İşte yeni yargı paketi

Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in açıkladığı “yargı paketi”yle, 886 TL’nin altındaki borca “icra” kalkarken, çek borcundan kimse cezaevine girmeyecek. Çocuk gelini bildirmeyen doktora hapis cezası verilmezken, molotofkokteyli silah kapsamına alındı

HT GAZETE/ SİBEL HÜRTAŞ

Yargıyı hızlandırma projesi kapsamında Adalet Bakanı Sadullah Ergin, 3’üncü paketi açıkladı. 2 milyon dosyayı eritmesi beklenen paketle ilgili en önemli değişiklik ifade özgürlüğü kapsamında yapıldı. 1 Ocak 2012’den önce düşüncelerini açıkladıkları gerekçesiyle para cezası ya da 5 yıldan fazla olmayan hapis cezasıyla yargılananların davası ertelenecek. Çeşitli tarihlerde verilen 23 bin kitap hakkındaki yasak kararı kalkacak. Örgüte yardım suçlarında da indirime gidiliyor, taş atan, pankart taşıyan kişiye ayrıca örgüt üyeliği suçundan açılan davalarda indirime gidilecek. Tartışmalı değişiklik ise çocuk gelinler ve kadına şiddet konusunda oldu. Artık çocuk gelinin doğumuna giren ya da kocasından dayak yiyen kadını tedavi eden doktor, bu suçu polise bildirmezse hakkında dava açılmayacak. Karısını döven kocaya, hapis cezası yerine adli kontrol uygulaması verilebilecek.

ETKİLEYECEK DOSYALAR

** Karşılıksız çek kesmekten dosya sayısı: 600 bin

** Ön ödeme kapsamına girecek dosya sayısı: 65 bin

** Elektrik hırsızlığı: 70 bin

** Elektrik hırsızlığı (Yargıtay): 53 bin

** Suç olmaktan çıkan fiiller: 1500

** Kabahat sayısı: 260 bin

** İcra dosyası sayısı: 1 milyon

23 BİN KİTAP ÖZGÜRLEŞİYOR

Bakanlık, 6 aylık bir geçiş süreci içinde 23 bin kitaba yasağı kaldıracak. Ancak tasarının yasalaşmasının ardından mahkemelerce ya da cezaevi idarelerince verilecek yasak kararları uygulanabilecek. Türkiye’de yasaklı kitap sayısının 23 bin olduğu ifade ediliyor.

886.5 TL’NİN ALTINA İCRA TAKİBİ YOK

İlamsız takiplerde alacağın miktarı asgari ücret olan 886.5 liranın altındaysa doğrudan icra takibine başlanmayacak, önce borçluya davet yazısı gönderilecek. İcra dairelerinde her türlü nakdi tahsilat banka aracılığıyla yapılacak. Borçlu ile aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için gerekli olan ev eşyası haczedilemeyecek ancak para, banknot, altın, gümüş gibi değerli eşyalar haczedilecek.

ÇEKTEN HAPİS OLMAYACAK

Ticari hayatta birçok kişiyi zor durumda bırakan “çek”le ilgili olaraksa “karşılıksız çeke ceza” kalktı. Sadece çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı uygulanacak. Çek borcu nedeniyle cezaevine girme son bulacak.

KAÇAK ELEKTRİĞE DAVA AÇILMAYACAK

Kaçak elektrik kullananlar hakkında zararı telafi etmeleri durumunda dava açılmayacak. Ancak bu suçun 5 yıl içinde tekrar işlenmesi durumunda 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanabilecekler.

MOLOTOFKOKTEYLİ SİLAH KAPSAMINDA

Molotofkokteyli bulundurma ve yapma suçu, patlayıcımadde bulundurma suçunun düzenlendiği Türk Ceza Yasası’nın 174. maddesi kapsamında değerlendirilecek. Bu hüküm, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörürken,maddenin örgüt adına kullanılması durumunda cezanın yarı oranında artırılmasını öngörüyor.

TERÖR SUÇUNDA DÜZENLEME

Yürürlükteki TCK, örgüte yardım edenlerin ayrıca örgüt üyeliği suçundan cezalandırılmasını öngörüyor. Değişiklikle, bu suçtan yargılananlara verilen cezalarda 3’te 2 indirime gidilecek. Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyenlere verilecek cezalarda da indirim var. Bir yürüyüşte pankart taşıyan, taş atan kişi, taş attığı için 5 yıla kadar, örgüt üyeliğinden 10 yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyordu. Artık örgüt üyeliğinden verilecek cezalar yarı oranına inecek. Tasarının yasalaşmasıyla bu durumdaki bazı mahkûmlar, indirimden yararlanıp tahliye olacak. Terör suçlarında, hükmün açıklanmasının geriye bırakılması, cezanın yaptırımlara çevrilmesi ya da ertelenmesi yasağı kalkacak. Terör suçlarında 2 yılın altında hapis cezası alan kişiler, hapse girmeyecek.

