Yol kenarlarındaki yemyeşil alanlara, çiçeklendirilen parklara kadın eli değiyor

SOREL DAĞISTANLI/İSTANBUL

Yol kenarlarında gördüğünüz o yemyeşil alanlara, rengârenk çiçeklendirilen parklara kadın eli değiyor. İstanbul’un yeşil dizaynının oluşturulmasından desenlerin belirlenmesine, renklerin seçilmesinden çiçek dikimine kadar hep kadın emeği var...

Bir kentin en değerli bölgeleridir yeşil alanlar. Özellikle de bu kent dünyanın sayılı metropollerinden biriyse. Gittikçe artan nüfusu, yükselen binalar ve tabii trafik, İstanbul’da neredeyse nefes alacak yer bırakmadı. Bir avuç yeşillik ya da temiz bir deniz kenarı için kilometrelerce yol katediyoruz. Birileri her geçen gün hepimizin geleceği olan yeşillikleri yok ederken birileri de bizler için onları koruyor, yeni alanlar yaratmak için mücadele ediyor. Peki ama İstanbul’un yeşil alanlarını, parklarını, bahçelerini, yol kenarlarındaki peyzaj alanlarını kimler dizayn ediyor? Bu sorunun yanıtı için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Park Bahçeler Daire Başkanlığı’nın iki günlük mesaisine katıldık. Kentin yeşil haritasını sizler için araştırdık.

SOSYAL ŞARTLARA GÖRE...

Park Bahçeler Daire Başkanı İhsan Şimşek, parkları yaparken çevresindeki sosyo-ekonomik ve kültürel yaşantıya göre karar alındığını söyledi. Parkların, insanların sosyalleşmesi, hayata bakışları ve bir arada daha hoşgörülü bir yaşam için ciddi katkı sağladığını belirten Şimşek, “Çok farklı kesimlerden parklara geliyorlar. İnsanlar artık spor yapmaya başladı. Spor aletlerini kullanıyorlar, yürüyüş yapıyorlar, daha sağlıklı bir yaşama yeşillikler içinde adım atıyorlar’’ dedi.

‘KADINLAR ÇALIŞIYOR’

İhsan Şimşek’in verdiği bilgilere göre; yılda 25 milyon çiçeğin bakımı yapılıyor. 6 ayda bir çiçekler değiştiriliyor. Yazlık ve kışlık çiçekler ekiliyor. 3500 kişi yeşil alanlara, çiçeklere bakmak için istihdam edildi. Bakım ekibinin yüzde 40’ı kadın: “Kadınlar çalışınca daha sıcak oldu’’ diyor İhsan Şimşek. 67 yaşındaki Şaziye Yıldız, bakım ekibinde çalışan kadınlardan biri. Her gün günlük hayatın getirdiği stres ve üstüne kilometrelerce uzayan trafik içinde belki gözünüzden kaçıyor ama köprülere giden yolların kenarlarında, kavşaklarda yapılan o yeşil alanlar, çiçekler hep Şaziye Yıldız ve arkadaşlarına emanet. “Dokuz çocuğum var. Eve ben bakıyorum’’ diyor Şaziye Teyze. Eşi hasta olduğu için çalışamıyor. Ama o her şeye rağmen mutlu ve yüzü gülüyor. Ayda 1200 TL maaş alıyor. Yol ve yemek de ayrı. ‘Yetiyor mu’ diye sorduğumuzda, ‘Yetiyor Allah’a şükür’ cevabını veriyor.

‘DİKENDEN KORKMUYORLAR’

Bakım ekibinin şefi ise kadınların bu işte daha iyi olduğunu söylüyor. Nedenini ise şöyle açıklıyor: “Erkekler çekingen davranıyor. Güllerin dikeninden korkuyorlar. Ama kadınlar tereddütsüz ellerini sokuyor dalların arasına. İşi biliyorlar ve çekinmiyorlar’’.

