Ümran AVCI / HT GAZETE
Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nilüfer Narlı, Dr. Tuba Bircan Ildırı ve Yrd. Doç. Dr. Kaya Akyıldız 12 il merkezinde, 1 Mayıs 2013-30 Ocak 2014 arasında 1902 kişiyle yüz yüze yaptıkları anketle Türkiye’nin siyasi hafızasının röngenini çekti.
Anket sonuçlarına göre, unutmuyor ama bastırıyoruz. Hafızalarda en fazla yer eden siyasi olay askeri darbeler, en az hatırlananlar ise 6-7 Eylül olayları, Varlık Vergisi gibi azınlıklara yönelik hadiseler. Suikast hafızası ise oldukça canlı. Uğur Mumcu ve Hrant Dink’in önemli bir yeri var.
Katılımcılar Deniz Gezmiş’in idamı ve Adnan Menderes’in ölümünü hafızalarında suikast olarak kurgulayıp suikast anlatısı olarak aktarıyor. Turgut Özal ve Muhsin Yazıcıoğlu’nun ölümü de suikast olarak hatırlanıp aktarılıyor. Sivas Katliamı da suikast hafızasında yer aldı.
Dünya tarihindeki olaylarda ise en fazla akılda kalan 11 Eylül saldırıları. Buna karşılık Çernobil faciası ve 1. Dünya Savaşı en az hatırlanıp bahsedilenler listesinde son sırada.
Araştırmayı yürüten Nilüfer Narlı anket sonuçlarını şöyle değerlendirdi: “Geçmişe ait olayların günümüzde nasıl hatırlandığına baktığımızda; insanlar genelde son yıllardaki olayları daha fazla hatırlıyor. Hiçbir olay tamamen unutulmuyor ama bastırılabiliyor.
İnsanlar kendilerine büyük acı veren ve bir daha yaşanmamasını istedikleri olaylardan sıklıkla bahsediyor. 11 Eylül, 28 Şubat örneği gibi. Bu nedenle siyasal ortam, yaşananları sansürlemeye veya bastırmaya yöneltebiliyor.
İŞTE TÜRKİYE'DEN VE DÜNYADAN HAFIZALARDA YER EDEN OLAYLAR
TÜRKİYE TARİHİNDEN 10 OLAY:
12 Eylül askeri darbesi
Hatırlanma oranı: Yüzde 16
Taksim Gezi Parkı olayları
Hatırlanma oranı: Yüzde 7
Adnan Menderes'in idamı
Hatırlanma oranı: Yüzde 6
28 Şubat süreci
Hatırlanma oranı: Yüzde 5
Cumhuriyet'in kurulması
Hatırlanma oranı: Yüzde 5
1960 darbesi
Hatırlanma oranı: Yüzde 4
Tansu Çiller dönemi
Hatırlanma oranı: Yüzde 3
Ak Parti / Tayyip Erdoğan iktidarı
Hatırlanma oranı: Yüzde 3
Kurtuluş Savaşı
Hatırlanma oranı: Yüzde 3
Deniz Gezmiş'in idamı
Hatırlanma oranı: Yüzde 3
10 SUİKAST
Uğur Mumcu
Hatırlanma oranı: Yüzde 22
Hrant Dink
Hatırlanma oranı: Yüzde 15
Turgut Özal
Hatırlanma oranı: Yüzde 14
Muhsin Yazıcıoğlu
Hatırlanma oranı: Yüzde 10
Abdi İpekçi
Hatırlanma oranı: Yüzde 7
Gaffar Okkan
Hatırlanma oranı: Yüzde 6
Eşref Bitlis
Hatırlanma oranı: Yüzde 4
Ahmet Taner Kışlalı
Hatırlanma oranı: Yüzde 2
Adnan Menderes
Hatırlanma oranı: Yüzde 2
Adnan Kahveci
Hatırlanma oranı: Yüzde 2
DÜNYADAN 10 OLAY:
11 Eylül saldırıları
Hatırlanma oranı: 13
Mısır darbesi
Hatırlanma oranı: 8
Suriye'de iç savaş
Hatırlanma oranı: 7
Irak savaşı / işgali
Hatırlanma oranı: 7
Saddam'ın devrilmesi
Hatırlanma oranı: 5
2'inci Dünya Savaşı
Hatırlanma oranı: 4
Arap Baharı
Hatırlanma oranı: 4
İsrail-Filistin savaşı
Hatırlanma oranı:4
Sovyetler'in dağılması
Hatırlanma oranı: 4
Berlin Duvarı'nın yıkılması
Hatırlanma oranı: 3
GEÇMİŞ HATIRLANMIYOR
6-7 Eylül olayları
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 76.1
İskilipli Atıf Hoca'nın asılması
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 75.8
Varlık Vergisi
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 75.5
1923 Rum-Müslüman nüfus mübadelesi
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 65.7
1915 olayları
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 58.1
1978 Maraş'ta Alevilere saldırılar
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 56.8
1938 Dersim Harekatı
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 55.3
12 Eylül sonrası Diyarbakır Cezaevi olayları
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 54.9
90'larda G.Doğu'da köy boşaltma, gözaltı kayıpları
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 53.2
İstiklal Mahkemeleri'nin idam kararları
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 49.8
1 Mayıs 1977 Taksim Meydanı'ndaki olaylar
Bilmeyenlerin oranı: Yüzde 47.3
