Cumhurbaşkanı Başdanışmanı: Taslağa dönüştürülmüş bir model yok

HABERTURK.COM

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başdanışmanı Mehmet Uçum, HABERTÜRK TV'de başkanlık sistemi ve yeni anayasa konularına ilşkin merak edilen soruları yanıtladı. Ece Üner'in konuğu olan Uçum, başkanlık sistemi çalışmaları kapsamında Cumhurbaşkanlığı'nda çalışmalar yapıldığını fakat yeni anayasa için hazırlanan bir taslak olmadığını söyledi.

Uçum, yeni anayasa çalışmalarında, Cumhurbaşkanı'nın ancak fikri yaklaşımda bulunabileceğini belirterek, çalışmalar için Meclis Anayasa Komisyonu'nu işaret etti. Uçum "Partili cuhurbaşkanlığı hedefi, yeni anayasa olmazsa ancak anayasa değişikliğiyle olabilecek bir hedeftir. Yeni anayasa hedefi ise devam eder. Partili cumhurbaşkanlığı ile yeni anayasayı birbirinden ayırmak gerekir. Asıl hedef kesinlikle bir reform anayasasıdır" dedi.

Türkiye'nin şuanki anaysasının demode, geri kalmış ve sınırlayıcı olduğunu belirten Uçum "Biz daktilo ile e-Mail atmaya çalışıyoruz. Asıl mesele yeni anayasal sistem meselesidir. Bu sistemin sadece bir boyutu hükümet biçimidir. Sadece hükümet biçimine indirgemek, toplumun toplumun taleplerine aykırı bir tartışma yürütmektir. jYeni anayasa ihtiyacı bizim 21. Yüzyıld'da nasıl yürüyeceğimizi belirleyecektir. Hukuk reformuv için süreci başlatmazsak sıkıntı çekeriz" diye konuştu.

Birkaç anayasa taslağı hazırlanıp referanduma gidilebilir mi sorusunu "Referandum için bir öngörüde bulunamıyorum. Eğer bir revizyon anayasası teklifi Meclis'ten çıkmazsa, muhtemelen bir reform anasası teklifi çıkabilir. Bir reform anayasası teklifiyle yeni bir sürecin başlayacağını tahmin ediyorum" sözleriyle yanıtladı.

Sayın Cumhurbaşkanı'nın önerdiği bir çerçeve var. Türkiye'nin 12 Eylül Anayasası'ndan kurtulması lazım. Türkiye'nin kapsayıcı bir Anayasa'ya, idoolajik kodlardan arındırılmış, nötür, hak ve özgürlükler için hizmet aygıtı olarak devleti örgütlemiş bir anayasaya ihtiyacı var. İkinci ilke de reform anayasası olması.

Uçum'un açıklamaları şöyle:

Hükümet sistemi; hem başkanlık sistemi hem yarı başkanlık sistemi hem de partili cumhurbaşkanlığı sistemi üzerinden çalışılıyor. Aynı zamanda parlementer sistemin ne olduğu üzerinden de çalışılıyor.

"CUMHURBAŞKANLIĞI'NDA BİR TASLAK VAR' İDDİALARI TAMAMEN YALAN"

Sayın Cumhurbaşkanı'nın yanında şuanda taslağa dönüştürülmüş bir model yok. Kaldı ki cumhurbaşkanlığı pozisyonu bir anayasa taslağı hazırlamaz, anayasa yazmaz. Bunu yapacak olan Meclis'te grubu bulunan siyasi partileridir. Uzlaşma komisyonu kuruldu, bugün çağrı yapıldı. Bu konuda milletvekilleri tekliflerini verirler. Cumhurbaşkanlığı pozisyonu fikri yaklaşım oluşturur. Dolayısıyla "Cumhurbaşkanlığı'nda bir taslak var, bir model var" iddiaları kesinlikle doğru değildir. Sayın Cumhurbaşkanı'nın konuşmalarında tartışma zemini oluşturuyor. En son muhtarlar toplantısındaki açıklamasına dikkat edin, "Yeniden inşaa" dedi.

Partili cumhurbaşkanlığı seçeneklerden biridir ama asıl çözüm değildir. Bizim sistemde bir uyumsuzluk çıktı. Cumhurbaşkanlığı pozisyonuna, 2007'deki referandumla halk hukuken el koydu. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, 3 aday da aktif cumhurbaşkanlı tarif etti. Cumhurbaşkanını halkın seçilmesi bir taban meşruiyeti oluşturmuştur. Halka verilmiş bir yetki, rutin bir biçimde halkın elinden geri alınamaz. Olağan koşullarda halk kendisine verilmiş bir iradeyi kendi isteğiyle geri vermez. Bizim sistem şuanda anomali var, sistem ne devedir ne kuştur. Eğer reform anayasası yapılamazsa, Türkiye ciddi siyasi krizler yaşar. Partili cuhurbaşkanlığı hedefi, yeni anayasa olmazsa ancak anayasa değişikliğiyle olabilecek bir hedeftir. Yeni anayasa hedefi ise devam eder. Partili cumhurbaşkanlığı ile yeni anayasayı birbirinden ayırmak gerekir. Asıl hedef kesinlikle bir reform anayasasıdır.

"TÜRKİYE'NİN ŞUANKİ SİSTEMİ SON DERECE DEMODE"

Türkiyenin anayasal sistemi Türkiye için son derece demode, geri kalmış sınırlayıcı bir sistemdir. Biz daktilo ile e-Mail atmaya çalışıyoruz. Asıl mesele yeni anayasal sistem meselesidir. Bu sistemin sadece bir boyutu hükümet biçimidir. Sadece hükümet biçimine indirgemek, toplumun toplumun taleplerine aykırı bir tartışma yürütmektir. Yeni anayasa ihtiyacı bizim 21. Yüzyıld'da nasıl yürüyeceğimizi belirleyecektir. Hukuk reformu için süreci başlatmazsak sıkıntı çekeriz.

Eğer başkanlık sistemi üzerinden bir hükümet modeli oluşturulacaksa, birlikte alınması gereken bir çok yanı var. Örneğin başkanlık sistemiyle ilgili dar bölge seçim sistemi getirilirse, her bölgeden 1 milletvekilinin çıkarılması esas alınırsa seçim kanunu da değişmesi zorunlu hale gelir.

BİRKAÇ ANAYASA TASLAĞI ÇIKARILIP REFERANDUMA SUNULABİLİR Mİ?

AK Parti içerisinde, referandum için somut kesinleşmiş bir karar olduğunu bilmiyorum. Bu da önerilerden biridir. Muhalefetin yaptığı negatif bir siyasettir, parlementer sistem istiyorlarsa neden istediklerini, başkanlık sistemini istemiyorlarsa neden istemediklerini söylemeliler. Yeni anayasa meselesi parti politikası değildir. Kurulan komisyon da uzlaşma için kurulmuştur. Partiler "6 ay boyunca konumumu korurum" dememelidir.

Referandum için bir öngörüde bulunamıyorum. Eğer bir revizyon anayasası teklifi Meclis'ten çıkmazsa, muhtemelen bir reform anasası teklifi çıkabilir. Bir reform anayasası teklifiyle yeni bir sürecin başlayacağını tahmin ediyorum.

Başkanlık sistemi de olsa yeni anayasal açıdan bu tezin dayanağı güçlendirilmiş yerel yönetimlere dayalı üniter devlet. Yeni anayasa ve başkanlık meselesi Ankara üzerinden tartışılmamalı. "Türkiye sistemi" demek başka sistemlerden esinlenilmeyece değil.