Türkiye'nin ilk Kürtçe öğretmenleri VİDEO

Türkiye'de ilk kez Artuklu Üniversitesi'nde bir kürt dili ve edebiyatı, aynı üniversitenin yabancı diller enstitüsü içinde de bir kürt dili bölümü açıldı. Artuklu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Kadri Yıldırım, Kürtçenin Türkiye'de yıllar yasak olmasının ardından bugün gelinen noktayı ''idam mahkumlarına sonradan verilen iade-i itibar gibi'' sözleriyle yorumladı..Üniversitede açılan bölümde 25 yüksek lisans öğrencisi olduğunu belirten Yıldırım, bu gençlerin Türkiye'de anadilde eğitim hakkının tanınması halinde öğretmen olabilecek donanımda yetiştiğini söyledi..

Kürt dili ve edebiyatının yaşaması açısından medreselerin önemini anlatan Rektör Yardımcısı Yıldırım Kürt dili ve edebiyatıyla ilgili konuşurken pek bilinmeyen bir gerçeği dile getirdi.

MEDRESE VE KÜRT DİLİ

Kürtlerin ibadeti için camilere atanan İHL mezunu imamların yanına köylüler tarafından gölge imamlar verildiğini söyledi...

Cumhuriyet döneminde Kürt medreselerin kapanması Kürt dili ve edebiyatına darbe olduğunu söyleyen Prof. Yıldırım şöyle konuştu:

"Kürtler arasında medrese ilimleri asla ihmal edilmemesi gereken eğitim kurumları gözüyle bakılıyordu. Hatta göçerler dediğimiz insanlar bile yaylaya gittiklerinde beraberlerinde medrese alimleri ve talebelerini alıp götürüyorlardı. Bu kadar köklü bir gelenek haline gelmiş bir olgunun kanunlarla ve yasalarla ortadan kaldırılması bunun fiiliyatta ortadan kaldırılması anlamına gelmiyor. 1926'da Tehvid-i Tedrisat kanunu çıkarıldı. Medrese eğitimine son verildi. Bin yıldan beri medresede eğitim dili olan Kürtçe'nin bu haktan yoksun kalması manasına geliyor."

GÖLGE İMAMLAR

Kürt köylülerinin İmam Hatip Lisesi ve İlahiyat Fakültesi mezunlarına mesafe koyduğunu anlatan Prof. Kadri Yıldırım sözlerini şöyle sürdürdü:

"Medresenin yerine açılan imam hatiplere ve ilahiyata giden Kürt çocukları kendi diliyle eğitim görmüyordu. İmam Hatipler ve ilahiyatlar hala mevcuttur ve Türkçe eğitim yapıyorlar. Ne imam hatipten mezun olan insanlarımız ne de ilahiyattan mezun olan hocalarımız hiçbir zaman medreseden mezun olan hocalarımız kadar Kürt toplumunda kabul görmedi. Medresede 10 yıl boyunca 12 ilim türü zorunlu olarak bir o kadar seçmeli olarak okutuluyordu. Bu medreselerde Arapça'yı süper bir şekilde Farsça'yı şiir yazacak kadar öğreniyordu. İmam Hatip ve ilahiyat mezunları ne Kürt lisaniyatında vakıf olamadılar. Kürt köylerinde yakın zamana kadar Diyanet kadrosunun yanında medreseli hocalar bulundurulurdu."

DENGBEJ NEDİR?

Dengbejler zamanında Kürt toplumunun gazeteci, muhabiri ve televizyonuydu. Onların Kürt dilinin günümüze aktarılmasında önemli bir rol oynamışlardır.Kürtçe'de 'Sese hayat veren' anlamına gelen 'Dengbêj', Kürt kültürüne ait destanları, aşk hikayelerini, isyanları, tarihi olayları herhangi bir enstrüman kullanmadan, sesleri ile canlandıran Kürt ozanlarına verilen isimdir. Denbêjlerin seslerini kullanarak yarattıkları yapıtlara "kilam" denir. Dengbêjler, yüzyıllar boyunca köy köy, şehir şehir gezerek anlattıkları hikayelerle, sözlü Kürt Edebiyatının yaşamasına aracılık etti.