Bursa ve Yalova’da listeye de sandığa da göçmenler yön veriyor

Muharrem SARIKAYA / GAZETE HABERTÜRK

Başlıkta da belirttiğim gibi bu iki ilde de milletvekili listesinin de sandığın da kaderini yerlisi yerine, göçmeni belirliyor.

O kadar ilginç ki Erzurumlunun ağırlığı kadar Bulgaristan’dan kaçıp gelenin veya Artvinlinin etkisi kadar Batı Trakya’dan göç eden muhacirin, Manav’ın da sandığa doğrudan etkisi var.

HDP’nin bir milletvekili çıkardığı Bursa’da partiler Kürt kökenli adaya listesinde yer verirken, Romanlar da aday listelerinde veya partilerin seçim vaatlerinde yer bulmaya başlamış.

CHP’nin seçim bildirgesinde de yer alan ve Türkiye’deki sayısı 7.5 milyona ulaşan orman köylüsü ilk kez ayrı grupta itibar görür olmuş.

İŞSİZLİK VE KARARSIZLAR

Buna karşın her iki kentteki en büyük sorun kamuoyu yoklamalarında da sayıları oldukça yüksek çıkan kararsızların ağırlığını oluşturan işsizler.

Bir de Bursa’da Ankara yolunun altının ve üstünün de sorunu olan kaçak elektrik ve su ile dövizdeki yükseliş.

Çünkü her iki ilin ağırlıklı ekonomisini, büyük dev fabrikalar kadar ağırlığı olan, ithalata dayalı montaj sanayii taşıyor.

Dövizdeki en küçük hareket, işletmelerin işçi çıkarmalarına yol açıyor.

Ankara’daki katliam öncesi arkadaşım İsmet Acar ile nabız tuttuğum Bursa ve Burhan Kazmalı, Eren Bulut ile dolaştığım Yalova’da seçmenin birinci önceliği ekonomi, onu terör takip ediyor.

BURSA’NIN KAYGILARI

Bölgede 18 milletvekili ile Meclis’e en çok temsilci gönderen Bursa, sakin insanlar kenti olmasına karşın, terörden çok etkileniyor.

Çünkü terörle birlikte turizm durma noktasına gelmiş, daha önemlisi içinde ağırlıklı Kürt nüfus barındırdığı için, akrabaları Güneydoğu’da bulunanlar her gün terör konuşur olmuş.

Suruç patlaması sonrası turist sayısı düşmüş.

Seçimin havasının hissedilmediği Bursa’nın tarihi Koza Han’ında ipek dokuma satan Tuğçe Küçükal da yeni geliştirilen başörtüsü satan Elif Polat da küçük bir işletmesi olan Yusuf Aydın da Batılı turist sayısındaki azalmadan yakındı.

Şanlıurfa’dan gelip Bursa’ya yerleşmiş Halil Fidan ise terör ile birlikte ekonominin de ciddi sorun olmaya başladığını vurguladı, “Çeyrek altın bile lüks olmaya başladı” dedi.

Kestane tatlıcısı Serkan Türk, ipek kravatçı Nihat Karaca terörün sandığı etkileyeceğini belirtti.

Suriye’den gelip, Türk ismi alarak hemşeri olan Aziz Avcı ile Ertuğrul Ünal, Ertuğrul Ünverdi ve Faruk Urgancı gibi ailesi asırlardır Bursa’da yaşayanları bu kentte birleştiren tek kaygı ise geçim sıkıntısı.

Bursa’da hemen her kesim CHP’nin oy yükselişinden söz ediyor, ancak bunun çok büyük oy kırılmalarına ve milletvekili listelerinde büyük değişimlere yol açmasını da kimse beklemiyor.

En fazla iki milletvekili değişikliği normal kabul ediliyor, ancak bunun CHP dışındaki hangi partilerden olacağı konusunda farklı görüşler bulunuyor.

PARTİLERİN DURUMU

AK PARTİ’NİN YENİLERİ

Bülen t Arınç’ı liste dışına, Faruk Çelik’i Şanlıurfa’ya gönderen AK Parti 7 Haziran listesini değiştirdi.

