Limon ve mandalinanın "fahiş fiyat" yolculuğu

Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Adana Şube Başkanı Semih Karademir, üretici ve tüketici arasındaki makasın daraltılması için üreticilerin kooperatifleşerek depolama, ambalajlama ve nakliye işlemlerini kendilerinin yaparak maliyeti azaltmaları gerektiğini söyledi.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye'de bulunan 1 milyon 150 dönüm turunçgil alanının 410 bin dönümü Adana'da yer alıyor. Türkiye'nin narenciye alanlarının 3'te 1'inin bulunduğu kent ayrıca 1 milyar dolar civarındaki narenciye ihracatının 400 milyon dolarını karşılıyor.

İhracatta en önemli limon türü olan enterdonat türünün geçen yıl kilosu 1 lirayken bu yıl 2.2 liraya yükseldiğini kaydeden Karademir, iç piyasada tüketilen mayer türü limonun ise dalındaki kilogram fiyatı 1.5 lirayken marketlerde 5 liraya kadar yükseldiğini ifade etti.

Mandalinaya ilişkin bilgiler de aktaran Karademir, dalında kilosu 50 kuruş eden mandalinanın marketlerde 3.5 liraya satıldığını ve makasın bu kadar yüksek olmasının üreticilerin örgütsüzlüğünden kaynaklandığını dile getirdi.

Üreticilerin mutlaka bir araya gelerek, yerel ve genel iktidarlar yardımıyla kooperatifleşmesi gerektiğini vurgulayan Semih Karademir, "Örgütsüzleşme nedeniyle kaynaklanan maliyet artışı tüm yaş sebze ve meyvelerdeki sorunumuzdur.

Özellikle turunçgillerde ürünlerin hasat edildikten sonra soğuk hava depolarına alınması, ambalajlanması, birkaç kez yapılan nakliye giderleri, aracı karları en sonunda da market, manav karları ürünlerin fiyatlarının katlanmasına sebep oluyor" diye konuştu.

Bir paketleme tesisinin kalite kontrol mühendisi Dora Çiftçikal ise hasat edilen ürünlerin kendilerine geldikten sonra sarartma ve paketleme işlemleri yaptıklarına değinerek şunları dile getirdi:

"Sarartma denilince insanlar sağlığa zararlı, korkulacak bir şey zannediyor ama biz bunu doğal ısıtma ve serinletme yoluyla yapıyoruz.

Zaten doğada etilen, karbondioksit, oksijenimiz var. 1 aylık süreci yaşlandırarak 4-5 güne indirgiyoruz. İnsan sağlığına herhangi bir zararı yok. Daha sonra meyveler yıkanıyor, mumlanıyor.

Bantlarla işçilerimizin önüne geliyor, limonlar fileleniyor, mandalinalar ise kutulara diziliyor. Burada işçilik de önemli bir maliyet kalemi.

Ham maddeler ise dünya piyasası hareketlenince maliyeti artırıyor. En sonunda da nakliye masrafları eklenince ürünler tüketiciye fiyatları katlanmış olarak ulaşıyor."

BU YIL ALTIN YILINI YAŞAYACAK

Öte yandan, Ziraat Odası Başkanı Rasim Şahin, İlçeye bağlı Koyuncu mahallesinde limon hasadı yapan işçileri ve paketleme tesisini ziyaret ederek, çalışmalar hakkında bilgi aldı.

Hasada başlanmasıyla birlikte mayer cinsi limonun ağaçlardan kesilerek paketlenip iç piyasaya gönderilmeye başlanıldığını belirten Şahin, şu açıklamalarda bulundu:

Bugün itibariyle limonda ihracat kapıları açıldı. İlçemizde üretilen limon rekoltesi yılda 400 bin ton civarındadır. Bu yıl rekoltenin yüzde 30 civarında az olması bekleniyor. Bunun en büyük nedeni ise kışın çok sert geçmesinden kaynaklanıyor.

