Erken emeklilik için son 20 gün
Yeni Sosyal Sigortalar Kanunu 1 Ocak'ta yürürlükte. Bu tarihten önce sigortası olan için prim ödeme süresi değişmeyecek
Yeni Sosyal Sigortalar Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle birlekte 2007’den sonra emeklilik süresine her yıl 100’er gün eklenecek
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce “1 gün dahi” sigortası bulunanlar için emeklilik yaşı ya da prim ödeme gün sayısı değişmeyecek. Halen, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kanunlarına göre emeklilik yaşı kadın için 58, erkek için 60 olarak uygulanıyor. Halen, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’da emekli olabilmek için 25 yıl, yani 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor. SSK’da ise emekli olabilmek için 7 bin gün, yani 19 yılın biraz üzerinde prim ödeme şartı zorunluluğu bulunuyor. Kanunun yürürlüğe girmesiyle SSK kapsamındaki kişiler için 7 bin gün olan prim sayısı, her yıl 100’er gün artırılacak. Böylece, 2027 yılında sigortalı olacak kişilerin emekli olabilmeleri için 9 bin gün prim ödemeleri şart olacak. Halen SSK kapsamında sigortalı olanlar ise 7 bin gün prim ödemek suretiyle emekli olabilecek.
SINIRLI ARTILARI VAR
1 Ocak 2007’den itibaren ilk defa sigortalı sayılacaklar için emeklilik yaşı 2036’ya kadar değişmeyecek. 2036’dan itibaren emekli olacaklar için ise emeklilik yaşı kademeli olarak artırılacak ve 2048’de kadın ve erkek için 65 yaş olacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, prim gün sayılarıyla ilgili yeni düzenleme, kanunun yürürlüğe gireceği tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar için geçerli olacak. Yani 31 Aralık 2006 tarihinde sigortalı olan biri bu uygulamalardan etkilenmeyecek.
Bu arada kanunda çalışan lehine bazı önemli değişiklikler de dikkati çekiyor. Örneğin yeni kanun iş kazasının kapsamını genişletiyor. 1 Ocak’tan sonra sigortalının iş yerine gidiş-gelişi sırasında meydana gelen kazalar da iş kazası kapsamına alınıyor.
Yine 1 Ocak 2007’den itibaren ölüm aylığı bağlanabilmesi için aranan prim ödeme gün sayısı bütün sigortalılar için 900 gün olacak. Mevcut düzenlemede, SSK’lıların, toplam 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları primi ödemiş olmaları, Bağ-Kur’luların en az 5 tam yıl sigorta primi ödemiş olmaları, Emekli Sandığı mensuplarının 10 yıl fiili hizmete bulunmaları şartı aranıyordu.
Emekli olmak için acele etmeyin
* Aylık bağlama oranı, halen SSK ve Bağ-Kur’da yüzde 2.6, Emekli Sandığı iştirakçilerinde ise yüzde 3 düzeyinde bulunuyor. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra aylık bağlama oranı 2016’ya kadar her yıl için yüzde 2.5’e, 2016’dan sonra ise yüzde 2’ye düşürülecek. Sendikalar bu uygulama ile emekli aylıklarının düşeceğini dile getiriyor. Bu konuda Çalışma Bakanlığı da “Hayır düşmeyecek” diyemiyor. 1 Ocak 2007 tarihinden önce emekliliğini hak edenlerin emekli aylığında ise herhangi bir kayıp olmayacak. Uzmanlar, bu konuda paniğe kapılarak 1 Ocak’a kadar emekliye ayrılmaya gerek olmadığı uyarısında bulunuyor.
Memur maaşında 2 yıl azalma yok
* Mevcut uygulamada, memurların maaş bordrolarında yer alan bir çok maaş dışı unsur ve yan ödemelerden sosyal güvenlik prim kesintisi yapılmıyor. Yılbaşından itibaren prime tabi olmayan bir çok ödemeden de prim kesintisi yapılması öngörüldüğünden memurların eline geçecek net maaşta azalma olacak. Ancak bu farkın tamamı 2 yıl süreyle çalışılan kurum tarafından karşılanacak, bu şekilde maaşlardaki azalmanın önüne geçilecek.
Bağ-Kurlu’ya da çeyiz parası geliyor
* Evlenmeleri nedeniyle aylıkları kesilmesi gereken eş veya çocukların (kız ve erkek), evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylığın bir yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği (çeyiz) olarak peşin ödenecek. Mevcut uygulamaya göre Bağ-Kur kapsamındakiler çeyiz parası alamıyorlardı. SSK’lı olanlar ise aylıklarının 24 katını çeyiz parası olarak alabiliyor. Yani 1 Ocak’tan sonra SSK’lının çeyiz parası yarı yarıya azalacak.
Bağ-Kur’lu ise çeyiz parasına kavuşacak. Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alanlar, bugün olduğu gibi yine 12 aylık çeyiz parası alacak.
VATAN
