Malezya uçağı kaçırılmış!

Dün, soruşturmaya dahil olan bir hükümet yetkilisi, Boeing 777 tipi uçakla ilgili soruştumada, uçağın kaçırıldığı yönünde sonuca varıldığını, uçuş deneyimi olan bir ya da daha fazla kişinin iletişim cihazlarını kapayarak irtibatı kestiğini ve uçağın rotasını değiştirdiğini söyledi. Aynı yetkili, "Uçağın akıbetini, nereye götürüldüğünü hâlâ bilmiyoruz" dedi.

KAYBOLDUKTAN SONRA YEDİ SAAT UÇMUŞ
Basın toplantıs düzenleyen Malezya Başbakanı Necip Rezak, uçağın iletişim sisteminin kapatılıp, bilinçli olarak rotasının değiştirildiğini doğruladı ve "Kaçırıldı yönündeki haberlere rağmen biz diğer olasılıkları da göz önünde bulunduruyoruz" dedi. Uçağın ortadan kaybolduktan sonra yedi saate yakın uçtuğunun tahmin edildiğini vurgulayan Rezak, "Büyük bir doğruluk payıyla, uçağın iletişim sistemlerinden birinin; ACARS'ın (havada iletişim ve durum bildirici sistem) Malezya'nın doğu kıyılarına varmadan hemen önce devre dışı bırakıldığını söyleyebiliyoruz" dedi.

ACARS, uçaktaki bilgisayarların yerdeki bilgisayarlarla iletişim kurmasını sağlıyor ve uçağın sistemlerinin durumu hakkında bilgi veriyor. Orduya ait bir radara göre, uçak daha sonra dönüp Malezya üzerinde uçmaya başladı, ardından kuzey-batıya yöneldi. Bir uydu, tam yerini tespit edemese de son radar temasından sonra uçaktan yedi saat süreyle sinyal aldı.

KAZAKİSTAN'A KADAR GİTMİŞ...
Uçağın bu kadar süre uçmuş olması kuzeye doğru gittiyse Kazakistan'a kadar veya Hint Okyanusu'nun güneyine kadar ulaşmış olabileceği anlamına geliyor. Şimdiye kadar Güney Çin Denizi'ne yoğunlaşan aramaların yeni adresi bu nedenle Hint Okyanusu oldu. Uzmanlar, yedi saatlik uçuş süresince uçağın yakıtının bitmiş olabileceğine dikkat çekti.

18 bin saati aşkın uçuş deneyimi olan 53 yaşındaki pilot Zaharie Ahmet Şah'ın Kuala Lumpur'un dışındaki evinde arama yapıldı.

HİNT OKYANOSUNDA ARANIYOR
Güney Çin Denizi ve Malakka Boğazı'nda 12 ülkeden 43 gemi ve 40 uçak arama çalışmalarını bir haftadır sürdürüyor. Güney Çin Denizi'ndeki çalışmaları sona erdiren ekipler artık uçağı Hint Okyanusu'nda arayacak. MH370 sefer sayılı uçakta yakınları olanlar ve onların acılarını paylaşanlar Kuala Lumpur'daki havalimanındaki bir duvara iyi dileklerini, duygularını yazıyor.

ALİHAN MESTÇİ / HT PAZAR

Dünyanın gözü kulağı Malezya’da! Zira Malezya Havayolları’na ait bir uçağın geçen hafta sırra kadem basışı, artık en esrarengiz kazalar arasında. Tarihteki uçak kazalarının 50 yıl sonra çözüleni de var, hiç çözülenemeyeni de... İşte son kazaya dair üretilen senaryolar ve tarihteki en esrarengiz uçak kazaları...

1937: AMELIA EARHART

Amerikan havacı, ilk kadın pilot Amelia Earhart’ın ortadan kayboluşu dünyanın en esrarengiz hikâyelerinden biri. İlklerin pilotu Earhart, en iddialı uçuşunu yapıyordu. Zira, 1928’de Atlas Okyanusu’nu yolcu olarak geçen ilk kadındı. 20-21 Mayıs 1932’de tek başına Newfoundland’dan İrlanda’ya uçarak Atlas Okyanusu’nu tek başına uçakla geçen ilk kadın oldu.

