Anayasa’da ABD modeli, güz seçimi

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, Anayasa değişikliği mesaisinde ‘yazım’ çalışmasına bugün başlayacak. ‘Yangını söndüreceği’ açıklanan acil yargı paketi dışında, masanın en önemli gündemi ‘seçim’ ayarı. Cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimlerin farklı zamanlarda yapılması, tarihlerinin de ABD modelinde olduğu gibi Anayasa’da sabitlenmesi yolunda bir değişiklik bekleniyor. Ayrıca geçmişte bahar ve yazın yaşanan olumsuzlukların bertaraf edilmesi için seçimlerin artık ‘güz’ aylarında yapılması planlanıyor.

Anayasa masasında tartışılan görüşler ve dile getirilen sakıncalar ise şöyle: Birçok ülkenin anayasasında seçim tarihleri sabit. Bu nedenle adaylardan partilere ve seçmene kadar hazırlıklar seneler önceden yapılabiliyor.

GENEL SEÇİM ZOR

Komisyon üyeleri arasında Cumhurbaşkanlığı ve yerel seçimlerin ‘sabitlenebileceği’ değerlendiriliyor. Fakat ‘erken genel seçim’ kararları her dönem alınabiliyor. Bu nedenle 3 seçimin birden Anayasa ile sabitlenmesi fiilen güç görünüyor. Değişiklik olmadığı takdirde 2019’da Cumhurbaşkanlığı, yerel ve genel seçimlerin yapılması gerekecek.

Ancak partiler buna sıcak bakmıyor. Ancak bu tabloda, mevcut seçilmişler için farklı bir takvim ortaya çıkacak. Partiler uzlaşabilirse yerel seçim 2018’in kasım ayında, Cumhurbaşkanlığı seçimi 2019’un ekim ya da kasım ayında, milletvekili genel seçimi de 2020’nin ekim ya da kasım ayında yapılacak. Bu takvim, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın görev süresinin 2.5-3 ay, vekillerinkinin ise 1 yıl uzamasını gerektiriyor. Belediye başkanları ise en az 4 ay daha erken koltuklarını bırakmak zorunda kalacak.

ZAMANLAMA KAYGISI

Milletvekili seçimlerinin 5 değil 4 yılda bir yapılmasına ilişkin düzenleme hayata geçirilirken buna karşı çıkan muhalefet, yeniden eskiye dönülmesine sıcak bakıyor. Ancak vatandaşın tepki gösterebileceği, “Kendi görev sürelerini uzattılar” eleştirilerinin gelebileceği belirtiliyor.

Saliha ÇOLAK / GAZETE HABERTÜRK