Avrupa Birliği

Birleşmiş Avrupa ülküsü, gerçek bir siyasi projeye dönüşüp ülkelerin hükümet politikalarında uzun vadeli bir hedef haline gelmeden önce, sadece filozoflarla önsezili kimselerin düşüncelerinde yaşıyordu. Avrupa Birleşik Devletleri hümanist ve barışçı bir hayalin parçasıydı. Avrupa yüzyıllarca, sık sık yaşanan kanlı savaşlara sahne oldu. 1870-1945 yılları arasında Fransa ve Almanya üç kez savaştılar. Bu savaşlarda birçok insan yaşamını kaybetti. Bu felaketler üzerine bazı Avrupalı lider ve düşünürleri, barışın sürdürülebilmesinin tek yolunun, ülkelerinin ekonomik ve siyasi yönlerden birleşmesi olduğu fikrine vardılar. Avrupa'da ulusal uzlaşmazlıkları aşabilecek bir örgütlenmenin kuruluşu İkinci Dünya Savaşı sırasında totaliter yönetimlere karşı savaşan direniş hareketlerinden kaynaklandı.

SCHUMAN PLANI

İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Avrupalı devlet adamlarının Avrupa'da kalıcı bir barış oluşturma çabaları hız kazandı.Robert Schuman (Fransa Dışişleri Bakanı), Eski Milletler Cemiyeti Genel Sekreteri Jean Monnet'in tasarısına dayanarak, 9 Mayıs 1950 tarihinde, Avrupa Devletlerini, kömür ve çelik üretiminde alınan kararları bağımsız ve uluslarüstü bir kuruma devretmeye davet etti. Schuman Planına göre, Avrupa'da bir barışın kurulabilmesi için Fransa ve Almanya arasında yüzyıllardır süregelen çekişmenin son bulması gerekiyordu. Bunun yolu ise, söz konusu kurumun gözetiminde, ortak kömür ve çelik üretimini sağlamak ve bu örgütlenmeyi tüm Avrupa devletlerinin katılımına açık tutmaktı.

AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU (AKÇT)
Schuman Deklarasyonunun bir sonucu olarak, 1951 yılında, Belçika, Federal Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda'dan oluşan 6 üye ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) kuruldu. Söz konusu Topluluğun Yüksek Otoritesi'nin ilk başkanı ise, Schuman Deklarasyonu'na ilham veren bu fikrin sahibi Jean Monnet oldu. Böylece, savaşın ham maddeleri olan kömür ve çelik, barışın araçları oluyor; dünya tarihinde ilk defa devletler kendi iradeleri ile egemenliklerinin bir kısmını ulusüstü bir kuruma devrediyordu.

ROMA ANTLAŞMASI VE AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU
Altı üye devlet, 1957'de, işgücü ile mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına dayanan bir ekonomik topluluk kurmaya karar verdiler. Böylece, kömür ve çeliğin yanısıra diğer sektörlerde de ekonomik birliği kurmak amacıyla, 1957'de Roma Antlaşması imzalanarak Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kuruldu. AET'nin amacı, malların, işgücünün, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaştığı bir ortak pazarın kurulması, ve en nihayetinde siyasi bütünlüğe gidilmesiydi.

AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU (EURATOM)
Avrupa Ekonomik Topluluğu gibi, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) da 1 Ocak 1958 tarihinde yürürlüğe giren Roma Antlaşması ile kuruldu. Topluluğun amacı, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla ve güvenli biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla üye devletlerin araştırma programlarını koordine etmek olarak belirlendi.

FÜZYON ANTLAŞMASI VE AVRUPA TOPLULUKLARI
1965 yılında imzalan Füzyon Antlaşması (Birleşme Anlaşması) ile, yukarıda adı geçen üç topluluk (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu) için tek bir Konsey ve tek bir Komisyon oluşturularak, bu Topluluklar, Avrupa Toplulukları adı altında anılmaya başlandı.