ABD’yi baştan başa geçtiği uçuşundan sonra, Ocak 1935’te, Newfoundland-İrlanda arasındaki mesafeden daha uzun olan Hawaii-California arasını yine tek başına uçan ilk kişiydi. 2 Temmuz 1937’deyse ABD’li meslektaşı, kılavuz Fred Noonan ile Lockheed Electra modeli, çift motorlu bir uçakla Californiya’dan dünya turuna çıktı. Earhart’ın en büyük hevesi dünyanın çevresini dönen ilk kadın pilot olmaktı.

Yolculuğunun üçte ikisini tamamladığı sırada, varışa 7 bin mil kala Pasifik Okyanusu’nun ortasındaki Howland Adası’na yakıt ikmali yapmak için zorunlu iniş yapıyordu. Kayıt altına alınan son sözü “Kolaysa bulun beni” oldu. Ve izine bir daha rastlanamadı. Amerikalılar, 4 milyon dolar harcayarak okyanusta yaklaşık 400 bin kilometre kare alanda Earhart’ı aramasına rağmen izine rastlayamadı.

Earhart ve kılavuz Noonan sırra kadem bastı. Çoğu kişi yakıtlarının bitmesi sebebiyle okyanusa çakıldıklarını düşünüyor. Bir iddiaya göreyse Earhart, dönemin ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt’e çalışan bir ajandı ve Japonlar tarafında yakalandı. Öte yandan, Japon adalarına çarptıktan sonra cesedinin kum yengeçleri tarafından ortadan kaldırıldığını düşünenler de, Earhart’ın uzaylılar tarafından kaçırıldığına inananlar da var.

1945: BERMUDA ŞEYTAN ÜÇGENİ EFSANESİNİ YARATAN "UÇUŞ 19"

Bermuda Şeytan Üçgeni efsanesi bu olayla doğdu. Zira bu tek bir uçağın değil, önce Amerikan donanmasına ait 5 bombardıman uçağının, ardından da onları aramaya giden kurtarma uçağının 5 Aralık 1945’te Florida kıyılarında kaybolmasının hikâyesi. Hava açıktı. Charles Taylor adlı deneyimli bir uçuş eğitmeni önderliğinde 350-400 saatlik uçuş deneyimi bulunan uzman pilotlar eğitim uçuşuna çıktılar.

90 dakika sonra pilotlar yönlerini kaybetti. Radyo kayıtlarına göre pusulası arızalandı ve Taylor yönünü şaşırdı. Öğrencilerini Florida yerine Bahamalar’a doğru götürmeye başladı. Merkez durumu fark etti. Ama Taylor’ı yanlış yöne gittiğine inandıramadı. Okyanus boyunca karadan uzaklaşmaya başladılar. Öğrencileri, Taylor’a Batı’ya gitmesi için yalvarıyordu.

Bir anda kule, 5 uçakla olan irtibatını kaybetti. O günden bu yana bir daha ne Taylor ne de öğrencilerinden haber alındı. Üstelik bu 5’liye aynı gün bir pilot daha eklenecekti. Zira, donanma pilotlarını aramaya çıkan bir kurtarma uçağı da Taylor ve öğrencilerinin kaybolduğu yerde ortadan yok oldu.

Bu 6 uçağın kalıntısına hiçbir zaman ulaşılamadı. Uçakların kaybolduğu yer Bermuda Şeytan Üçgeni’ydi. Bu olayı daha da ilginç kılansa, eğitmen Charles Taylor’ın o gün hiçbir bahane göstermeden eğitim uçuşuna çıkmak istemediğini üstlerine belirtmiş olması. Donanma Taylor’ın talebini reddetmiş ve günlük planı uygulamasını emretmişti.

