ABD, Suriye'nin kuzeyinde yeni devlet mi istiyor?

Suriye'deki terör ve iç karışıklık devam ederken, ABD destekli grupların başarıya ulaşamayacağı netlik kazandı. ABD'nin ülkeyi üçe bölme planını gündemine alıp almayacağı belirsizliğini korurken, Türkiye'ye rağmen Kürt güçleriyle yakın işbirliği içinde kuzeyde ABD destekli bir yapı kurulması olasılığını uzmanlar ve aktörler Sputnik'e değerlendirdi.

Suriye'yi üç bölgeye ayırma planı 2013 yılında önce Türkiye, hemen ardından İsrail ve ABD tarafından gündeme getirilmişti. Washington'ın tasarrufunda ülkenin kuzeyinde Türkiye ve Irak'taki gruplarla bağlantılı Kürtlerin; sahil şeridinde Suriye hükümetinin; ülkenin doğu ve kuzey kesimlerinde radikal İslamcıların yönetimi alması vardı. Bu plan zamanla daha 'yumuşak' bir şekilde 'Alevi, Sünni ve Kürt bölgeleri' olarak ifade edilmeye başlandı. Moskova ile yaşadığı krizi geride bırakarak sahada daha fazla ortak hareket etmeye başlayan Ankara, Astana sürecinde Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı duyulduğuna ilişkin deklarasyonların altına imza attı.

ABD son dönemde Suriye'nin kuzeyindeki Kürt gruplarla işbirliğini Türkiye'nin sert ikazlarına rağmen giderek artırıyor. ABD Başkanı Donald Trump, seçimler öncesinde New York Times'a verdiği demeçte 'Kürtlerin hayranı' olduğunu ifade ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Kürtleri yan yana getirebileceğini ileri sürmüştü. Ancak Trump'ın Beyaz Saray'daki koltuğa oturmasından bu yana Washington ile Ankara arasındaki açı, Suriye'deki Kürt gruplara yönelik farklı tutumlar nedeniyle daha da artmışa benziyor.

Suriye'de ABD operasyonlarının önemli kara güçlerinden birini oluşturan Kürtleri, bu ortaklığın sonunda bağımsız bir devlet olma ihtimali mi bekliyor? ABD Türkiye'ye rağmen Suriye'nin kuzeyinde bağımsız ya da özerk bir Kürt bölgesi yaratabilir mi?

ÇONKAR: NATO MÜTTEFİKİMİZ ABD'YLE GÖRÜŞ AYRILIĞIMIZ VAR

Sputnik'e değerlendirmede bulunan Türkiye — Avrupa Birliği Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanı ve AK Parti İstanbul milletvekili Ahmet Berat Çonkar şunları söyledi:

"Bizim NATO içerisinde müttefikimiz olan Amerika ile YPG-PKK ile ilişkileri konusunda bir görüş ayrılığımız var. PKK-YPG-PYD bunların hepsi aynı çatı altında farklı odalar olarak değerlendirilebilir. Bu açıdan hiçbir NATO üyesi ülkenin kendilerinin de terör örgütü olarak kabul ettiği bir örgüte böyle bir özerklik, devletleşme tarzı bir şey sağlaması düşünülemez.”

'TÜRKİYE'NİN TEPKİSİNİ YUMUŞATMAYA ÇALIŞIYORLAR'

ABD'nin, 'IŞİD'e karşı savaşta YPG'ye ihtiyacımız var' gerekçesinin, Türkiye'nin tepkisini yumuşatmaya yönelik olduğunu kaydeden Çonkar, şöyle devam etti:

"Amerika'nın başından beri söylediği, 'Bizim onlara IŞİD ile savaşmak için sahada ihtiyacımız var. Bu yüzden işbirliği yapıyoruz. Onu da SDG adı altında içine başka unsurlarda katarak yapıyoruz' bir anlamda Türkiye'nin tepkisini yumuşatmaya çalışan söylemler. Yalnız şunu görmek lazım. Biz bin yıldan fazladır bu topraklarda olan ve daha önceden de o toprakları yönetmiş kadim bir ülkeyiz, kadim bir milletiz. Bizim isteğimizin muhalifinde bir terör örgütünün buralarda devletleşmesi mümkün olmaz. Türkiye bunu her şekilde engeller. Bunu ne Amerika ne bir başkası hiç kimse başaramaz. Burası bizim hinterlandımız, bizim sınırımızdır.”

'PYD ETNİK TEMİZLİK YAPIYOR'

Koridor olarak adlandırılan bölgenin Kürt bölgesi olmadığının ifade eden Çonkar, "PKK ve PYD'nin büyük ölçüde Menbiç'e doğru ilerleyerek Türkmenleri, Arapları etnik bir temizlikle arındırdığı ve işgal altına aldığı birtakım yerler var. Ne coğrafya olarak ne sosyolojik olarak Kürt koridoru diye bir şey yok. Fakat Suriye'de yaşayan Kürtlerin oluşacak çözüm sonrasında Suriye içerisindeki yapıda nasıl yer alacakları, ortaya çıkacak yeni yönetimle birlikte anayasal sistem içerisinde bir karara bağlanacaktır” diye konuştu.

