Eskişehir ve Kocaeli’nde yine ‘kıl payı’ geçerli

Muharrem SARIKAYA / GAZETE HABERTÜRK

Sandığa üç hafta kalmış olmasına rağmen sokaklarına seçimin havası sinmemiş.

CHP dışında bütün partilerin aday listelerini değiştirdiği 6 milletvekili çıkaran Eskişehir ve 11 milletvekili çıkaran Kocaeli’nde yarış son milletvekilini diğerinden kimin alacağı üzerine kurulu.

Özellikle 7 Haziran’daki seçmen sayısı 18 bin 587 kişi artan, geçen seçim MHP’yi kıl payı oyla geçerek HDP’nin bir milletvekili çıkardığı Kocaeli’nde ilginç bir yarış yaşanıyor.

Balkan ve Batı Trakya seçmeninin yanı sıra bu seçim oldukça etkin hale gelen Kürt ve Roman seçmen ile orman köylüsüne de partilerin ilgi gösterdiği Eskişehir ve Kocaeli’nde 7 Haziran seçimine göre oylarda büyük bir kırılma beklenmiyor; sürpriz ise bir milletvekilinin partiler arasında yer değiştirmesiyle sonuçlanacağa benziyor.

Her iki ilde de üniversite gençliğinin ağırlığının hissedildiği bölgede AK Parti, SP ve MHP’den oy almak için propaganda yapıyor, MHP ise karşı atak ile milliyetçi oyları yanına çekebilmek için AK Parti’ye yükleniyor.

CHP ise tartışmaların dışında kaldığı için oy topluyor; yükselişte olduğu diğer parti seçmenlerince de kayda geçiriliyor.

Eskişehir’de Can Hacıoğlu, Kocaeli’nde ise Gökhan Karabulut arkadaşlarımla yaptığımız sandık nabzının iki ildeki durumu şöyle:

ESKİŞEHİR’İN YENİLİĞİ

Eskişehir’de diğer partiler adaylarını, listesini koruyan CHP’nin bir fazla çıkardığı üçüncü milletvekilliğini almak için değiştirmiş.

İki üniversitesinde 60 bine yakın öğrencisi bulunan Eskişehir’de yılda 100 bin kişi tiyatroya, 40 bin kişi ise klasik müzik konserlerine gitmiş.

Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in kazandırdığı park, müze ve nehir rekreasyon alanlarını gezmek için yılda 600 bin turist kentte gecelemiş, 2.5 milyon turist de günübirlik gelip dönmüş.

Porsuk Nehri’nin kenarında pazar gününü geçiren üniversiteli Seydanur Deliküçük, Tuğçe Nur Saraç ve Mihriban Güzel ile selfie çektirirken sohbet ettik.

Seydanur Deliküçük, operaya ilk kez Eskişehir’de gitmiş, kenti “Küçük ama çok yoğun” diye tanımladı, Mihriban Güzel ise “Bu kent insana prestijli yaşam sunuyor” dedi. Siyaset sorusuna ise yanıt Tuğçe Nur Saraç’tan geldi: “Ağlarken sarıldığın insanı düşman eden kurum...” Biraz ilerilerinde oturan diğer üniversiteli grupta yer alan Ali, Cihan ve Dilan ise bu seçimde CHP’nin oylarında artış olacağı inancında.

KENT OLTASINDA BALIK

Emekli Mehmet Kınay, Latif Gülşen ile Musa Okşit her sabah oltalarını alıp kentin ortasındaki parka gelip balık avlıyor.

Yanlarına gittiğimizde Musa Okşit tanesi 2 kg kadar gelen iki adet tatlısu kefali yakalamıştı.

Arkadaşı Mehmet Kınay ile yakaladığı balıkları gösterirken “Bana bu hizmeti getiren CHP’ye oy vermem de ne yaparım” dedi.

Her üçü de emekli maaşlarının üzerindeki borç kesintisine dikkat çekti, Musa Okşit, “Emekliye iki ikramiye vereceklerine maaşlarının üzerindeki borç taksitini, hacizi kaldırsınlar daha çok oy alırlar” tavsiyesinde bulundu.

Arkadaşı Mehmet Kınay ise AK Parti’nin de ülkeye önemli hizmetler yaptığını belirtti, ancak ileri gitmedi suskunluk sarmalına kapılıp nehirdeki oltasına odaklandı.

Köprü üzerinde karşılaştığımız, üniversitede okuyan kızlarını görmeye gelen Afyonkarahisarlı Şen Ailesi ise parka ve müzelere hayran kaldıklarını söyledi, kentlerinde olmamasına hayıflandı.

Şurası kesin ki Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, CHP’nin ildeki motor gücü...

PARTİLERİN DURUMU

Geçen seçim iki milletvekili çıkaran AK Parti ikinci sıradan milletvekili seçilen Salih Koca’yı liste dışı yapmış, yerine güçlü bir ismi eski Ticaret Odası Başkanı Haldun Karacan’ı getirmiş.

AK Parti, geçen seçim 12 bin olan Saadet oylarının bir bölümü ile liderliği üzerinden negatif propaganda yaptığı MHP seçmenine yönelmiş.

Üç milletvekili çıkaran CHP’nin hedefinde ise geçen seçim oy kaptırdığı 19 bin oy alan HDP’ye giden seçmen var; görünen o ki büyük bölümünü de geri çevirecek. O nedenle CHP bu kentte en rahat parti hatta 4. milletvekiline de oynuyor.

Bir milletvekili çıkaran MHP ise durumunu koruyor, ikinciyi çıkarma şansı bulunmuyor.