A’DAN Z’YE KADINLAR KARAR VERİYOR

Sadece bakım ekibi değil yeşil alanların nasıl olacağına, parkların nerede ve ne şekilde kurulacağına karar verenler de ağırlıklı olarak kadın. Her şey aslında Planlama Odası’nda başlıyor. Bu odada karar verilip çizimler yapılıyor. Birçok peyzaj mühendisi genç kadın, Planlama Şefliği’nde görev yapıyor. Dilek Emir, planlamada çalışan peyzaj mimarlarından biri. Önce, kendilerine verilen ya da istenen alanlara gidip yerinde tespit yaptıklarını anlatıyor: “O alan için nelerin uygun olup olmadığına karar veriyoruz. Okul ya da hastane ise gerekli kişilerin isteklerini dinliyoruz. Park ise çevre sakinlerinin isteklerini alıyoruz. Ama sonuçta kararı biz veriyoruz. Zira bitkilerin ekimi için, o bölgenin iklim şartı, toprak yapısı, arazinin eğimine bakıyoruz. Sonra burada projesini çiziyoruz ve teslim ediyoruz.’’

"TABLO YAPMIŞ GİBİ HİSSEDİYORUM”

İstanbul’un yeşil alanlarında emeği olan yönetici kadınlardan biri de Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdür Yardımcısı Hülya Demirkol. Ziraat mühendisi olan ve 1997’den beri Park ve Bahçeler’de görev yapan Demirkol, çalışma sistemlerini şöyle anlatıyor: “Avrupa Yakası’nda Gülhane, Florya, Fatih ve Beylikdüzü olmak üzere 4 şeflik var. Her şeflik de kendi bölgesindeki yeşil alanlardan, parklardan sorumlu. Öncelikle düzenlenecek alanın tespitini yapıyoruz, ardından oraya ne yakışır, ona bakıyoruz. Her bir ayrıntı planlama dahilinde titizlikle inceleniyor. Tabii burada yaratıcılık da önemli. Biz aslında sanat yapıyoruz. Benim aynı zamanda ressam yönüm de var. Bir parkı ya da yeşil alanı tamamladıktan sonra kendimi yağlı boya tablo yapmış gibi hissediyorum.” Demirkol, kadınların peyzaja daha yatkın olduğunu söylüyor: “Avrupa Yakası’ndaki şefliklerin 3’ünün yöneticisi kadın. Kadınlar sanırım annelik içgüdüsüyle her ayrıntıyla titizlikle ilgileniyor ve çok başarılı oluyor. En ufak bir yabani ot bile bizi rahatsız ediyor.”

KRAVAT İLHAM VERDİ

Bahçe planlaması yaparken bazen bir kağıt havludan, bazen de bir kravattan ilham alabildiğini anlatan Demirkol, iki ilginç örnek veriyor: “Sahilde, Onbaşılar’da yamaç bir yeşil alanı planlarken ellerimi kuruladığım kağıt bir havlunun üzerindeki desenlerden ilham alıp çok farklı bir düzenleme yaptım, ortaya çok güzel ve beğenilen bir alan çıktı. Cevizlibağ’daki bir yamacın peyzajını da eşimin ekose kravatından esinlenerek yaptım.”

PLANLAMA ŞEFLERİ DE KADIN

İstanbul’un iki yakasında da planlama şefliğini kadınlar yürütüyor. Jale Gürel, Anadolu Yakası Planlama Şefi. Peyzaj Mühendisi olan Gürel, Sultanbeyli’de açılan ‘’Sultanbeyli Göleti’’nin en ince ayrıntısına kadar kendisi gibi peyzaj mimarı olan Zülfiye Şeker ile tasarlamış. Tabii koskoca bir ekibin emeği olduğunu özellikle vurguluyor Gürel: “Sultanbeyli’de böyle bir projeye önce kimse inanmadı. Ama biz inandık. Burada eskiden bataklık vardı. Buradaki gölete giren çok sayıda çocuk boğuldu. Şimdi insanlar buraya sosyal aktiviteleri için aileleri ile birlikte güvenli bir şekilde geliyorlar.’’