BIÇAK PARASI RÜŞVETE GİRDİ

Artık rüşvet verenler yargılanmayacak. İcra memuru iş yapmak için, doktor ameliyat etmek için, tapu memuru işlemleri hızlandırmak için para isterse 12 yıla kadar hapis cezası öngören rüşvet suçundan yargılanacak.

ÖMÜR BOYU SABIKA YOK

Adli sicil kayıtları artık ömür boyu durmayacak. Fişleme kaydı kural olarak 5 yıl saklanacak ve daha sonra silinecek. Yüz kızartıcı veya devlete karşı işlenen suçlarda bu süre 15 yıl olacak. Sabıka kaydı her halükârda 30 yılda silinecek.

EHLİYETSİZ SÜRÜCÜ VALİYE HAVALE

Ehliyetsiz ya da alkollü araç kullananlarsa adliyeye sevk edilmeyecek. Bu iki durumda idari para cezasını vali verecek.

ÇOCUK GELİNLER

Küçük yaşta evlendirilip doğuma giden, küçük yaşta başka biriyle nikâhsız birlikte yaşamaya zorlanıp şiddet gören çocuklarla, töre gibi nedenlerle şiddet gören kadınlar, hastaneye başvurduklarında; kendileriyle ilgilenen doktorlar durumu savcılığa ya da polise bildirmek zorundaydı. Doktorlar bu suçları bildirmemeleri durumunda hapis cezası tehdidiyle karşı karşıyaydı. Değişiklikle hapis cezası tehdidi ortadan kalktı.

HAPİS YERİNE ÖN ÖDEME

Bildirimsiz cenaze defni, yabancı devlet bayrağına karşı hakaret, yedieminlik görevini kötüye kullanma gibi suçlar hapis yerine ön ödeme kapsamına alınacak. Ön ödeme tutarı 100 ile 3 bin 600 lira arasında değişecek.

PETROL HATTI KORUNACAK

Petrol boru hattı üzerinden hırsızlık yapılması durumunda mevcut yasada 3 yıldan 7 yıla kadar, örgütlü ise 3 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası uygulanıyordu. Tasarı ise, 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasının yanında, hırsızlığı gerçekleştirenlerin örgütlü bir şekilde hareket ettiklerinin tespit edilmesi durumunda bu cezayı 7.5 yıldan 18 yıla yükseltiyor. Petrol boru hattına zarar verilmesi ise,mevcut düzenlemede 1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası içerirken, tasarıyla bu ceza 4 yıldan 12 yıla kadar çıkarılıyor.

KADINA ŞİDDETE ADLİ KONTROL

Kadına yönelik şiddeti de içeren, üst sınırı 3 yıl ve daha az olan suçlarda tutuklama yerine adli kontrol kararı verilebiliyordu. 3 yıllık sınır 5 yıla yükseltiliyor. Üst sınırı beş yıl olan suçlarda, hâkim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen sürelerde düzenli olarak başvurma, sürücü belgesini teslim etme, uyuşturucu ve alkol tedavisi için hastaneye yatırma, kefalet ve yurtdışına çıkış yasağı gibi hükümler uygulanabiliyor. İntihara yönlendirme, fuhuşa teşvik, görevi yaptırmama için direnme, Cumhurbaşkanı’na hakaret, basit dolandırıcılık, yaralama gibi suçlar böylece adli kontrol kapsamına alınabilecek.

HÂKİMLERE KURALLAR

Tutuklama ya da tahliye taleplerinin reddine ilişkin kararlarda yazılan “şartlar oluşmadığından” şeklindeki şablon ifadeye son verilecek. Değişiklikle, hâkimler sanığın tutuklu kalmasına neden olacak “kuvvetli suç şüphesi, tutuklama nedenlerinin varlığı, tutuklama tedbirinin ölçülü olduğu”na ilişkin gerekçelerini tek tek yazacak. Esas hakkında savunmasını yapmak üzere sanığa verilen süre sınırlanmayacak. Dosyadaki gizlilik kararı en fazla 3 ay olacak.

BASIN DAVALARINA ERTELEME

Basın ve yayın yoluyla ya da düşünce açıklama yöntemleriyle işlenmiş olup adli para cezasını ya da üst sınırı 5 yıldan fazla olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı açılan davaların tümü ertelenecek. Kesinleşmiş olan mahkûmiyet hükümlerinin de infazı ertelenecek. Düzenleme 1 Ocak 2012’den önce açılan tüm davaları kapsayacak. 3 yıl içinde aynı eylem gerçekleşmezse, hakkındaki dosya işlemden kaldırılacak.