İstiklal Caddesi’nde ünlü mağazalar kapanıyor

NAGİHAN ALAN - GAZETE HABERTÜRK

Son günlerde İstiklal Caddesi’ndeki değişim dikkatleri çekiyor. Renkli kültürel yapısı ve eğlencenin lokomotifi olması bakımından turistlerin de uğrak yeri olan cadde, son dönemin en durgun günlerini yaşıyor. Birçok mağaza kepenk kapatıyor, boşalan dükkânların yerine ise talep yok. Sadece markalar da değil şu an dönüşümün yaşandığı Tarlabaşı bulvarında da otellerin satılığa çıkarılıp boşaltıldığı görülüyor. Biz de durumu Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneğine, sürecin toplumsal boyutunu Sosyoloji Derneği’ne, süreci ise Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan’a sorduk...

Sessizleşen tarihi cadde için

Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği (BEYDER) Eski Başkanı Tahir Berrakkarasudurumu şöyle değerlendirdi: “Eğlence sektörü Beyoğlu’nun lokomotifi olabilir ama arkasındaki vagonlar yani manavından fırıncısına hep ortada kaldı. Eğlencesine de küçük esnafına da balta vuruldu. Caddenin profili değişti, renklilik grileşti. Ortada ciddi bir Arap turist artışı ve ona yönelik çalışma var. Nargileciler arttı. Masalar sokaklara taştı. İşletmeler kiraları ödeyemiyor. Asmalıdaki Otto bir milyon dolar hava parası istiyordu almadan çıkıp gitti. Stopaj, vergi borcu kira derken... Talepler yüzde 10’a 20’ye düştü ve gelmek isteyen de komik rakamlar veriyor. Öncesinde burada bir dükkân için markalar sırada beklerdi. Artık boş kalıyor.”

ARAP TEMASI FAKTÖRÜ

İstiklal’de dükkân kapatan ünlü mağazaların bir bir AVM’lere gittiğini söyleyen Berrakkarasu, “Profil Arap turist merkezli olduğundan artık buradaki eski hedef kitlesini bulamayan mağazalar da caddenin müdavimleri de yavaş yavaş buradan gidiyor. Cuma-cumartesi günleri 2.5 milyon insanın ring ettiği caddede sırf bu sirkülasyondan bile kalan mağaza vardı. Ama bu rakam 500 binlere kadar düştü ve bunun 100 bini de Arap turisttir. Küçük esnafın terk edecek yeri yok, 3-5 aylık kira borçları var” diyor.

‘ARZ-TALEP MESELESİ’

İstanbul Rehberler Odası (İRO) Başkanı Hakan Eğinlioğlu ise değişim için şöyle konuşuyor: “İstiklal Caddesi’ndeki profil değişti demek acele bir yorum olabilir. Kültürel bir dönüşümden çok geçici süreli ekonomik bir dönüm. Arz-talep dengesine yönelik bir çalışma var. Beklenen müşreti profili yoksa var olan müşteri grubuna yönelik çalışma yapılması doğal, yani Araplar. Şu an Suriyeli ve Arap yoğunlukta. Ama bu değişim ekonomik zorunluluktan. İki senedir terör gibi olağanüstü nedenlerle turizmimiz çok etkilendi. Şu an İstiklal’deki tablo olağan. Avrupalı turist geldikçe tablo değişecektir.”

Yeniden Sosyoloji Derneği (YESODER) Başkanı Korkmaz Sural: “İstiklal Caddesi dünyada eşine az rastlanacak bir renkliliğe sahip. İstanbul’un sembol caddesi. Anadolu’dan gelen ilk orayı ziyaret ederdi. Hem dünyada hem ülkemizde toplumsal değişim dönüşüm yaşanıyor. İstiklal’de bu aşamada mekân olarak dil değiştiriyor. Mekânın müdavimleri ise mekâna müdahale edildi, kültüre müdahale edildi diyerek bu mekânı terk ediyor, aslında kendince tepki bir protesto biçimi bu. Değişmeyecek değiştirebilecek kültür geliyor. o kültüre göre değiştiriyoruz mekânları. Çünkü insanlar bu yönde bir değişimi istemiyor. Toplum kendi kararını vermek istiyor.” Son günlerde İstiklal Caddesi’nde yaşanan değişimi değerlendiren Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan ise bu sürecin geçici olduğunu söyleyerek, “Darbe girişimi yaşadık. Turizmde yatak kapasiteleri darbenin ilk günlerinde düşmüştü, yavaş yavaş canlanacak. Bir yandan da yaz sezonunun getirdiği rehavet var. Ama İstiklal iç dinamiklerini kaybetmedi. İstiklal’deki bu rehavet kalıcı mı, sanmıyorum. Bugün kapatıp giden yarın pişman olacak. İstiklal yine dolar. 10 sene önce 6 bin yatak kapasitesi vardı. Bugün 45 bin yatak var. İç piyasamızda bir sorun yok, asıl sorun 45 bin yataklı turistik tesislerde” diyor.

‘KAPASİTEYİ BÜYÜTTÜK’

Masaların kaldırılma tartışmaları için ise Demircan şunları söylüyor: “Biz aslında masaları kaldırarak kapasiteyi büyüttük. Herkes masalara yığılınca mekanların üst katları boş kalıyordu. Oraları da değerlendirdik. Bu masalar Beyoğlu’nun gelişmesi için engeldi. Kapatan mağazalar da zamanında cadde ciro yaptı diye geldi, bu süreçte cirosunda azalma olunca kapatıp gidiyor. Ama pişman olacak. Bu süreç kalıcı değil.”

‘YÜZDE 80’İ DEVREDER’

Berrakkarasu: “İstiklal Caddesi’ndeki 3 bin 400 yeme-içme eğlence yeri var. 2500’ü devretmeye hazır yüzde 80 dükkânını gözden çıkardı. Beyoğlu’na bağlı 25 bin esnaf var. İstiklal’den 100 bin insan ekmek yiyor. Bacası olmayan bir işletme. Ama şu an kan ağlıyor. Eski günlerine döneceğine umudumuz var. Ama buradaki profilin Ortadoğu turizmine yönelik işlenmesi en büyük sorunu oluşturuyor.”