HANGİ PARK NASIL TASARLANDI?

GÖZTEPE 60.YIL PARKI

Kuzeyde barok güneyde gül bahçesi

PARKIN güney (sahil yolu) tarafı daha çok gül bahçesi, renk bahçesi olarak tasarlandı. Kuzey (Bağdat Caddesi) tarafı ise şimşir bitkisi kullanılarak ve budama ile simetrik şekiller verilerek barok bahçe tarzında tasarlandı. Barok tarzı bahçenin ortasında yaklaşık 21 metrekarelik bir süs havuzu ve etrafında oturma alanları var. Parkın güney tarafında yaklaşık 8600 metrekarelik bir alana tekabül eden gül bahçesinde 12 bin adet gül bulunuyor. Bu güller 117 türden oluşuyor. Park alanında 2310 metrekare üzerine kurulu 2 adet çocuk oyun alanı var. Oyun alanında engelli çocuklar için de donatılar tasarlanmış. Park alanına spor amaçlı yürüyüş yapmaya gelen vatandaşların egzersiz ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için 176 metrekarelik fitness alanı tasarlanmış. Parkta toplamda yaklaşık 1842 adet ve 30 tür ağaç, 50.000 adet şimşir, 53 tür çalı, 1.253.557 adet mevsimlik çiçek, 2.177.000 adet soğanlı bitki, 16 adet sarmaşık bitki, 31.115 adet yerörtücü kullanıldı.

SULTANBEYLİ GÖLETİ

Hem dinlenme hem eğlenme alanı

140.000 metrekare üzerine inşa edildi. Konsept gölet odaklı ve 36 dönümlük kısmı kapsıyor. 60 farklı türde ağaç ve 32 türde çalı kullanıldı. İki ayrı bölümden oluşuyor. Birinci bölümde sosyal tesis, dinlenme ve gezinti alanları bulunuyor. İkinci bölümde ise; rekreatif (eğlendirici) faaliyetler, çocuk oyun alanı, stake park ve spor sahaları yer alıyor. Alan içinde 3 bin kişilik üç ayrı amfi bulunuyor. Yaşanan boğulma olaylarını önlemek amacıyla mevcut göl tabanından yapım aşamasında 1500 kamyon balçık çıkarıldı. Ayrıca çocukları göletten uzak tutmak için suyla temas edecekleri ‘su parkı’ yapıldı.

BİTKİ ADETLERİ

Çalı: 60.000 adet

Ağaç: 3.800 adet

Mevsimlik çiçek:800.000 adet

Lale: 200.000 adet

İSTANBUL KENT (ÇIRPICI) PARKI

Ekstrem spor alanları olacak

YAKINDA İstanbulluların hizmetine sunulacak olan Çırpıcı Parkı 500.000 metrekarelik bir alana kurulu. Bakırköy İlçesi Osmaniye Mahallesi ve Zeytinburnu İlçesi Çırpıcı Mahallesi sınırında... 8000 metrekarelik spor meydanı ve hizmet binası bulunuyor. 10.000 metrekarelik ekstrem spor alanı var. Bu alanda dağ bisikleti, tekerlekli hokey sahası, Skateboard pisti ve grafiti duvar boyama alanı bulunuyor. 6500 metrekarelik bir alan Çocuk Atletizm Oyun Alanı olarak tasarlanmış. Ayrıca parkta tenis sahaları, basketbol, voleybol, badminton, plaj voleybolu sahaları da mevcut. 35.000 metrekarelik bir alanda ise paintball, mini golf, trambolin, zorbing, macera ipleri, yoga fitness alanları bulunuyor. Tırmanma duvarları ve maket oyun alanı da 2000 metrekarelik bir bölgeye kuruldu.