Ameliyatta uyanıp dehşeti yaşadılar!
Bütün bir operasyonu hissediyorsunuz ve...
Habertürk
Giriş: 23 Haziran 2015 - 13:05 Güncelleme: 16 Haziran 2016 - 09:23
Bir sebepten ameliyat masasına yattınız, doktor ellerini yıkarken, anestezi uzmanı elinde narkozla yaklaştı. Aklınızda sorular, "şimdi neler saçmalayacağım acaba?"
"ya uyanmazsam?" "sonradan çok ağrım olmasın?" , Bir taraftan da kas gevşetici, ağrı kesici ve uyutucu ilaçlardan oluşan kokteyli damarınızda dolaşmaya başladı,
10 dan geriye doğru sayıyorsunuz, hemşirenin güleryüzüne, rahatlatıcı bakışlarına dalmışken yavaşça etraf kararıyor, sesler uzaktan uzaktan gelmeye başlıyor ve uyuyakalıyorsunuz.
Derken bir an kemiği kesen testere sesi ile uyandınız. Göğüs kafesiniz açık ve kaburgalarınızı kanırtılmış, mengeneyle açılmış. Acısını da duyuyorsunuz ama hiç bir yerinizi hareket ettiremiyorsunuz.
Doktor neşterle etinizi kesiyor. Penslerle damarlarınız sıkıştırılmış, yanmış damarların kokusunu duyuyorsunuz, Bağırmak istiyorsunuz bağıramıyorsunuz. Bütün bir operasyonu saatlerce hissediyorsunuz.
Deriniz bir çuval gibi dikilirken de bu acıya katlanmak zorundasınız. Kanınızı donduran anestezi farkındalığı böyle bir şey.
1. Binlerce kişinin yaşadığı dehşet!Anestezi farkındalığının rastlanma sıklığı 1000 operasyonda 1.3 olarak bildiriliyor. Her yıl 21 milyon insanın anesteziyle ameliyata alındığını düşünürsek yaklaşık 25 bin kişi ameliyat masasında uyanıyor.
Hastanın vücudu tamamen felç olsa da hastalar konuşulanları duyabiliyor, ortamda olan biteni algılayabilir, kendi vücuduna yapılan müdahalelerin farkına varıyor.
En korkutucu olan ise acıyı hissedip kılını kıpırdatamayanlar. Vakaların 3 de 1 inde acı da hissediyor.
2. Gözü çıkarılırken izledi!Amerika 'nın Virginia eyaletinde Carol Wehier 1998 yılında sağ gözünü aldırdığı ameliyat esnasında uyanır ve doktorun "daha derin kes, haha güçlü çek" dediğini duyar. Bağırmak, çığlık atmak ister ama sesi çıkmaz.
Parmağını kıpırdatarak doktorlara uyanık olduğunu işaret etmek ister, yapamaz. Kas gevşetici çalışmış, uyutucu işlememiştir. Ağrı kesici de etkisini yavaş yavaş kaybettikçe Wehier, gözünün oyulduğunu hissetmeye başlar.
"Duayla karışık lanet okuyor, bağırmaya, ağlamaya, onları durdurmaya çalışıyordum fakat hiçbiri işe yaramadı.
3. Bu korkunç olay yalnız benim başıma gelmedi!Wehier ameliyattan sonra senelerce kendine gelemez.Uyku ilaçları olmadan uyku uyuyamaz.
Bu travmasını çözmek için tedavi görür ve kendisi gibi bu duruma maruz kalan hastalarla dayanışmak için Anestezi Farkındalığı Derneği ni kurar. Bu dehşet verici olaya maruz kalanlar bir araya gelerek deneyimlerini paylaşıyor.
"Yeryüzünde bu dehşet verici olaya ve acıya maruz kalan tek insanın kendisi olmadığını bilmek insanı lanetlenmişlik ve şanssızlık duygusundan kurtarıyor." diyor dernek üyelerinde biri.
