Cinsel şiddet mağdurları için "özel hizmet" modeli

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca hazırlanan "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020)" kapsamında, İstanbul Sözleşmesi gereğince, cinsel şiddet mağdurları için özel hizmet modelleri oluşturulacak. Merkezlerde engelli, mülteci, sığınmacı, insan ticareti mağduru kadın ve kız çocuklarının faydalanmaları için oluşturulacak hizmet modeli, pilot olarak uygulanacak ve uygulamaya ilişkin etki analizi yapılacak.

Bakanlığın açıkladığı 2016-2020 yıllarını kapsayan "Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı", ilgili kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversitelerin kadın araştırmaları merkezlerinin katkı ve katılımları ile Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü koordinasyonunda hazırlandı.

Buna göre, İstanbul Sözleşmesi gereğince, kadına yönelik şiddet kapsamındaki adli vakalarda ikincil mağduriyetin ve bulgu kaybının önlenmesi amacıyla kurumsal hizmet birimleri oluşturularak, sayı ve kapasitesi artırılacak.

İstanbul Sözleşmesi gereğince, cinsel şiddet mağdurları için özel hizmet modelleri oluşturulacak ve uygulamaya geçilecek.

Cinsel şiddet mağdurlar üzerinde travmatik durum yarattığı için eğitilmiş uzman personel yaklaşımı gerektiriyor. Bu kapsamda İstanbul Sözleşmesi'nde cinsel şiddet mağdurlarına hizmet sunmak üzere yeterli sayıda, uygun ve kolay erişilebilir, uzman personelin görev yaptığı merkezlerin kurulması yükümlülüğü bulunuyor.

Merkezlerde engelli, mülteci, sığınmacı ve insan ticareti mağduru kadın ve kız çocuklarının faydalanmaları için oluşturulacak hizmet modeli, pilot olarak uygulanacak ve uygulamaya ilişkin etki analizi yapılacak.

ŞİDDET UYGULAYANLARA PSİKOSOSYAL DESTEK MERKEZİ

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında hakkında önleyici tedbir kararı verilen şiddet uygulayanlara yönelik rehabilitasyon ve destek programları uygulamak üzere psikososyal destek merkezleri kurulacak ve kapasitesi geliştirilecek. Hakkında tedbir kararı verilen şiddet uygulayana yönelik programlar geliştirilmesi, kişilerin muayene ve tedavi süreçlerinin izlenmesi ve uygulayıcıların eğitimlerinin sağlanması amacıyla Sağlık Bakanlığı sorumluluğunda psikososyal destek merkezleri oluşturulacak.

Ayrıca, oluşturulacak psikososyal destek merkezlerinde sunulacak hizmetler ile muayene ve tedavi süreçlerinin izlenmesine ilişkin programlar geliştirilecek.

Destek merkezleri yeterli sayıda, kolay erişilebilir ve şiddet uygulayan engelli, mülteci gibi farklı ihtiyaçları

olan bireyin rehabilitasyonu ve tedavisini sağlayacak kapasitede olacak.

Programların geliştirilmesinden ve geliştirilen programların uygulanmasından sorumlu personele yönelik eğitimler düzenlenecek. Alkol, uyuşturucu, uçucu veya uyarıcı madde bağımlılığı ya da şiddet eğilimine yol açan davranışı bulunan şiddet uygulayana yönelik tedavi programlarının etkin uygulanması sağlanacak.

Şiddete uğrayan, tanık olan çocuklar ile şiddete meyilli veya şiddet davranışı gösteren çocuklara yönelik özel terapi ve rehabilitasyon programları uygulanacak.

Programlarda öncelikle çocukların haklarının ve ihtiyaçlarının dikkate alınmasını sağlamak üzere gerekli tedbirler

alınacak. Programlar çocukların yaşlarını ve engelli, mülteci gibi özel durumlarını dikkate alacak ve çocuğun yüksek yararına gereken saygıyı gösterecek şekilde uygulanacak.

SORUMLU KURULUŞLAR ARASINDA ENTEGRASYON SAĞLANACAK

Kadına yönelik şiddet verilerinin etkin biçimde izlenmesi amacıyla kurumlararası ortak veri tabanı oluşturulacak. Bu kapsamda, mevcut veri tabanı çalışmaları gözden geçirilecek ve mevcut modelde tespit edilen eksikliklerin giderildiği revize model uygulamaya konulacak.

Mevcut durumda ceza istatistikleri, sanık ve suç bazında TCK ve özel kanunlardaki cezai hüküm içeren madde ve fıkra esasına göre hukuk istatistikleri ise dava türüne göre UYAP sisteminde tutulan kayıtlardan alınarak derleniyor.

Kanunlarda kadına yönelik işlenen suçlarla ilgili ayrı bir düzenlemenin bulunmaması, UYAP sistemine yapılan

veri girişlerinin suç-mağdur eşleşmesi yapılmadan girilmesi nedeniyle kişinin hangi suçun mağduru olduğunun tespit edilememesi gibi sebeplerden dolayı kadına yönelik şiddet ile ilgili istatistik sunulamıyor. Bu nedenle, kadına yönelik şiddetin kapsamının belirlenmesi amacıyla ihtiyaç analizi yapmak ve hangi suçların kadına yönelik şiddet kapsamında olduğunu belirlemek için çalışma grubu oluşturulacak.

Çalışma grubunun belirlediği kapsama göre mevzuatta yapılması gereken değişikliklere ilişkin öneri hazırlanacak ve gerekli değişiklikler yapılacak.

İhtiyaç duyulan verilerin toplanabilmesi amacıyla değişkenler tespit edilecek. İstatistik üretimine yönelik veritabanı oluşturulacak ve model uygulanacak. Kadına yönelik şiddet verilerinin toplanmasında ilgili ve sorumlu kuruluşlar arasında entegrasyon sağlanacak.

ARAŞTIRMA YAPILACAK

Kadına yönelik şiddetin maliyetinin hesaplanması amacıyla 2018-2020 yıllarında araştırma yürütülecek. Erkeklerin şiddet algısını ortaya koymak amacıyla araştırma yapılacak.

Ölümle sonuçlanan kadına yönelik şiddet vakalarının derinlemesine analizini yapmak, şüpheli kadın intiharları ile töre ve namus adı altında işlenen cinayetlerle ilgili araştırma yapılacak.

Ulusal Eylem Planı'nda yer verilen faaliyetlerin izlenmesine ilişkin Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) tarafından "rapor formatı" oluşturulacak.

Belirlenen raporlama formatı çerçevesinde Eylem Planında sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar hazırlayacakları raporları yılda bir kez KSGM'ye gönderecek. Sorumlu kuruluşların sunduğu raporlar, KSGM tarafından derlenerek, yıllık "izleme raporu” hazırlanacak ve Bakanlık internet sayfasında yayınlanacak.