GÜMRÜK BİRLİĞİ
Mamul mallarda gümrük vergileri, planlanandan önce 1 Temmuz 1968'de kaldırıldı; özellikle tarım ve ticaret politikaları olmak üzere ortak politikalar 60'ların sonunda yerli yerine oturmuştu.

İLK GENİŞLEME DALGASI
Altılar'ın başarısı Birleşik Krallık, Danimarka ve İrlanda'yı Topluluk üyeliğine başvurmaya yöneltti. General de Gaulle yönetimindeki Fransa'nın 1963'de ve 1967'de İngiltere'nin üyeliğine karşı iki kez veto yetkisini kullandığı çetin bir pazarlık dönemini takiben, bu üç ülke 1973'te üye oldular.

1980'LER: TOPLULUK GÜNEYE DDOĞRU GENİŞLİYOR
Topluluk 1981'de Yunanistan'ın, 1986'da da İspanya ve Portekiz'in katılmalarıyla güneye doğru genişledi. Böylece, üye sayısı 12'ye ulaştı.

AVRUPA TEK SENEDİ
Dünyadaki durgunluk ve mali yükün paylaşımı konusundaki iç çekişmeler 1980 başlarında bir "Avrupa karamsarlığı" havasının doğmasına neden oldu. Ancak, 1984'ten sonra bunun yerini Topluluğun canlandırılması konusunda daha umutlu beklentiler aldı. Jacques Delors başkanlığındaki Komisyonun 1985'te hazırladığı Beyaz Kitaba dayanarak Topluluk 1 Ocak 1993'e kadar tek pazar oluşturmayı kendisine hedef edindi. Avrupa Tek Senedi, 17 Şubat 1986'da Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, Lüksemburg ve Portekiz tarafından, 28 Şubat 1986'da ise Danimarka, İtalya ve Yunanistan tarafından imzalandı.

1987 yılında yürürlüğe giren Avrupa Tek Senedi ile Avrupa Topluluklarını kuran Antlaşmalar kapsamlı bir biçimde değişikliğe uğradı.

MAASTRİCHT ANTLAŞMASI VE AVRUPA BİRLİĞİ

Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından 3 Kasım 1990'da iki Almanya'nın birleşmesi, Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinin Sovyet denetiminden kurtulmaları ve demokratikleşmeleri, Aralık 1991'de de Sovyetler Birliği'nin çözülmesi Avrupa'nın siyasi yapısını baştan aşağı değiştirdi. Üye Devletler bağlarını güçlendirme kararlılığıyla, temel özellikleri 9-10 Aralık 1991'de Maastricht'te toplanan Avrupa Birliği Zirvesi'nde kararlaştırılan yeni bir Antlaşmanın müzakerelerine başladılar. Maastricht Antlaşması, diğer adıyla Avrupa Birliği Antlaşması, 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu antlaşma ile 1999'a kadar parasal birliğin tamamlanmasına, Avrupa vatandaşlığının oluşturulmasına ve ortak dış ve güvenlik ile adalet ve içişlerinde işbirliği politikalarının meydana getirilmesine karar verildi.

Maastricht Antlaşması ile üç sütunlu Avrupa Birliği yapısı oluşturuldu. Bu yapının ilk sütununu Avrupa Toplulukları (AKÇT, AET ve EURATOM), ikinci sütununu "Ortak Dışişleri Güvenlik Politikası", üçüncü sütununu ise "Adalet ve İçişleri" oluşturuyordu.

YENİ BİR GENİŞLEME: AVUSTURYA, FİNLANDİYA, İSVEÇ
1995 yılında, Avusturya, Finlandiya İsveç'in katılımıyla, Avrupa Birliği'nin üye sayısı 15'e yükseldi.

EKONOMİK VE PARASAL BİRLİK
Avrupa ortak para birimi olan Euro, 1 Ocak 2002 tarihinde resmen tedavüle girerek, 12 ülkede kullanılmaya başlandı.