HDP’nin bu kentteki gücü ise diğerleri kadar değil. Eskişehir’de tablonun partilerin oyları arasında büyük uçurumlar bulunmaması ve D’Hont sistemi nedeniyle değişme olanağı çok az bulunuyor.

KOCAELİ'NDE 1 VEKİL YARIŞI

Bölgenin hem nüfus hem de milletvekili sayısı açısından en büyük illerinden olan 11 milletvekiline sahip Kocaeli’nde “kıl payı” yarışı yaşanıyor. HDP’nin bir milletvekilliği için MHP ile yarıştığı 7 Haziran seçimindeki tablonun bu kez kimin lehine değişeceğini kimse kestiremiyor. Ancak, geçen seçim HDP’nin bir vekil alması dolayısıyla MHP listesinin ikinci sırasında bulunan, bu yıl da yerini koruyan Lütfü Türkkan’ın seçilmesini, HDP’li seçmenlerin de arasında bulunduğu hemen her partili istiyor. Nedeni de Meclis’te Kocaeli’nin sorunlarını en çok dile getiren ve parti gözekmeksizin Ankara’da her kesimin işine koşan kişi olması gösteriliyor.

Göçmen nüfusun sandık sonucunu ve aday listesini doğrudan tespit ettiği kozmopolit kentte, 6 milletvekili çıkaran AK Parti, birinci sırasında yine Sanayi Bakanı Fikri Işık’a yer verirken Kürt seçmen etkisini görünce listesini değiştirmiş.

KÜRT ETMENİ

Gebze ve Dilovası’ndaki yoğun Kürt nüfusun oyunu alabilmek için eski Dilovası Belediye Başkanı’nı 7. sıraya koymuş.

AK Parti açısından Kocaeli’nde sorun da bölgedeki diğer illerde de yaşanan yöneticilerinin gittikçe erişilmez hal almaları, çakarlı otomobil ve çok sayıda koruma ordusu ile dolaşıyor olmaları. Buna karşın AK Parti’nin milliyetçilerden, Meral Akşener’in MHP liderliği tarafından aday yapılmamış olması nedeniyle oy alacağına dönük beklenti de yüksek. Nitekim pişmaniye üretimi yapan işletmede paketleme yapan Zeynep Tatlıdil hangi partiye oy vereceğini belirtmezken, Öznur Şehri ve Hanife Başaran AK Parti’ye oyunu kullanacağını söyledi. Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı elinde tutuyor olması da AK Parti’nin bir diğer avantajı.

TRABZON’UN AYNISI

Trabzon’un bazı köylerinin bırakın nüfusunu, isminin bile aynı olduğu yerleşim yerlerinin kurulduğu Kocaeli’nde CHP, listesini korumuş. Bu seçimde oy artıracağına olan beklenti ise her kesime hâkim olmuş. Hatta AK Parti’nin geçen seçim çıkardığı 6. milletvekilinin veya HDP’nin 330 oy farkla aldığı bir vekilliği bu seçim CHP’ye kaptıracağına dönük beklentiler hâkim. Büfe esnafı Ali Rıza Akduman da bu beklentide olanlardan. Simit satıcısı Osman Kılınç da CHP’nin artacağı kanaatinde. Bir kafeteryada aynı masada sohbet eden üniversite öğrencileri Eren Şahin, Melis Özkan, Elif Şentürk, Şebnem Ulu, Sümeyye Demir ve Tamuray Üstün’ün beklentileri ise birbirinden farklı. Ancak üzerinde uzlaştıkları gençlik konusuna eğilen CHP’nin bu kez genç nüfustan daha çok oy alacağı. CHP’nin bu ilde yerleşik Manav ve muhacirlere listesinde dengeli yer vermesine de dikkat çekiliyor. Ancak CHP hâlâ seçim beyannamesinde vaat ettiklerini hükümete gelince icraata geçirip geçirmeyeceğine yönelik oluşmuş inançsızlık algısını kırmakta zorlanıyor.

TÜRKKAN VE AKŞENER ETKİSİ

MHP’nin en önemli kozu ise geçen seçim HDP’li eski bakan Ali Haydar Konca’ya karşı 330 oyla seçimi kaybeden Lütfü Türkkan...

Seçmenin birinci önceliği olarak gösterdiği terörün yükselişi ve ekonominin kötü gidişi de MHP’ye kazandırıyor.

Ayrıca Türkkan’ı herkes destekliyor, ancak bir grup HDP’nin aldığı vekili koruyacağını, MHP’nin ikinci milletvekilini AK Parti’den alacağını iddia ediyor.

MHP’nin en büyük handikapını ise Kocaeli’nin Gündoğdu Köyü’nden Meral Akşener’in başvuruda bulunmasına karşın aday yapılmaması. Hemşerileri MHP yönetimine ciddi tepki gösteriyor. Türkkan ise oluşmuş bu kırgınlığı gidermek için de uğraş veriyor. Her üç parti de AK Parti’nin son vekilliği olan 6. sırasına oynuyor, onu kendi lehine çevirmenin yöntemini arıyor.

HDP ise bir zamanlar işçi olarak gelip sonrasında ilçeler nüfusuna ulaşan Dilovası ve Gebze’deki Kürt nüfusa güveniyor.

Kocaeli’nde geçen seçim de olduğu gibi kıran kırana bir yarışa tanıklık ediliyor, ancak birinden diğerine büyük bir kırılma ile oy kayışı beklenmiyor.

YARIN: BURSA VE YALOVA’DA LİSTEYE DE SANDIĞA DA ONLAR YÖN VERIYOR