Konuksever şehir: Tiflis!
Gürcistan diğer eski Sovyet ülkelerinden farklı, bir dönemi olabildiğince reddetmiş gibi. Başkent Tiflis, Gürcü kültürünü sonuna dek yaşayan, konukseverlik konusunda cömert bir şehir. Doğası ve yemekleri de çok güzel! İşte Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te görülecek yerler...
Levent Özçelik, HT Cumartesi'de Tiflis'i kaleme aldı. Tiflis'te Davidaşvili Caddesi'nde 26 numaranın önündeyim. Sakin bir cadde, ara sıra geçen otomobillerin gürültüsü bozuyor sessizliği sadece.
Kafamı kaldırıp baktığımda, camekânlarla kaplı verandasının üzerine çıkmış ahşap ev dikkatimi çekiyor. Geleneksel Gürcü mimarisinin ayakta kalan birkaç örneğinden biri. Arkamda, sağımda, solumda eskilikle iç içe geçmiş binalar, eski Sovyet arabaları, tek tük ağaçlar...
Birden aklıma Nobel Ödüllü yazar J.M. Coetzee'nin Petersburglu Usta romanındaki sahne geliyor. Dostoyevski'nin gönüllü sürgün olduğu Almanya'dan gelip de üvey oğlu Pavel'in gizemli ölümünü araştırdığı karanlık geceye gidiyor hafızam; Saman Pazarı semtinde çocuklarla konuştuğu, Pavel'in sevgilisini aradığı geceye... O iki-üç katlı ahşap yapıların olduğu yere gidiyor aklım. Sadece ağır ağır ilerleyen o atlı araba yok ortalarda, ama eski evler geçmişteki zarafetini yitirmemiş.
Evin içindeyim şimdi. Önce dar bir koridor, ardından birkaç basamakla salona iniyorum. Birkaç basamak çıkıp mutfağa, ardından arkadaki gizli bahçeye ulaşıyorum. Tekrar salonu geçip uyuyacağım odaya giriyorum. Bir büyük büfe, kitaplık ve büyükçe bir dolap daha var. Tek kişilik yatak pencerenin önünde. Büfeye yaldızlı tabaklar, bardaklar, porselenler dizilmiş özenle. Pek çok kitap, özellikle eski deri ciltliler dikkat çekiyor. Eski cam avizenin yaydığı loş ışık, odanın tarihi havasına katkı yapıyor. Oymalı şifonyerin üzerindeki bilgisayarı görmezden gelsem, yıllar öncesinin Rus şehrinde olduğumu sanıp at arabalarına bakacağım pencereden. Son olarak eski bir fotoğrafa gözüm takılıyor; evinde misafir olduğum Marika'nın büyük büyükannesinin fotoğrafı...
Tiflis'in anlatacak çok hikâyesi var. Gürcistan pek çok medeniyete, dine ev sahipliği yapmış; kaç kez sınırları, bayrağı değişmiş kim bilir? Ama nevi şahsına münhasır halini değiştirmeyi reddediyor, "Benim kültürüm” diye haykırıyor. Gürcistan yüzlerce köy ve kasabadan oluşan dağlık bir ülke. Dağlar, nehirler, ormanlar; Tanrı doğa konusunda cömert davranmış bu ülkeye. Tiflis'in içi de dışı da güzel. Dağlara, tepelere uzanıp saatlerce yürüyebilirsiniz. Arada soluklanıp şarap yudumlamak, Gürcü yemeklerini atıştırmak, "eski bir Sovyet ülkesi değil burası, Gürcistan" hissini yüzünüze vuruyor sürekli. Rusya'ya, Ukrayna'ya, Bulgaristan'a benzemiyor.
Güvenilir bir yer, çünkü insanlar insanları seviyor Gürcistan'da. Masumiyet hâlâ yaşatılıyor. Tiflis konukseverliğin kalesi. Tiflis'i keşfetmeye ünlü bulvarı Rustaveli Caddesi'nden başlayın, burası şehrin nabzının attığı yer. Özgürlük Meydanı, Gürcistan Parlamentosu, Tiflis Opera ve Bale Tiyatrosu, Gürcistan Milli Müzesi'nin bir parçası olan The Simon Janashia Müzesi, Rustaveli Devlet Akademik Tiyatrosu, Rustaveli Müzesi ve Gürcistan Bilim Akademisi, Kaşveti Kilisesi burada.
Görülmesi gereken yerlerden biri de şehri ikiye ayıran Kura Nehri ve çevresi. Nehir kıyısındaki pazardan hediyelik eşyalar alabilirsiniz. Hemen hemen bütün sokaklarda bulunan kiliseler de ilgi çekici. Nariqala Kalesi'nin kalıntıları, "Gürcülerin Anası" olarak bilinen ve Tiflis'in simgesi olan Kartlis Deda Heykeli, Sioni Katedrali, Ançiskati Bazilikası, Metechi Kilisesi ve Abanotubaniism adı verilen hamam bölgesi ziyaretçi akınına uğruyor.
SANAT ÇOK ÖNEMLİ
Tiflis kültürel ve sanatsal etkinlikleriyle de ünlü. Müzik, sinema, tiyatro ve plastik sanatlara çok önem veriliyor. Şehrin her yıl ekim ayında gerçekleştirilen bir de uluslararası film festivali var. Ara sokaklarda pek çok sokak ressamına ve müzisyenine rastlıyorsunuz. Yani Tiflis'te yapılacaklar listesine "Bir kültür sanat etkinliğine katılmayı unutma" notu düşmeniz gerek.
Helden Meydanı'ndaki sirk, Tiflis'in önemli eğlence merkezlerinden. Şehrin hareketli eğlence ve gece hayatı Rustaveli Caddesi çevresinde yoğunlaşıyor.
KENT ESTETİĞİ
Tiflis, kültürel ve sanatsal etkinlikleriyle ünlü bir şehir. Sokaklarda, kültür ve sanatın kentin dokusuna nasıl nüfuz ettiğini gösteren binalar çıkıyor karşınıza.
TİFLİS NOTLARI
-Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunan Tiflis, hâlâ o dönemin izlerini taşıyor. Eski şehirdeki ahşap yapılar ve kervansaraylar bunun en iyi örnekleri.
- Hamam bölgesi kent için büyük önem taşıyor. 17. yüzyılda inşa edilen bölgedeki sular sülfür zengini; kemik ağrılarına, nörolojik ve ürolojik problemlere, cilt hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor.
- Tiflis'ten el yapımı ürünler, halılar, seramikler, oymalı eşyalar alabilirsiniz.
ET YEMEKLERİ ÜNLÜ
Tiflis'te her damak tadına uygun alternatif var. Geleneksel Gürcü restoranlarından Çin ve Türk lokantalarına, pek çok seçenek bulunuyor. Yöresel lezzetlerden haçapuriyi mutlaka deneyin. Tiflis'in meşhur tatları arasında ilk sırada yer alan haçapuri, peynirli bir pide. Gürcistan’ın etli yemekleride meşhur.
