NASA’dan ilham alan 6 kinetik heykel!

Uzay teknolojilerindeki gelişmelere atıfta bulunan, içeriği NASA’nın arşivinden sağlanan 6 kinetik heykel, bugün Zorlu PSM’de Digi.logue desteğiyle huzurlarınızda. Ufuk Barış Mutlu, Deniz Derbent, Erdem Kahraman’a ait enstalasyonu, çalışmaları Philipps-Universität Marburg, Contemporary Istanbul, Mamut Art Project, whiteBOX München, Corridor Project Space Amsterdam, Gaia Gallery ve Zorlu Performans Sanatları Merkezi gibi birçok festival ve sanat alanında sergilenen Ufuk Barış Mutlu ile konuştuk. HT Cumartesi'den Sema Ereren'in haberi...

“Fenakistiskop” ismi nereden geliyor?

Yunanca “yanıltma” kökünden türetilmiş “phenakistiscope” kelimesinin Türkçe telaffuzu. Phenakistiscope, 1800’lerin ortasında icat edilmiş bir animasyon düzeneği.

Kinetik heykellerin temel ilkesi ne?

Kent meydanlarından alışkın olduğumuz heykellerin sabit yapısını “statik” olarak tanımlayabiliyorsak, içerisinde mekanik ve hareketli aksamlar bulunduran, sanatsal dürtülerle üretilmiş işleri kinetik heykel olarak tanımlayabiliriz.

Görüntünün sürekliliğiyle optik yanılsama yaşatacaksınız. Hipnoz gibi bir şey mi olacak?

Görüntünün sürekliliği; hareketsiz görsellerin, bir araya geldiğinde hareketli görüntü olarak algılanmasını açıklayan bir fizyoloji fenomeni. Sergide göreceğiniz çalışma da görüntünün sürekliliğine dayandığından dijital bileşen içermemesine rağmen, animasyon oynatan bir ekran gibi görünecek. Çok basit bir temele yaslanıyor olsa da, önceki sergilerde projektör olup olmadığını soran izleyiciler oldu. Göz yanılmalarının en güzel yanı bu belirsizlik.

Nasıl bir amaçla yola çıktınız, NASA’dan ilham alma hikâyenizi anlatabilir misiniz?

Yeni medya çalışmaları, mühendislikle kesişen yönleri sebebiyle uzun süren üretim süreçlerine sahipler. Deniz (Derbent) ile 2015’te üretmeye başladığımız ilk Fenakistiskop’un çıkış noktası bir “medya oynatıcı” tasarlamak ve sergiden sergiye işi güncelleyebileceğimiz bir platform oluşturmaktı. Bu noktada Fenakistiskop’u bir pikapken, Sónar+D’de göreceğiniz NASA ilhamlı “Feza” animasyonlarını daha sonra değiş- tirebileceğimiz plaklar gibi düşünebilirsiniz. Sónar’ın teknolojiye referans veren bir festival olması ve uzay teknolojilerindeki gelişmeler bizi düşünmeye itti. Erdem’in (Kahraman) NASA’nın halka açmış olduğu üç boyutlu model arşivini keşfetmesiyle, ulaşılabilir bilgiye inancımızın birleşimi bu arşivden elde ettiğimiz verileri kullanmaya, iş üretmeye yönlendirdi.

İnsanlığın uzay mirasına da değiniyorsunuz...

Küresel ölçekte heyecan duyduğumuz pek az ortak konu var. Gezegenimizin dışına olan merakımız bunlardan biri. Uzay araştırmaları için yapılan çalışmalar birçok bilimsel gelişmenin önünü açıyor ve bunların pozitif etkilerini günlük hayatımızda gözlemleyebiliyoruz. İnsanlığın bütünleştiğini hissettiğim bir konu bu ve bu alanda gerçekleşen her keşif bizim uzay mirasımız.

Enstalasyonu deneyimleyenler ne hissedecek ve neden görmeliyiz?

Göz yanılmalarını daha kapsayıcı bir “deneyim” olarak yaşayacaklar. Sistemin nasıl çalıştığını çözmek isteyecek ve altı NASA ekipmanının animasyonlarını izleyecekler. Görmelisiniz çünkü saniye başına düşen kare sayısı sadece insan gözüyle algılanabiliyor.

Anlaşılamama kaygısı taşıyor musunuz?

Hayır. Hikâyesini bilmiyor olsanız da, keyif alınabilecek bir yerleştirme bu. Her gün baktığımız ekranlardan ve izlediğimiz kısa videolardan fazlasını talep etmiyor.

Enstalasyon fotoğraftaki gibi mor mu ve neden 6 heykel?

Fenakistiskop, 40 kilograma yakın, fiziksel ve mekanik bir obje serisi. Sizin göreceğiniz halinde renkli aydınlatma olmayacak. 6 adet olmasının sebebi de, sergileme yüzeyinde maksimum kapsayıcılık yaşatmak istememiz. 4 metrelik alana yayılacak 6 üniteyle izleyicilerin, işin kuşatıcılığınıhissetmelerini hedefliyoruz.

‘GELECEĞE DOKUNMAK İSTEYENLERİ BEKLİYORUZ'

Kinetik heykelleri, Zorlu Holding ve Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nin disiplinler üstü yaratıcılık ve teknoloji platformu Digi. logue kapsamında görme fırsatı yakalayacağız. Sanata, hayallere ve gençlere desteklerini her fırsatta dile getiren Zorlu Holding Kurumsal İletişim Genel Müdürü Aslı Alemdaroğlu “Zorlu Grubu, yaratıcı endüstrileri üretim şekli ve gelecek vizyonuyla kucaklıyor. Farklı disiplinlerden beslenen, yaratıcı endüstrilerin kol kola girerek üretebildiği ekosistemin ufuk açıcı etkisi olduğuna inanıyoruz” diyor. Ülkemizde dijital sanata olan ilgiyi cevapsız bırakmayarak uluslararası başarılara sahip sanatçıları ağırladıklarını ve dijital dünyanın farklı disiplinlerle ilişkisini özgün içeriklerle etkileşim halinde tuttuklarını belirten Alemdaroğlu, geleceğe dokunmak isteyenleri Zorlu PSM’ye bekliyor.

“Fenakistiskop”, Sónar+D kapsamında sadece bugün Zorlu PSM’de ücretsiz olarak görülebilecek. Online kayıt yapmayı unutmayın.