4. Acının tarifi yoktu!Kansas'lı Todd Whitlock ameliyat masasında uyandığında kol ve bacağı tamamen açıktı ve doktorlar kemikler ve kaslar üzerinde çalışıyordu. Tamamen paralize olmuş ve kıpırdayamıyordu fakat olan biten her şeyi hissetti.
"Bunun nasıl bir acı olduğunu tarifleyemem. Acı skalasında 1- 10 arasında değerlendiriyor, bu acı o skalanın dışındaydı. İçinizden bağırıyor ağlıyorsunuz ama kirpiğinizi bile oynatamıyorsunuz". diyor
5. Yumurtalıkları alınırken uyandı!Erin Cook, yumurtalıklarının alındığı ameliyatta etinin kesilme acısı lie uyanır. Tom acıyı yaşayan Cook un vücudu hareketsizdir.
Kas gevşeticiler işini yapmış fakat maskedeki bozukluk sebebiyle narkozun sadece %5 i etki etmiştir. Doktorlara season duyuramadan Söylemeye gerek yok, büyük travma yaşayan Cook un psikolojik tedavisi sürüyor.
6. Öldüm de haberim mi yok? dedi.12 yaşındayken yüz kemiklerinden ameliyat olan Shelley ameliyat sırasında uyanır ve bütün yüz kemiklerinin teker teker kırılması ve pensle yerinden çıkarılmasına anbean tanık olur.
15 yıldır olayın travmasını atlatamamış genç kadın kabuslarında karanlıktan fırlayan canavarlarca uyandırılıp kendisini felç eden canavarlarla boğuştuğunu söylüyor BBC muhabirine yaşadığı deneyimi aktarırken:
"Kemiklerim kanırtılırken , ölüp öteki tarafa geçtiğimi düşündüm."
7. Ölmek istedi!Diana Todd rahmi alınırken masada uyandığında, bilinci açıktı fakat kasları paralize olmuş durumdaydı. "beşinci neşter kesiğinden sonrasını saymadım" diyor.
Şu an hala travma tedavisi gören hastanın söyledikleri dehşet verici : "Uyanıktım, korkuyordum ve her şeyi hissediyordum. İçimi kazıyorlardı ve ben her saniyesinde uyanıktım. Ölmek istedim, o an lütfen Beni al! Beni al! diye Tanrıya yalvardım" diyor.
8. Yaşadıklarına dayanamayıp intihar etti!
Raleigh Sizemore 'ın acıklı hikayesi deşet veriyor. Karın ağrısı sebebiyle ameliyata alınan adama felç edici ilaçlar zerk edilir fakat acıyı hissetmesini engelleyecek uyuşturucular verilmez.
16 dakika boyunca karnı kesilerek iç organlarına müdahale edilirken bütün acıyı hisseder. Doktorlar hatalarının farkına vardıklarında genel anestezi yaparlar. Uyandığında da rüya gördüğünü söylerler.
Sizemore yaşadığının bir kabus mu yoksa gerçek mi olduğunu çözemez. Operasyonda olanların, çektiği bütün o acının psikolojik yükünü atlatamaz ve 3 hafta sonra intihar eder.
9. Ülkemizde de olmuş
Ankara'da yaşayan emekli öğretmen Süleyman Satılmış da kalp kapakçığı ameliyatı olduğu sırada bilinci açılanlardan biri.
Şansı var ki acı hissetmemiş. 2007'de ameliyat olan Satılmış, "Öleceğim herhalde" diye düşündüğünü ama acı hissetmediğini söylüyor.
Satılmış yaşadıklarını, "Ne kadar süre bilincim açıktı bilemiyorum ama testerenin sesini ve doktorların konuşmalarını duydum.
Kafamdan bir sürü düşünce geçti. 'Acaba beni öldürecekler mi?' diye düşündüğümü hatırlıyorum.
Çok korktum ama kendimi sakinleştirmeye çalıştım. Şu anda hiçbir problemim yok" diye anlatıyor.