'TÜRKİYE MÜSAADE ETMEYECEK'

Çonkar, Suriye'nin kuzeyinde PYD öncülüğündeki bir girişime Türkiye'nin, kesinlikle müsaade etmeyeceğini de ekledi:

"Bu Türkiye'yi açıktan tehdit eden, 40 yıldır askerimizi, polisimizi, insanımızı şehit eden, Türkiye'ye çok büyük zararlar veren eli kanlı bir örgüttür. Bu anlamda oradaki Kürtlerle, terör örgütünü ayırt ediyoruz. Terör örgütünü Türkiye'nin düşmanı görüyoruz. Ama orada yaşayan farklı siyasi partilerden, farklı görüşlerden, farklı inançlardan oluşan grupları da Türkiye Suriye'nin içerisinde hak ve özgürlüklerine sahip olarak yer almalarını destekleyecektir. Bu konuda Türkiye çözüm noktasında herkesle işbirliği yapacak durumdadır.”

SURİYE TÜRKMEN MECLİSİ: ABD, 'PYD KORİDORU' OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYOR

Suriye'nin kuzeyinde ABD destekli bir Kürt yönetimi olasılığını Sputnik'e değerlendiren Suriye Türkmen Meclisi yetkilisi Abdurrahman Mustafa ise ABD'nin bir PYD koridoru kurmak ve Suriye'yi bölmek istediğini savundu.

"ABD'nin Suriye'de bir Kürdistan devleti kurma amacının olduğunu söylemeyelim” diyen Mustafa, şöyle devam etti: "ABD'nin amacı PYD — PKK işbirliği yaparak orada bir PYD terör örgütü koridoru yapmaktır. Ancak Fırat Kalkanı'yla birlikte bunun yapılmasına bir set çekildi. Türkiye milli güvenliği konusunda diretecektir, bir oluşuma izin vermeyecektir. Türkiye'nin buna engel olması gerekiyor hem kendi milli güvenliği açısından hem Suriye'nin toprak bütünlüğü açısından; hem de o bölgede bir Türkmen varlığı var.”

'SURİYE TÜRKMENLERİ, BÖLÜNMEYE KARŞI'

Suriye'nin kuzeyinde Türkmenlerin de yaşadığını belirten Mustafa, ABD'nin baştan beri Suriye'yi bölme amacı güttüğünü ifade etti:

"Azez — Cerablus arası bir Türkmen bölgesidir, Kürt toprağı değildir. Orada yüzde 2 veya 3 civarında Kürt vatandaşlar da olabilir. Amerika baştan beri Suriye'yi bölmeye çalışıyor. Amerika'nın projesi budur. (eski ABD Dışişleri Bakanı John) Kerry, döneminden beri. ABD'nin bu projesi su yüzüne çıkmıştır; somut bir şekilde Suriye'yi bölmeye çalıştığını görüyoruz. Ama biz Suriye Türkmenleri olarak karşıyız. Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması gerekiyor. Ayrıca Suriye'nin yönetim şekline Suriyelilerin karar vermesi gerekiyor, dış güçlerin değil. Nasıl bir yönetim şekli federatif mi yoksa daha değişik bir şey mi buna Suriye halkının karar vermesi lazım.”

PEKİN: TÜRKİYE'NİN İKNA KARTI RUSYA, SURİYE VE İRAN

Konuyu Sputnik'e değerlendiren emekli Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanı İsmail Hakkı Pekin, Türkiye'nin doğru adımları atması durumunda Suriye'nin kuzeyinde bağımsız ya da özerk bir Kürt yönetimi kurulmasının zor olduğunu savundu. Pekin'e göre Türkiye bunun için Suriye, Rusya, İran, hatta Irak'la ortak hareket etmeli:

"Eğer kartlarını iyi oynarsa, Türkiye'ye rağmen o bölgede bağımsız ya da özerk bir Kürt yönetimi oluşturulamaz. ABD'nin planı açık; Suriye'yi bir federasyon haline getirmek ve Kürtleri de bu federasyonun bir parçası yapmak. Rusya da şu anda Afrin bölgesine ateşkesi gözetim adı altında bir birlik yerleştirdi. Onlar da Afrin'i bir bütün olarak Suriye'nin içinde tutmaya çalışıyorlar. Bütün sorun Türkiye'nin Suriye ile işbirliğinde yatıyor. Eğer Türkiye Suriye ile işbirliği yapıp ABD ve Rusya'yla denge politikasını tutturabilirse, Suriye'nin kuzeyinde özerk bir Kürt bölgesi oluşturulması çok zor.”

'BU ŞEKİLDE DEVAM EDERSE TÜRKİYE KAYBEDER'

İsrail ile ABD'nin politikaları ve Kürt güçlerinin sahadaki işbirliğine rağmen, Türkiye'nin özerk ya da bağımsız bir yönetim kurulmasını engelleyecek kadar güçlü bir kartı olup olmadığı sorusunu yanıtlayan Pekin, şunları söyledi:

"Bence güçlü kartı Türkiye'nin; Rusya, Suriye ve İran'la işbirliği var. Türkiye ideolojik körlükten kurtulup da bunları kullanabilirse emin olun ABD'ye yaptırmaz bunu. En azından kısa vadede yaptırmaz, zaman kazanır. Daha basit, mahalli idarelere verilen özerklik gibi konularla ancak bu işi halledebilirler. Ancak bu şekilde devam ederse Türkiye kaybeder. Türkiye'nin İran, Rusya, Suriye hatta Irak'la işbirliği yapması gerekiyor.”