SON GENİŞLEME DALGALARI
2004 yılında, Avrupa Birliği'nin tarihindeki en büyük genişleme dalgası gerçekleşti ve 10 yeni ülke (Çek Cumhuriyeti, Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya) Avrupa Birliği'ne katıldı. 2007 yılında, Bulgaristan ve Romanya'nın katılımıyla AB'nin üye sayısı 27'ye yükseldi. 2013 yılında Hırvatistan'ın katılımıyla Avrupa Birliği Üye Devlet sayısı 28'e ulaştı.

LİZBON ANTLAŞMASI
Avrupa Birliği'nin derinleşme sürecindeki son önemli aşama, 2007 yılında imzalanan ve 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile gerçekleşti. Bu antlaşma ile, temel olarak, AB'nin karar alma mekanizmalarındaki tıkanıklıkların giderilmesi ve Birliğin daha demokratik ve etkili işleyen bir yapıya kavuşması hedeflendi. Bu hedef doğrultusunda kapsamlı değişikliklere gidilerek, Avrupa Topluluğu'nu kuran Antlaşmanın adı "Avrupa Birliği'nin İşleyişi Hakkında Antlaşma" olarak değiştirildi.

Ab Haberleri

İş-Yaşam, 22 Mart 2024

AB'den Rus tahılına gümrük vergisi hamlesi

Avrupa Birliği (AB), Rusya ve Belarus'tan ithal edilen tahıla uygulanan gümrük vergilerini artırmaya hazırlanıyor.
Yaşam, 21 Mart 2024

Araban sarımsağına AB'den coğrafi işaret

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Gaziantep'in Araban Ovası'nda yetişen Araban sarımsağının Avrupa Birliği'nden (AB) coğrafi işaret tescili aldığını bildirdi. Böylelikle AB'den coğrafi işaret alan ürün sayısı 21'e yükseldi
Dünya, 14 Mart 2024

Yunanistan AB Adalet Divanına sevk edilecek

AB Komisyonu, Yunanistan'ı taşkın ve nehir havzası yönetim planlarının revizyonunu tamamlamadığı gerekçesiyle AB Adalet Divanına sevk etme kararı aldı

Dünya, 02 Mart 2024

Biden'dan bir gaf daha

Gafları ile sık sık gündeme gelen ABD Başkanı Joe Biden, bu kez de Gazze'yi iki kez Ukrayna ile karıştırdı.

Dünya, 08 Şubat 2024

AB'den Türkiye'ye deprem desteği

Avrupa Birliği, Türkiye'deki deprem felaketi için Uluslararası Bağışçılar Konferansı'nda toplanan 1 milyar euroluk desteğin 400 milyonu için dün Brüksel'de anlaşma imzalandığını duyurdu. 400 milyon euro tek taksitte ödenecek.
Dünya, 03 Şubat 2024

Çiftçilerin eylemi Avrupa'da büyüyor

Son dönemde Avrupa'nın dört bir yanındaki çiftçiler AB'nin son dönemde uygulanan tarım politikalarına tepki olarak protestolar düzenliyor. Almanya'dan Fransa'ya, İspanya'dan İtalya'ya pek çok ülkede protestolar devam ediyor. Avrupa'da çiftçilerin günlerdir süren eylemleri son olarak ise Fransa ile İspanya arasında 'domates' üzerinden siyasi tartışmaya dönüştü.
Dünya, 01 Şubat 2024

AB'deki Ukrayna krizinde karar

Avrupa Birliği (AB) liderleri, Ukrayna'ya mali destek sağlanması hedefiyle Birliğin uzun dönemli bütçesinde değişiklikleri ele almak üzere özel zirve toplantısında buluştu. AB, bütçesinden Ukrayna'ya ek 50 milyar euroluk destek paketi üzerinde anlaştı.
Dünya, 01 Şubat 2024

AB'deki Ukrayna-Macaristan krizi çözülecek mi?