Rekolte azlığını ise yeni meyve veren ağaçlardan karşılamayı düşünüyoruz. Mayer cinsi limon ilk önce iç piyasada tüketilmek üzere satışa çıktı. Limon hasadının başlaması ile birlikte ihracat kapıları da açıldı.

Özellikle Balkan ülkelerine limonlarımız gitmeye başladı. Romanya, Ukrayna, Bulgaristan, Rusya gibi ülkelere limonlarımız ihraç edildiği takdirde üreticilerimizin yüzü gülecektir.

Hasat devam ederken limonun şu anda dalında kilosunun 2 liradan alıcı bulduğunu ifade eden Şahin, "Daha önce 50-60 kuruşa satılan mayer limon 2 TL'den alıcı bulması demek, bu yıl limonda altın yıl yaşanacağını göstermektedir. İlçemizin en büyük gelir kaynağından biri olan limonun para etmesi çiftçimizin de yüzünün gülmesi demektir. Bu yıl limonun suyu da çok fazla olması talebinde artmasını sağlayacağını düşünüyoruz" diye konuştu.

'TEŞVİKLER ÜRETİCİYE VERİLMELİ'

Hükümetin her yıl limona verdiği teşviki artık üreticiye verilmesi gerektiğini vurgulayan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

Tüccara veya ihracatçıya verilen limon teşviki çiftçiye bir şey kazandırmıyor. Bu teşvikler çiftçinin cebine girmiyor. Yetkililerden isteğimiz, limona verilen ton başına teşvik priminin çiftçinin kendisine yani üreticiye direkt olarak verilmelidir.

Eğer çiftçimize verilirse daha kaliteli ve daha güzel ürünler üretebilirler. Hasadının başlaması ile birlikte ilçede faaliyet gösteren 15 paketleme fabrikası da çalışmaya başladı. Bu da ciddi bir istihdam demek. İlçemizin ekonomisinin lokomotifi olan limon fabrikalara gelerek işlenmeye başlandı.

İstihdam ve ekonomiye büyük kazanımlar sağlayan bu fabrikaların ayakta durması için limonun para etmesi ve çiftçinin kazanması gerekiyor. Ben bütün çiftçilerimize bol kazançlı sezon diliyorum.

HASADI BAŞLAYAN LİMON, DALINDA ALICI BULDU

Erdemli Belediye Başkanı Mükerrem Tollu da limon hasat edilen bahçeleri gezerek çiftçilere ve işçilere tatlı ikram etti.

Tollu, ilk limonu dalından kestikten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, ürünün Erdemli'nin en önemli geçim kaynaklarından biri olduğunu söyledi.

Türkiye'de limonun yüzde 70 kadarının Erdemli'de üretildiğini anlatan Tollu, "Erdemli'de ekonomik hayat hemen hemen limon üzerine dönmekte. Yılda üç ürün alınabilen ilçemizde en büyük girdi limon hasadında gerçekleşiyor." dedi.

Rekolteden memnun olduklarını dile getiren Tollu, şöyle konuştu:

"Bu yıl çok şükür verim gayet iyi. Fiyatın da dalında 2 lira olarak belirlenmesi çiftçilerimiz açısından iyi bir gelişme. Gelecek süreçte bu fiyatın çok daha iyi olmasını temenni ediyoruz.

Herkesin kazançlı olduğu bir sürecin başındayız. Çiftçilerimiz ülke ekonomimize çok ciddi manada katkı sunuyorlar. Tarımla uğraşan insanlarımız işsizliğin azalmasında da büyük pay sahibi.

Yani herkesin kazançlı olduğu bir sürecin şu anda başlangıcındayız. Bu üretim sezonunun çiftçilerimiz için, ülkemiz için, Erdemli'miz için hayırlı uğurlu olmasını diliyorum."

Limon tüccarı Sabahattin Elal ise mayer cinsi limonunun kilogramını dalında 2 liradan aldıklarını, tüketicilere ise 4 liraya ulaştığını belirtti.

Elal, aldıkları taze limonu başta Rusya olmak üzere Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna gibi ülkelere gönderdiklerini kaydetti.