1947: İNGİLİZ GÜNEY AMERİKAN HAVAYOLLARI (BSAA) BUENOS AİRES-SANTİGO UÇAĞI

2 Ağustos 1947’de 11 kişinin ölümüyle sonuçlanan kaza, bir bombardıman uçağından sivil havacılığa geçirilmiş Star Dust tipi bir uçağın Arjantin’deki And Dağları’nda kaybolmasıyla meydana geldi. Arjantin’den Şili’ye yol alan uçaktan, planlanan iniş vaktinden birkaç dakika önce haber alınamamaya başlandı. Uçağın radyo operatörüne bırakılan son mesaj Mors alfabesiyle “STENDEC” idi.

10 yıllar geçti ama bu mesajın ne anlama geldiği hâlâ çözülemedi. Üstelik 50 yıl boyunca uçağa dair hiçbir kalıntıya ulaşılamadı. Enkazın bulunabileceği her yer taranmış ve Star Dust’a ne olduğunun hiçbir zaman ortaya çıkmayacağına ikna olunmuştu. 1997’de bir grup dağcı uçağı buldu.

Enkaz, kocaman bir buzul parçasının içine gömülü haldeydi. Dağcılar sayesinde anlaşıldı ki Star Dust rotasından sapmış, görüşü kaybedip bulutun örttüğü bir dağa girmişti. Nitekim, o güne kadar uçağı uzaylıların sabote ettiğine inanılıyordu. Ancak “STENDEC”in ne anlama geldiği yine de anlaşılamadı.

1996: TRANS WORLD HAVAYOLLARI 800 SEFER NUMARALI NEW YORK-PARİS UÇAĞI

New York JFK’den Paris’e havalanan Boeing 747 kalktıktan 12 dakika sonra havada patladı ve uçağın kalıntıları Long Island kıyılarında görüldü. 230 kişi öldü. 4 yıllık bir araştırmanın sonunda ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurumu, kazaya uçağın yakıt ikmal kısmında kıvılcım saçan arızalı bir kablonun sebep olduğunu belirledi.

Ancak bu açıklama, uçağa doğru yükselen bir ışık çizgisi ve ardından alev topuna dönen bir uçak gördüğünü söyleyen 100’lerce FBI tanığının ifadeleriyle çelişiyor. Oraya çıkan tablo, uçağın bir füze tarafından vurulduğu iddialarını ortaya çıkarıyor.

Teorilerden birine göre Amerikan donanması eğitim sırasında uçağı yanlışlıkla vurdu. Başka birine göreyse uçak kalıntılarında bulunan patlayıcı maddeler delil olarak alınmadı ve FBI tarafından tahrif edildi. Üçüncü bir seçenek de uçağa çarpan bir meteor parçası...

1999: EGYPTAİR 990 SEFER SAYILI NEW YORK-KAHİRE UÇAĞI

31 Ekim 1999’da New York John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı’ndan Kahire’ye gitmek üzere havalanan EgyptAir’e ait Boeing 767, kalkıştan hemen sonra Massachusetts’in güneyinde Atlantik Okyanusu’na çakıldı. 36 saniye içinde 14 bin feet yükseklikten düştü ve mürettebat dahil 217 kişi hayatını kaybetti. Kopilot Gamil El-Batuti’nin, uçakta yolculuk eden bir EgyptAir yöneticisi tarafından cinsel suistimal yaptığı gerekçesiyle sert bir şekilde azarlandığı biliniyor.

Bunun üzerine kaptan Hatim Rüşdi, El-Batuti’ye “Bu senin son uçuşun olacak” diyor. El-Batuti’den gelen cevap “Senin de” oluyor. Ardından pilot tuvalete girmek için kokpitten çıkıyor. Kara kutu kayıtlarında, o sırada El-Batuti’nin kısık bir sesle “Allah’ım sana güveniyorum” dediği duyuluyor. El-Batuti, uçağı otomatik pilottan manuele alıyor ve yere doğru sürüyor.

