Mavi Marmara için İsrail anlaşması Meclis'e geldi
Mavi Marmara saldırısına ilişkin olarak İsrail'le yürütülen görüşmeler sonucunda varılan anlaşma Dışişleri Komisyonu'nda görüşüldü. Anlaşmaya göre 9 kişinin yaşamını yitirdiği saldırının mağdurlarına 20 milyon dolar tazminat ödenecek. Anlaşma, İsrailli askerlere dava yolunu da kapatıyor
SALİHA ÇOLAK- GAZETE HABERTÜRK
Gazze’ye insani yardım götüren Mavi Marmara gemisine yapılan saldırı sonucunda 9 kişinin hayatını kaybetmesiyle ilişkileri kopan Türkiye ve İsrail’in 6 yıl sonra normalleşmeyi sağlamak için yaptığı anlaşma TBMM’ye sunuldu.
Anlaşma aynı gün Dışişleri Komisyonu toplantısında ele alındı. Anlaşmaya göre İsrail mağdurlara verilmek üzerine Türkiye’ye 20 milyon dolar ödeyecek.
Anlaşmanın Türkçe metninde tazminat, “ex gratia” olarak yer aldı. Ex gratia, zorla yapılmayan “lütuf ödemesi” olarak tanımlanıyor. Anlaşma aynı zamanda, Mavi Marmara gemisine saldıran askerlere karşı da dava yolunu kapatıyor. Ancak, gerçek ya da tüzel kişilerin yargıya gidip İsrail’den tazminat kazanması durumunda bunu Türk tarafı ödeyecek.
Anlaşmanın uygun bulunduğuna dair yasa tasarısının gerekçesinde, şöyle denildi: “İspanya’dan sürgün edilen Yahudilere Osmanlı’nın kucak açmasıyla güçlenen tarihi bağlar ve iki ülkenin bölgelerindeki stratejik konumu ikili ilişkilerin geliştirilmesi için güçlü bir zemin oluşturmaktadır. Ancak Mavi Marmara gemisine yönelik saldırı karşısında Türkiye, uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarını kararlılıkla savunmuştur. Nitekim bu kararlı politika sonucunda İsrail, saldırıdan dolayı özür dilemiş, uzun ve çetin bir müzakere sürecinin nihayetinde kalan iki şartı da yerine getirmeyi kabul etmiştir. İsrail’in şartları yerine getirmesine mukabil ilişkilerin normalleşmesi, hem Türkiye’nin barış ve istikrar temelli siyasetinin hem de ikili ilişkilerin stratejik açıdan taşıdığı önemin bir gereğidir. Diğer yandan ilişkilerin normalleşmesi iki ülkenin olduğu kadar Filistin’in de refah ve güvenliğine katkı sağlayacaktır.”
ANLAŞMA NE GETİRİYOR?
İngilizce, İbranice ve Türkçe hazırlanan anlaşma özetle şöyle: n İsrail hükümeti, 31 Mayıs 2010 tarihinde yaşanan konvoy (Mavi Marmara) hadisesi sırasında yakınlarını kaybeden ailelere tazminat olarak, Türk hükümeti tarafından açılacak bir hesaba ex gratia 20 milyon Amerikan Doları ödeme yapılacaktır.
Bu meblağ defaten ödenecektir. İsrail anlaşmanın yürürlüğe girmesini takip eden 25 gün içinde parayı bu hesaba havale edecektir.
Bu meblağın dağıtımı Türk hükümetinin yetkisindedir. İsrail için herhangi bir sorumluluk doğmayacaktır.
Türkiye ve İsrail, diğer tarafa veya diğer taraf adına hareket edenlere hukuki veya başka bir sorumluluk yüklemeyecekleri ve bu anlayışın, taraflardan herhangi birinin veya taraflar adına hareket edenlerin cezai veya hukuki sorumluluğu kabul ettiği veya üstlendiği şeklinde yorumlanmayacağı hususlarında mutabıktır.
Herhangi bir Türk gerçek veya tüzel kişisi tarafından veya bu kişiler adına, İsrail hükümeti veya gerçek veya tüzel kişilerine karşı herhangi bir para talebi öne sürülmesi veya taleplerin sürdürülmesi halinde, yukarıdaki hükümlere bakılmaksızın, İsrail hükümeti, onun adına hareket edenler ve/veya İsrail vatandaşlarının tüm kayıpları, masrafları, hasarları ve/ veya harcamaları Türk hükümeti tarafından karşılanacaktır.
