Bana göre bu görev, bugüne kadar yapılan NATO operasyonlarının en iyisi olacak" diye konuştu. - - Bu arada, CBC News'in dün başlattığı ve halen devam eden "Kanada'nın Libya görevine katılmasını onaylıyor musunuz" konulu bir anket, Kanadalıların bu müdahaleye olumsuz yaklaştığını gösterdi. Ankete şu ana kadar katılan 4 bine yakın kişiden yüzde 42'si bu soruya "hayır", yüzde 39'u "evet" dedi. Katılımcıların yüzde 14'ü "Kanada'nın rolü genişletilmeli" derken, yüzde 3'ü de daha alt seviyede bir katılım olması gerektiği görüşünü dile getirdi.