Uçak düştükçe “Allah’ım sana güveniyorum” demeye devam ediyor. Kaptan kokpite geri döndüğünde çok geç oluyor. ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurumu, uçağın düşmesinin sebebini büyük olasılıkla El-Batuti’nin hareketleri olarak belirtse de Mısır’dan gelen açıklamada sebep mekanik bir hata olarak gösterildi. Kopilotun intihar edip etmediği kesinleşmedi.

2003: QUATRO DE FEVEREİRO'DAN BURKİNA FASO'YA DOĞRU YOLA ÇIKAN BEOİNG 727 KAYBOLDU

11 yıl önce bir Boeing 727 Angola’nın başkenti Luanda’da sırra kadem bastı. Uçak, 25 Mayıs 2003’te Luanda’nın güneyindeki Quatro de Fevereiro Uluslararası Havaalanı’ndan Burkina Faso’ya hareket etmek üzere havalandı. Işıkları yanmıyor, vericisi çalışmıyordu. Bu bir şirket uçağıydı.

Kaç kişilik bir mürettebatla havalandığına dair çelişkili raporlar var. Uçak mühendisi Ben Charles Padilla’nın uçakta olduğu kesin. Ancak kimi raporlar Padilla’nın yalnız olduğunu söylerken kimilerinde uçakta 3 kişi olduğu belirtiliyor. Kalkış yaptığından bu yana uçaktan haber alınamadı. Nerede olduğu hâlâ bilinmezliğini koruyor.

2009: AİR FRANCE 447 SEFER NUMARALI RİO DE JANEİRO-PARİS UÇAĞI

31 Mayıs 2009’da Airbus A330 model uçak Rio de Janeiro’dan Paris’e doğru havalandı. Birkaç saat sonra Atlantik Okyanusu üzerindeyken kontrol merkezine pozisyonunu belirtti. Bu, uçakla kurulan son temastı. Pilotların planlanan saatte merkezle iletişim kurmamasıyla bir sorun olduğu anlaşıldı. Oysa uçak saatler önce düşmüştü. Ama kokpitten hiçbir acil çağrı yapılmamıştı. A330 da tarihin en güvenli uçağıydı.

Felaketin nedenini anlamak neredeyse imkânsızdı. Uçağın parçaları okyanus kıyılarına vurdu. Okyanusun derinliği enkaza ulaşmayı engelliyordu. Umutlar kesilmişti. Zira kazadan 30 gün sonra kara kutudan da sinyal gelmemeye başladı. Fransız yetkililer yine de araştırmaya devam etti.

2011’de özel bir araştırma ekibi tuttular. Uçağın kayıp parçaları bir hafta içinde bulundu. Fransız donanması kara kutuya ve 100’den fazla cesede ulaşabildi. Yolcu ve mürettebatın (228 kişi) tamamının öldüğü kesinleşti. Uçağın neden düştüğüyse hâlâ gizemini koruyor.

Zira resmiyette, otomatik pilotun devreden çıkmasının ardından pilotların yaptığı hata düşüşün sebebi olarak gösteriliyor. Ayrıca uçağın havadaki hızını belirleyen elektronik sistemin buzlandığı belirlendi. Fakat kimse, 3 tane deneyimli pilotun uçağı kolayca atlatılabilecek bir durumdan nasıl çıkaramadığını açıklayamıyor.

777 İÇİN SENARYOLAR İÇİN SENARYOLAR MEKANİK BİR ARIZA MI?

Çin, uydu yardımıyla denizde uçağa ait olabilecek bazı parçalar tespit ettiğini açıkladı. Çin’in tespit ettiği parçaların lokasyonu uçağın uçuş hattının civarında yer alıyor. Bu da uçağın havada mekanik bir arıza yaşamış olabileceğini düşündürüyor. Ancak bazı uzmanlar bulunan nesnelerin çok büyük olduğunu ve uçağa ait olamayacağını savunuyor.

Radarlar uçağın sinyalini en son kalkıştan 1 saat 10 dakika sonra Malacca Boğazı’ndaki Pulau Perak Adası’nın üzerinden geçerken almış. Bu ada uçağın gitmesi gereken yönün yüzlerce kilometre tersinde. Bazı Malezyalı yetkililer de radar kayıtlarının tanımlanamayan bir uçağın Malacca Boğazı’nda hareket ettiğini gösterdiğini söylüyor.

