Bedelli askerlik gelmeli mi?

GÜLİN YILDIRIMKAYA / GAZETE HABERTÜRK - POLEMİK

'Bedelli askerlik yaş sınırı olmadan herkese açılmalı!'

ÖNDER AYTAÇ / Araştırmacı Yazar

Bedelli askerlik tartışmaları yeniden gündeme getirildi. Bu, seçimlerden önce yapılmış olsaydı seçim saikiyle atılan bir adım olarak nitelendirilebilirdi. Ama Türkiye, Avrupa Birliği içerisinde bir ülke olacaksa, gelişmiş dünya ülkeleri içerisinde bulunacaksa o zaman orada askerlikle ilgili uygulamalar nasılsa, aynılarını kendisinin de yapmış olması gerekir. Bedelli askerlik de buna dahil. Hatta sadece bedelli askerlik değil, onun da ötesinde bir an önce profesyonel orduya geçilmesi gerekir. Daha fazla şehit verilmemesi için bu mecburidir. Bedelli askerlik kapıları da yaş sınırı olmaksızın, hatta isteyen herkese açılmalıdır. Bankalardan uzun soluklu kredi alınarak bu alternatifin herkese sunulması, genişletilmesi, toplumun önünü açmak açısından çok önemlidir.

'Bedelli askerlik terörle mücadeleye darbe olur'

NİHAT ALİ ÖZCAN / Terör Uzmanı

Bedelli askerlik terörle mücadele meselesini matematiksel olarak, teknik olarak nasıl etkiler, yeterli bilgiye sahip değiliz şu an için. Ama psikolojik anlamda konuşursak, bedelli askerlik meselesi, terörle mücadele konusunu çok büyük ölçüde ve çok olumsuz olarak etkiler. Moral ve motivasyon açısından terörle mücadele olumsuz etkilenir. Zamanlama açısından hele hiç uygun olmadığını düşünüyorum bu fikrin, yetki şu an bende olsa zamanlamanın kesinlikle uygun olmadığını söylerdim. Ancak prensipte askerlikte bir düzenleme yapılması gerekir mi diye sorarsanız, evet prensipte gerekir. Ama şu an uygun zaman mıdır, bundan çok emin değilim.

'Mecburi askerlik kaldırılmalı'

ÜMİT FIRAT / Yazar

Bedelli askerlik tartışılan bir konu, ben zaten en baştan mecburi askerlik meselesine karşıyım ama bu işi bedelli askerlikle mi ortadan kaldırabilirler yoksa başka bir şeyle mi emin değilim. Ben bedelli askerlik yerine belki kamu alanında sistem alanı yaratmak olabilir diye düşünüyorum. Çünkü bedelli askerlik olduğu zaman en nihayetinde zengin çocukları paralarını verecek ve parası olmayanlar bedelli askerlikten yararlanamayacak. Bu da adalet duygusunu incitebilecek gelişmelere yol açabilir.

‘ASKERLİK MECBURİ OLMAMALI’

Şu anda bir bedelli statüsü var ama çok özel bir olay, Türkiye dışında çalışanlara tanınan hak. Ama genel kapsamlı bedelliye dönüş bir kırılma getirecek. Esas olarak mecburi askerlik kaldırılmalıdır. Ama bunun alternatifi kamu alanında çeşitli hizmetlerde çalışmak mıdır ya da başka nedir, buna bir formül bulunmalıdır. Bu ülkede birileri askerlik yapacaksa, askerlik yapmayanların da buna karşılık belli bir yükümlülükleri olabilir. Terörle mücadele ile askerliğin zorunlu olması ya da paralı askerlik konularını birbirine çok karıştırmamak lazım. Buradan olaya yaklaşırsak milliyetçi duyguları, saldırgan eğilimleri tetiklemiş oluruz. Bununla alakası yok, terörle mücadele bir politika meselesidir. Askerlerle, güçle ilgili değildir PKK, Türk ordusundan daha güçlü bir yapıya sahip değildir ve bu sebepten dolayı daha fazla askere ihtiyaç duyulmaz.

'Ordu-millet anlayışını zedeler'

EDİP BAŞER / Emekli Org. - Eski Terörle Müc. Özel Temsilcisi

Türkiye’nin bugünkü koşulları ve genel durumunu yani Türkiye’nin çevresel koşullarıyla, iç koşullarını beraberce gözden geçirip buna göre karar vermek lazım. Türkiye’nin geleneksel bir yapısı var, geleneksel bir ordu-millet anlayışı var. Dolayısıyla bedelli askerlik veya profesyonel askerlik meselesi geleneksel ordu-millet anlayışının tamamen ortadan kalkması anlamına geliyor. Belki bunlar günün koşullarına daha uygun gözüküyor ama kanaatimce günün koşulları sadece maddi ölçülerle değerlendirilmemeli. Bu milletin ordusuyla müşterekliği var, ordunun ‘milli ordu’ olma niteliği var. Buna bağlı olarak bu manevi-moral faktörleri de dikkate almak, onları da göz önünde bulundurmak lazım. Türkiye bu moral faktörler bakımından böyle bir değişikliğe hazır mı? Elbette hazır değil. Bu konunun ön hazırlıkları yapılabilir, tartışılmasında bir sakınca yoktur. Ama bunu hemen, aceleyle gerçekleştirme şeklinde telaşlı öncelikli bir gereksinimmiş gibi ortaya koymak bana göre fevkalade yanlış olur. Bedelli askerlik ya da profesyonel ordu ancak daha ileriki yıllarda çevresel ve iç koşulların daha olumlu hale gelmesinden sonra düşünülecek konulardır.

'AB için diye bedelli getirmek şart değil'

HASAN SELİM ÖZERTEM / USAK Avrasya Uzmanı

Bu konu AB’de bir mevzuat halinde değil. Her ülkenin kendi uygulaması vardır. Hatta yakın zaman kadar Almanya zorunlu askerliği kullanmıştır. Bu açıdan baktığımızda Türkiye’nin AB’ye girerken bunu yapmak gibi bir zorunluluğu yok. Bu tamamen ulusal egemenliği ilgilendiren bir konudur. Fakat bugün Batı dünyasında özellikle ordularda özellikle bir profesyonelleşmeye doğru eğilim vardır. Özellikle Fransız Devrimi’nden sonra bir gerçek hale dönüşen bir vatan hizmeti olarak görülen askerlikten yavaş yavaş modern zamanlarda uzaklaşma vardır. Türkiye’nin de bu politikayı takip etmesi lazım derseniz bu durum birbirinden ayrılmaktadır. Çünkü Türkiye bu durumda da yeni askeri yapılanmaların bir boyutunu oluşturmak zorunda kalacaktır. Büyük orduları beslemek, özellikle profesyonel ordular söz konusu olduğunda mümkün değildir. Ülkeler bunu daha çok vatani hizmetini yapan gönüllü askerler üzerinden gerçekleştirir.