Ağırlıklı olarak AK Parti seçmeni olan Bursa’da etkin Erzurumlulara hitap etmek için Efkan Âlâ’yı ikinci sıraya yerleştirdi. Âlâ geçen seçim Erzurum birinci sıradan seçilmişti.

Bulgaristan göçmenlerinin daha yoğun yaşadığı kentte ilk sırada ise Batı Trakya göçmeni Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu bulunuyor.

Üçüncü sıra adayı ise ataları Artvin’den on yıllar önce göç etmiş doğma büyüme Bursalı, çakarlı otomobil ve koruma ordusu ile gezmeyip halkın içinde dolaşan, yeryüzü doktorlarından, Cemalettin Kani Torun...

Müezzinoğlu ve vali ile katıldığı açılış töreni sonrası geldiği belediye tesislerinde sohbet ettiğimiz AK Parti İl Başkanı Cemalettin Torun, geçen dönem 8 milletvekili çıkardıkları ilde iki artıracaklarını iddia etti.

7 Haziran döneminde oluşan olumsuz havanın bu kez ortadan kalktığını ileri sürdü, MHP ve HDP’ye giden oylardan büyük oranda dönüş olacağını belitti.

ARTILARI

1- AK Parti’nin “Hükümet ortağımız olmadı, elini taşın altına koymadı, her şeye hayır cevabı verdi” dediği Bahçeli karşıtı propagandası MHP seçmeni üzerinde etki yapmış, oy akışı sağlamış.

2- Bakanlık yapmış iki ismi ile seçmeni cezbetmiş, devlet olanaklarını yönlendirmiş.

3- HDP’ye giden mütedeyyin oyları etkilemiş, geri çevirmiş.

HANDİKAPLARI

1- Biri mevcut diğeri eski iki güçlü bakana listesinde yer vermesi ve sürekli onların programları ile ilgilenmeleri dolayısıyla parti teşkilatının erişilemez olması. Adayların ise koruma ordusuyla karşısına gelinmesinden, kendi halinde, sakin mizacı olan Balkan göçmeni hoşlanmıyor.

-2 Üst düzey dışındaki bürokrasi, koalisyonu bugünden satın aldığı için AK Parti’ye geçen seçimde olduğu kadar cevval çalışmıyor.

3- Geçmişte listesinde olan ancak bu seçim bulunmayan AK Parti’nin etkin isimlerinin çevresi ve ailesi eskisi gibi cevval çalışmıyor, mesafeli duruyor.

CHP’NİN YÜKSELİŞİ

Otomotiv ve yan sanayii ile işçi, şeftalisi, kestanesi, ipeği ile tarım, iskender kebabı ile gurme, Uludağ’daki kayak merkezleri, kaplıcaları ve yabancıya satılması nedeniyle oteldeki içkilerin toplatıldığı tarihi otelleri ile turizm kenti Bursa, Türkiye’nin en kozmopolit büyük şehri.

CHP İl Başkanı Zafer Yıldız, bütün bu özelliklerini bir arada tutan seçim bildirgeleri nedeniyle CHP’nin bu seçimde çok daha iyi sonuç alacağını belirtti, 5 olan milletvekili sayısını 7’ye çıkarmayı hedeflediklerini söyledi.

ARTILARI

1- Listesini değiştirmediği için teşkilat geçmiş kırgınlıkları bırakmış, yoğun çalışıyor. Her kesimle görüşen parti imajı seçmeni etkiliyor.

2- Seçim bildirgesinde ilk kez orman köylüsüne ve taşeron işçilere özel yer ayırması etki yaratmış.

3- HDP’ye barajı geçirmek için verilen oylar da geri dönmeye başlamış. Hemen her parti seçmeni kentte CHP’nin yükseldiğine inanıyor.

HANDİKAPLARI

1- Seçim bildirgesi beğeniliyor olsa da CHP muhafazakâr kesimde henüz inandırıcılık sorununu aşamamış.

2- Bir zamanlar kendisine oy veren Kürt seçmeni HDP konsolide etmiş.

3- AK Parti’nin devlet gücüne karşı henüz güçlü bir politika üretememiş. Toplumsal tabanı, teşkilatının önünde gittiği için, parti üzerindeki mürebbiye davranışını sürdürme hakkını elinden bırakmamış.