Eğer uçak gerçekten gittiği yönü değiştirip bir saatten fazla uçtuysa bir elektrik probleminden söz edilebilir. Belki de pilot tanıdığı bir bölgeye dönüp inmek istedi. Ayrıca bir elektrik problemi yaşanması durumunda ek sistemler ancak bir saat boyunca destek verebiliyor. Dolayısıyla uçak ters yönde bir saat uçtuktan sonra düşüşe geçmiş olabilir.

KAÇIRILDI MI?

Ortadan kaybolmadan önce radar verisi gösteriyor ki uçak kalktığı destinasyona geri dönüyor. Acaba uçağı kaçıran birileri pilotlardan rotayı değiştirmesini mi istedi? Pilotlar uçuş sırasında kaçırıldıklarına dair bir sinyal göndermedi. Bu konu üzerinde tartışan bazı uzmanlar, pilotların istikamet değişikliğini kasıtlı olarak yaptığını, bazıları da mekanik bir arızanın pilotların problemi rapor etmesini engellediğini düşünüyor.

Uçak ortadan kaybolmadan önce tanımlayıcı iletim kodlarını göndermeyi durdurdu. Acaba bu kodları göndermesin diye gereğinden fazla elektrik sistemine sahip bu uçakta biri kasıtlı olarak sistemleri mi kapattı? Bir pilot bunu yapmaz, ancak kötü niyetli birileri yapabilir. 777, dışarıyla irtibat kurmak için pek çok sistemle donatılmış modern bir uçak. Veri aktarım sistemlerinin hepsinin bir anda durması, ancak bunu nasıl yapacağını bilen birinin işi olabilir. Kokpitteki biri bunu ancak uçağın rotasını gizlemek için yapar. Acaba kokpite girmeyi başaran biri ileticilerin kapatılmasını ve uçağın rotasının çevrilmesini mi istedi? Yoksa pilotlardan biri bunu bilerek mi yaptı?

TERÖRIST SALDIRI MI?

Interpol, biri 18 (Pouri Nourmohammadi) diğeri de 29 yaşında (Mohammad Reza) olan iki İranlı’nın çalıntı pasaportla uçağa bindiğini tespit etti. Malezya polisi Pouri’nin çalıntı Avusturya pasaportuyla Almanya’ya göç etmeye çalıştığını düşünüyor. Malezyalı müfettişler ve Interpol, çalıntı pasaportla seyahat eden iki kişinin de herhangi bir terörist grubuyla ilişkisi Brennan ise bu olayda rahatsız edici bir gizem olduğunu ve terörle bağlantılı olma olasılığını listeden kesinlikle çıkarmayacaklarını belirtiyor.

Şu ana kadar uçağın kayboluşuyla ilgili hiçbir terör örgütü eylem üstlenmedi. FBI’ın eski yönetici müdür yardımcısı Shawn Henry ise “Bir grubun öne atılmamasının altında başka sebepler yatıyor olabilir. Eğer bu bir terörist saldırısıysa ve daha geniş çaplı bir eylemin sadece küçük bir parçasıysa, şimdi ortaya çıkıp planlarını berbat etmezler. Daha sonra ortaya atılırlar” diyor.

Şu ana kadar 777 uçağının enkaz alanıyla ilişkili bir bölge keşfedilmedi. Bu da havada bir patlama yaşanması olasılığını artırıyor. Ayrıca uçağın sinyali bir anda kayboluyor ve ardından hiçbir iz bırakmıyor. Uçağın imdat çağrısı yapmadan radardan kaybolması da bir şeylerin beklenmedik bir anda ters gittiği ihtimalini güçlendiriyor. Aslında ABD’nin elinde olası bir patlamanın fotoğrafını çekecek bir uydu var. Tabii asıl soru şu: Amerikalılar sır gibi sakladıkları bu teknolojiyi uçağın bulunması için kullanıma sunarlar mı?