10. Her şeyi duydu ve hissetti, neyse ki acı yoktu!
Müzisyen Pam Reynolds daha şanslı. 1991 yılında 35 yaşındayken beyin ameliyatı için yattığı ameliyat masasında genel anestezi altındayken kafatasını delen matkap sesiyle uyanır.
Etrafında konuşulan her şeyi duyan ve bütün ameliyat sürecini hisseden Reynolds ameliyattan çıktıktan sonra olanları doktorlara kelimesi kelimesini anlatır.
"Damarlarımdan birinin kardiyak bypass tübünün geçişi için çok dar olduğunu söylediniz. Kafatasımı kapatırken de Hotel California çalıyordu" deyince doktor şaşırır.
İşin garibi beyin ameliyatı boyunca EEG cihazına bağlı olan kadının beyin dalgalarında hiç bir uyanma durumu gözlenmez. Neyse ki Reynolds acıyı hissetmemiştir.
11. Konuyu beyazperdede de gördük
Bu dehşet verici olgu beyazperdede de işlendi. 2006 yapımı Awake : Anestezi filminin konusu şöyleydi:
"Clay, geçirdiği açık kalp ameliyatı sırasında 'anestezik farkındalık' adı verilen durumu yaşamaktadır.
Yani olup bitenin tamamen farkında olacak şekilde uyanıktır, operasyonu tüm acısıyla hissedebiliyordur ancak yine anestezinin etkisiyle vücudu hiçbir şeye tepki gösteremeyecek şekilde paralize olduğundan, ameliyat ekibinin bundan haberi yoktur"
12. Peki neden oluyor?
Anestezi farkındalığı, insan hatasından ya da ilacın hatalı üretiminden kaynaklanır.
Kimi durumlarda ise hastanın tamemen uyuşturulması riskli olduğunda az miktarda verilen anesteziklerin hiç bir etki göstermemesi ile sonuçlanır.
Özellikle bilincin açık olması gereken acil durumlar ve sezeryan gibi ameliyatlarda az verilen anesteziklerle tam uyuşturma gerçekleşmeyebilir.
Kimi durumlarda hastanın uzun süreli alkol ve uyuşturucu kullanımı, kalp hastalıkları ile birleşince anestezi farkındalığı riski doğurabilmektedir.
13. Şanslı olanlar acıyı hissetmiyorAnestezik farkındalığın dört türü var.
1) Hasta uyanık, hareket ediyor ama acı hissetmiyor. Bu durumda ağrı kesici işini yapmış ama kas paralize edici ve uyutucular çalışmamış. Hastanın psikolojisinin bozulması ve cerrahın işinin zorlaşması söz konusu.
2) Hasta uyanık, hareket edemez, acı yok. Bu durumda ağrı kesici ve kas gevşetici görevini yapmış, uyutucu çalışmamış. Hastanın gördüklerinden pek memnun kalacağı söylenemez.
3) Hasta uyanık, hareket ediyor, acıyı hissediyor. Anestezikler çalışmamış. Bu durumda çok da bir sorun yok, hasta derdini anlatabilir.
4) Hasta uyanık, acıyı hissediyor fakat hareket edemiyor, konuşamıyor. Sadece kas gevşetici işini yapmış. Kimsenin düşmek istemeyeceği dehşet verici bir durum.
14. Başınıza gelsin istemezsiniz
Olayın korkunçluğu bir yana, başınıza gelmemesi anestezi uzmanınıza bağlı.
Doktorlar siz henüz tam anlamıyla narkozun etkisine girmeden vücudunuzu kesip biçmeye başlarlarsa ve eğer herhangi bir uzvunuzu oynatamayacak şekilde uyuşmuşsanız...
anestezi uzmanı sizi ve bağlı olduğunuz makinaları gözleyerek solunum hızınızdaki veya kalp ritminizdeki ani olası değişimler" hasta henüz narkozun etkisine girmemiş" şeklinde yorumlanabiliyor.