MHP’NİN ZORLUKLARI

AK Parti’nin, lideri Bahçeli üzerinden yoğun propaganda bombardımına tuttuğu MHP’nin İl Başkanı Yüksel Yılmaz, sandığa varıncaya kadar bu etkiyi kırıp, oyları lehlerine çevirecekleri inancında.

Yılmaz’ın iki olan milletvekili sayısına bir ekleyeceklerini belirttiği MHP’nin artıları ve eksileri ise şöyle:

ARTILARI

1- Terör ve ilde HDP’nin bir milletvekili çıkarmış olması milliyetçi seçmeni bütünleştirmiş.

2- AK Parti’nin Bahçeli’ye dönük eleştirileri MHP seçmeni üzerinde etki yarattığı kadar çok yoğun kullanıldığı için tepkiye de dönüşmüş, seçmeni kilitlemiş.

3- AK Parti’den kaçan muhafazakâr seçmenin bir başka adresi olmaması da MHP’ye yarıyor.

HANDİKAPLARI

1- AK Parti’nin “Bahçeli elini taşın altına koymadı, her şeye ‘Hayır’ dedi, hükümette yer almadı” söylemi etkiliyor.

2- Genel merkezin seçim sürecinde sadece üç yerde miting yapacağını açıklaması ve ilde bir etkinliğe yer vermemesi...

3- Benzer tabana hitap ettiği rakibinin devlet olanaklarını kullanıyor olması...

HDP’NİN UĞRAŞI

Geçen seçim Bursa’dan bir milletvekili çıkaran HDP, bu seçimde elde ettiğini koruma çabasında. HDP Eş İl Başkanları Yüksel Akgün ve Kezban Dumlu, geçen seçim HDP’ye oy vermeyen Kürt nüfusun bu seçim çatışmalar dolayısıyla tercihini kendilerinden yana kullanacağı inancında.

ARTILARI

1- Ankara asfaltının alt kesiminde ağırlıklı seçmene sahip. Çatışmalar da Kürt nüfusu doğrudan etkiliyor.

2- Çıkardığı bir milletvekilini korumak için teşkilatı yoğun çaba gösteriyor.

3- Selahattin Demirtaş’a olan ilgi seçmen tabanında önemli yer tutuyor.

HANDİKAPLARI

1- CHP ve AK Parti yoğun olarak, geçen seçim kendisine destek veren seçmenin üzerine oynuyor.

2- Artan çatışmalar dolayısıyla duygusal tepki gösteren seçmen uzaklaşıyor.

3- Çevre baskısı nedeniyle propaganda yapmakta zorlanıyor.

YALOVA'DAN SARAY'A 12 BİN AĞAÇ DİKİLDİ

İki milletvekili çıkaran ilde sandık sonucu çoktan satın alınmış: Bir AK Parti, bir CHP.

CHP’den Muharrem İnce’nin popüleritesinin sürdüğü kentte, HDP de oy artırma çabasına girmiş. Yalova’da çiçekçilik sektörü, “şirket kooperatifleşmesi” denilebilecek, Saksılı Süs Bitkileri Üreticileri Derneği örgütlenmesi ile epey yol almış. Dernek Başkanı Abdullah Okur, yılda 150 milyon adet saksılı çiçek satışı gerçekleştirdiklerini söyledi.

Yılda bir milyon adet üreten Turhan Tuğtekin ise orkide ithalatını bitirdiklerini bildirdi, yeni cins orkidelerin de yolda yetişmek üzere olduğunu belirtti. İşsizin az olduğu kentte, en büyük sorun geçim sıkıntısı. Orkide bakıcısı Mergül Beşgül de ekonomi ve terörün sandık sonucunu etkileyeceğini söyledi. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın ağaç ve çiçeklerinin büyük bölümünü karşıladığını belirten Metin Gümüş ise “Saray’a 12 bin büyük ağaç diktim, çok çiçek, ağaç yolladım ama o kadar çok paraya değil” dedi. Son dönem Suriyeli sığınmacılarla boğuşan Yalova’da belki de sonucun önceden bilinmesi nedeniyle sanki hiç seçim olmayacak havası var.

19 EKİM PAZARTESİ AKDENİZ BÖLGESİ