Gözler TBMM'de

Mecliste 24. Dönem bugün yapılacak andiçme töreniyle başlayacak. Danışma Kurulunda, TBMM Başkanlığı seçiminin ise 4 Temmuz Pazartesi günü yapılması kararlaştırıldı.

Genel Kurul, saat 15.00'de toplanacak. 24. Dönemin ilk bileşiminde, milletvekilleri andiçecek. Geçici başkanlık görevini, ''en yaşlı üye'' CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi üstlenecek. 1960 sonrası oluşturulan Kurucu Meclis'e ''basın temsilcisi kontenjanından'' giren ve genç üyeler arasında yer aldığı için ''katip üyelik'' yapan Ekşi, bu kez ''en yaşlı üye'' sıfatıyla başkan olarak Genel Kurulu yönetecek.

Genel Kurulun yarınki birleşiminde ''en genç üyeler'' AK Parti İstanbul Milletvekili Muhammet Bilal Macit, AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Muş, AK Parti Konya Milletvekili Mustafa Akış, CHP Tekirdağ Milletvekili Emre Köprülü, CHP İstanbul Milletvekili Faik Tunay ve AK Parti İzmir Milletvekili Hamza Dağ geçici katip üyelik yapacak.

TBMM'nin bugünkü Genel Kurulu, katılan milletvekillerinin yeminlerinin bitimine kadar sürecek. Yemin etmeyen milletvekilleri, daha sonra katılacakları ilk birleşimin başında andiçecek.

TUTUKLU VEKİLLER

BDP'nin desteğiyle seçilen 36 bağımsız vekilden Hatip Dicle'nin vekilliği, mahkumiyeti nedeniyle düşürülmüştü. Bu kararın ardından bağımsızlar Meclis'i boykot etme kararı almıştı. Yine BDP destekli, KCK'dan tutuklu 3 vekilin tahliye talebi reddedilmişti.

CHP'nin Ergenekon tutuklusu vekilleri Haberal ve Balbay, MHP'nin Balyoz'dan tutuklu vekili Engin Alan da yemin törenine katılamayacak.

MHP lideri Devlet Bahçeli, yemin töreninde hazır bulunacaklarını açıklamıştı. CHP ise yemin törenine katılıp katılmama kararını son ana bıraktı.

Anayasaya göre, milletvekillerinin andı şöyle:

''Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve şerefim üzerine andiçerim.''

ANDİÇME TÖRENLERİNDEN

Bugüne kadarki yemin törenlerinde krizler ve ilginç olaylar da yaşandı.

1991'deki seçiminin ardından 6 Kasım'da yapılan yemin töreninde HEP kökenli SHP Milletvekili Leyla Zana'nın Kürtçe konuşması ve Hatip Dicle'nin ise yemini ''anayasa baskısı altında yaptıklarını'' söylemesi protestolara neden olmuştu.

Zana, o dönemden sonra ilk kez milletvekili seçildi; yeniden seçilen Dicle'nin ise milletvekilliği YSK tarafından düşürüldü.

1995'deki milletvekili seçiminden sonra 20. Dönem TBMM 8 Ocak 1996 günü toplandı ve milletvekilleri andiçerek görevlerine başladılar. ''Geçici başkanlık'' konusu tartışmaya neden oldu. RP İstanbul Milletvekili Süleyman Arif Emre ile DYP Bursa Milletvekili Ali Osman Sönmez'in aynı yaşta olduğu ve doğum günlerinin kayıtlarda yer almadığı ortaya çıkınca, geçici başkanlık için kura çekildi. Kurayı kazanan Emre ''geçici başkan'' sıfatını kazandı ve yemin törenini yönetti.

1999'daki genel seçiminin 2 Mayıs'ta yapılan yemin törenine Fazilet Partisinden İstanbul Milletvekili seçilen Merve Kavakçı'nın türbanlı katılması, töreni karıştırdı. DSP'lilerin tepkisi üzerine yemin edemeyen Kavakçı'nın milletvekilliği daha sonraki süreçte YSK tarafından düşürüldü.

MİLLETVEKİLİ SAYILARI

24. Dönemi başlayacak olan TBMM'nin üye sayıları bu süreçte değişiklikler gösterdi. 1960 askeri müdahalesinin ardından 15 Ekim 1961 tarihinde yapılan seçimde 450 olan milletvekili sayısı, 12 Eylül döneminin ardından yürürlüğe giren 1982 Anayasası'nda 400 olarak düzenlendi.

Müdahalenin ardından 6 Kasım 1983'te yapılan ilk seçimden sonra oluşan 17. Dönem TBMM'ye 399 milletvekili girebildi. Çünkü, tek başına iktidara gelen ANAP, tüm milletvekilliklerini kazandığı Bingöl'de eksik aday gösterdiği için 1 milletvekili seçilememiş oldu.