AB liderleri bugün Ukrayna'ya 50 milyar euroluk yardım paketini görüşmek için düzenledikleri özel zirvede bir araya gelecek. AB liderleri bu konuyu 2023'ün son zirvesinde ele almıştı, ancak Macaristan Başbakanı Orban'ın paketi veto etmesiyle karara anlaşmaya varılmamıştı. Diplomatik kaynaklar Orban'ı ikna etme çalışmalarının sürdüğünü dile getirdi

Dünya, 23 Ocak 2024

Almanya'nın aşırı sağcı partisinden AB'den çıkış vaadi

Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi Eş Genel Başkanı Alice Weidel, iktidara gelmeleri halinde AB'de bir reform yapmaya çalışacaklarını, olmazsa AB'den çıkış için referandum yapacaklarını söyledi.

Dünya, 11 Ocak 2024

"Saldırıya uğrarsanız size yardım etmem"

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun İç Pazardan Sorumlu Üyesi Thierry Breton, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2020'de AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'e "Avrupa'ya saldırı olursa size asla yardım etmeyeceğimizi ve desteklemeyeceğimizi anlamalısınız." dediğini söyledi.
Dünya, 07 Ocak 2024

AB Konseyi Başkanı Michel, AP milletvekili adayı oldu

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Belçika'dan Avrupa Parlamentosu (AP) milletvekili adayı olduğunu, seçilirse başkanlık görevini erken bırakacağını bildirdi.
Dünya, 06 Ocak 2024

AB, BM'nin Kıbrıs Temsilcisi atamasından memnun

Avrupa Birliği (AB), eski Kolombiya Dışişleri Bakanı Maria Angela Holguin Cuellar'ın, Birleşmiş Milletler'in (BM) Kıbrıs Şahsi Temsilcisi olarak atanmasını "memnuniyetle" karşıladığını bildirdi.
Dünya, 15 Aralık 2023

AB'de Ukrayna-Macaristan krizi!

2023 yılında son kez bir araya gelen AB liderleri, Brüksel'deki zirvenin ilk gününde Macaristan'ı Ukrayna'ya destek konusunda ikna etmeye çabaladı. Ancak zirve sonunda Macaristan Başbakanı Orban, Ukrayna'ya 50 milyar euroluk yardım paketini veto ettiğini duyurdu. Diğer yandan Macaristan, Ukrayna'nın AB üyeliği müzakerelerine başlamasına karşı çıkmadı

Dünya, 27 Kasım 2023

Borrell'den İsrail'e tepki

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Savaşın ortasında İsrail'in daha fazla yasa dışı yerleşim inşası için yeni fon ayıracağını öğrenerek dehşete düştüm. Bu, meşru müdafaa değildir." ifadelerini kullandı.

Dünya, 24 Kasım 2023

AB'den vize serbestisi açıklaması

İçişleri Bakanı Yerlikaya, Türkiye-AB Göç ve Güvenlik Yüksek Düzeyli Diyaloğu toplantısına katıldı. AB Komisyonu İçişlerinden Sorumlu Komiseri Sayın Ylva Johansson ile görüşen Bakan Yerlikaya, vize serbestisi konusunda işbirliğinin yoğunlaştırılması gerektiğini söyledi
Dünya, 18 Kasım 2023

AB'den Gazze açıklaması

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Gazze’deki çatışmaların bitmesinin ardından Gazze Şeridi'ni yalnızca Filistin Yönetimi'nin idare edebileceğini belirtti.
Dünya, 04 Ekim 2023

AB'nin Türkiye'ye 400 milyon euroluk afet yardımı onaylandı

Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği'nin (AB) Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Türkiye'ye yapacağı 400 milyon euroluk yardımı onayladı.
Dünya, 03 Ekim 2023

Zelenskiy'den AB'ye üyelik mesajı

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Ukrayna'nın AB'ye girişinin an meselesi olduğunu söyledi

Dünya, 22 Eylül 2023

AB'den BM'ye reform çağrısı

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Birleşmiş Milletler (BM) sisteminin, başta veto hakkı olmak üzere temsiliyet eksikliği ve bölgesel örgütlerin artan rolüyle ilgili reforme edilmesi gerektiğini söyledi.