1982 Anayasası'nda yapılan değişikliklerle milletvekili sayıları yine değişti. 29 Kasım 1987 ve 20 Ekim 1991 tarihlerinde yapılan seçimlerde 450 milletvekili TBMM'de yer alırken, yeni bir Anayasa değişikliğinin ardından bu sayı 24 Aralık 1995 tarihindeki seçimlerde 550 olarak parlamentoya yansıdı.

ÖZLÜK HAKLARI

Bu arada, yeni milletvekilleri yemin töreninin ardından ilk maaşlarını da alacak. Bu milletvekillerine 1 ay 3 günlük ödeme yapılacak. Önceki dönemde milletvekili olanlara ise daha önce 3 aylık maaşlarını aldıkları için bir aylık söz konusu olmayacak.

Tüm milletvekilleri 15 Temmuz'dan itibaren 3 aylık maaş almaya başlayacak. Kayıt yaptırmayan ya da yemin törenine katılmayan milletvekilleri de bu özlük haklarından yararlanabilecek.

SEÇİM 4 TEMMUZ PAZARTESİ

Danışma Kurulunda, TBMM Başkanlığı seçiminin 4 Temmuz Pazartesi günü yapılması kararlaştırıldı.

AK Parti, CHP ve MHP temsilcileri tarafından imzalanan Danışma Kurulu önerisine göre, TBMM Başkanlığı için başvuru 2 Temmuz Cumartesi günü saat 24.00'te sona erecek, başkanlık seçiminin ilk 3 turu da 4 Temmuz Pazartesi günü yapılacak.

Danışma Kurulu önerisi, yarın TBMM Genel Kurulunda okunarak oylanacak.

Gizli yapılacak TBMM Başkanlığı oylamalarının ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki, üçüncü oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu aranacak. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılacak. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilmiş olacak.

BAŞKANLIK DİVANI OLUŞACAK

Gizli yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki, üçüncü oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu aranacak. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oyu alan iki aday arasında dördüncü oylama yapılacak. Dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilmiş olacak. Danışma Kurulunda, Meclis Başkanlık seçimi turlarının 3 Temmuz Pazar günü yapılması kararı alınacak.

Meclis Başkanı seçiminden sonra Başkanlık Divanı oluşacak. Başkanlık Divanı üye sayısına Bunun için siyasi partiler, temsilleri oranında Başkanlık Divanı üyesi belirleyerek, başkanlığa sunacak. Partilerin belirlediği bu adaylar, daha sonra Genel Kurulun onayına sunulacak.

Öte yandan, TBMM İçtüzüğü uyarınca, Meclis'in 1 Temmuzdan sonra da çalışmalarına devam etmesi için Danışma Kurulunda karar alınacak.

500 MİLLETVEKİLİ KAYDINI YAPTIRDI

TBMM'de kaydını yaptıran milletvekili sayısı 500'e ulaştı.

BDP destekli 35 bağımsız milletvekilinin yanı sıra AK Parti Aydın Milletvekili Semiha Öyüş, AK Parti Antalya Milletvekilleri Menderes Türel ve Sadık Badak, AK Parti Balıkesir Milletvekili Tülay Babuşcu, AK Parti Edirne Milletvekili Mehmet Müezzinoğlu, AK Parti İstanbul Milletvekilleri İsmet Uçma, Gürsoy Erol, Ahmet Kutalmış Türkeş, MHP İstanbul Milletvekili Engin Alan, AK Parti Kayseri Milletvekili Ahmet Öksüzkaya, CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu, AK Parti Kocaeli Milletvekili Azize Sibel Gönül, AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber, AK Parti Sakarya Milletvekili Hasan Ali Çelik ve AK Parti Sivas Milletvekili Nursuna Memecan, bugüne kadar kaydını yaptırmadı.

Kayıtlar, bugün yapılacak yemin töreni öncesinde de devam edecek.

SİYAH KURDELE TAKACAK

CHP'den İstanbul Milletvekili seçilen sanatçı Sebahat Akkiraz da dün kaydını yaptıran milletvekilleri arasında yer aldı. Akkiraz'ın rozetini, 1993 yılındaki Sivas olaylarında yaşamını yitiren Muhlis Akarsu'nun kızı Pınar Akarsu taktı.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Akkiraz, Sivas olaylarını unutmadıklarını ve unutturmayacaklarını belirterek, bunu simgelemek için Genel Kurula siyah kurdele takarak geleceğini söyledi. Akkiraz ''Yemin edecek misiniz?'' sorusuna, partisinin vereceği karara uyacağı yanıtını verdi.

Öte yandan, milletvekili yemin töreninde, en yaşlı üye olması nedeniyle geçici başkanlık görevini üstlenecek olan CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi, Meclise gelerek, görevlilerle birlikte Genel Kurul salonunda frak giyerek prova yaptı.