Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Polemik Okullarda süt zehirlenmesi,

        Tarım Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın ortak projesiyle, ilköğretim okullarında 5'inci sınıfa kadar öğrencilere süt dağıtımına bu sabah başlandı. Ama ilk günün faturası oldukça ağır geldi; 10 ilde yüzlerce ilköğretim öğrencisi, dağıtılan sütten zehirlenerek rahatsızlandı ve hastaneye kaldırıldı.

        Olayın ardından Diyarbakır Valisi Mustafa Toprak'ın yaptığı "zehirlenme değil, alerjik reaksyon" açıklaması tartışma yarattı. Biz de bu açıklamayı konunun uzmanı doktorlara ve gıda mühendislerine sorduk.

        "Laktoz tahammülsüzlüğü var"

        Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

        Birincisi: Süt çocuklarda alerji yapan besinlerin ilk sırasında yer alır. Bu genellikle ilk 3 yaşta görülür. 3 yaşından sonra süt alerjisi tedavi edilmediği hâlde geçer. Alerjisi olan küçük çocuklar çok az, mesela birkaç yudum hatta birkaç damla süt içtiklerinde bile alerji belirtileri ortaya çıkar. Bunlar daha çok mide-bağırsak (ishal, karın ağrısı, bulantı), deri (döküntü ve kaşıntı) ve solunum sistemini (öksürük, hırıltı, nefes darlığı) ilgilendiren belirtilerdir. Bu belirtiler süt içtikten hemen sonra ortaya çıkar; nadiren tüm vücudu ilgilendiren anaflaksi (alerjik şok) şeklinde de olabilir.

        İkincisi: Süt içersinde laktoz diye bir şeker vardır. Sütün sindirilebilmesi için laktozun ince bağırsaklarda bulunan laktaz enzimi ile parçalanması gerekir. Türk milletinde ve bazı ırklarda, özellikle Asya kökenli insanlarda, bu enzim eksik oluyor. Dolayısıyla bu insanlar biraz fazla süt içtiklerinde, laktoz parçalanamadığı için bulantı, kusma, gaz ve karın ağrısı, ishâl gibi şikâyetler çıkıyor ama yoğurt yiyen insanlarda bu belirtiler görülmüyor. Yoğurt da sütten yapılır ama yoğurdun içinde laktaz yapan bakteriler vardır. Dolayısıyla laktaz enzimi eksik olanlar yoğurt yediklerinde laktoz parçalanabildiği için kusma, gaz, mide bulantısı gibi şikayetler ortaya çıkmaz. Bu insanlar; sütten yapılan yoğurt, peynir gibi sütten yapılan ürünleri rahatlıkla tüketebilirler. Laktoz tahammülsüzlüğü olarak adlandırılan bu durum ergenlikten sonra başlar.

        "Bu durum hijyenik kalitesi"

        Prof. Dr. Benal Büyükgebiz

        Süt alerji yapar. İnek sütü alerjisi vardır. İnek sütü alerjisi, sütün içindeki proteine vücudun tepki göstermesidir. Ama özellikle 2 yaş altındaki çocuklarda görülür. 2 yaşındaki ve üstündeki çocuklarda çok çok nadirdir... Tıbbi olarak 2 türden şey olabilir. Birinci süt alerjisi ihtimal düşük, ikincisi lak toz intoleransı ihtimal düşük. Şimdi bu okullarda var, bazı okullarda yok. Diyelim ki: Diyarbakır'da bir okulda var diğerinde yok. Şimdi laktoz intoleransı olsa ya da protein alerjisi olsa biz bunu daha yaygın görürüz. Çünkü yaygındır toplumda. Şöyle görebiliriz laktoz intoleransı ya da protein alerjisi olan çocuklar o okullarda mı toplanmış! O nedenle alerjiyle olmaz, sütün bozuk olma ihtimali daha yüksek.

        Laktoz intoleransı ise, ergenlik ve sonrası belirti göstermeye başlar. Sütün içindeki şekerin laktozun ince bağırsakta sindirilememesinden kaynaklanır. Çok da yaygındır. %70'in üzerinde görülür... Özellikle Asya toplumlarında. Bu laktoz eşiğinin düşük olmasıyla ilgili. Laktozun enzimi laktazdır. Laktoz ince bağırsakta sindirilmez. Gaz, şişkinlik, karın ağrısı olur. Genellikle ilk i ki yaşta çok yüksek, sonrasında düşüktür. Zaten 2 yaşından sonra çocuğun süte alerjisi varsa bunu aile bilir. Bu çocuk doğduğundan beri süt ve süt ürünlerine karşı korunmuş olmaz. Yani 7-8 yaşında süt içti diye alerji olmaz. Bu durum hijyenik kalitesi ile ilgili olmalı.

        "O sütler bozuktur, süt alerjisi farklı bir şeydir"

        Uzm. Dr. Kurtuluş Hallaç

        Olmaz alerji, komik bir şey. Çocuk, hemen kusmaz öyle sütten. Alerji yapmaz. Sütte hemen böyle bir tepki olmaz. Alır almaz kusmazsın. Süt alerjisi farklı bir şeydir. Kusmazsın; Geçmeyen öksürüğün olur, ishal olur... Süt alerjisi uzun dönemde ve daha çok 0-2 yaş çocuklarda görülür. O sütler bozuktur. Bunun başka açıklaması yoktur. Ya süt bozuktu, ya beklerken bozuktu, ya hava aldı bozuldu, ya da sıcakta kaldı bozuldu... Ama bir şekilde bozulmuş. Sütü hemen içinde kusmazsınız. İlk gün ishaller olur. Öksürük, vücutta döküntü olur. Süt alerjisi birdenbire çıkmaz. onlarca çocuğun hepsi birden mi alerji olur? Öyle bir şey olmaz.

        Laktaz enzimi eksikliğinden kaynaklanan laktoz intoleransında da süt içildikten sonra ishal, şişkinlik ve aşırı gaz ile birlikte sancılanma olur. Bu intoleransın aynı ortamda bulunan birden çok k işide aynı anda görülmesi pek muhtemel değildir. Toplu halde kusma şikâyetini açıklamaz. İnek sütü alerjisinde de yine süt ürünleri alındıktan sonra kusma, ishal, ciltte kızarıklık-kaşıntı gibi belirtiler olur.

        "Bu kadar çok çocukta olduysa alerji olamaz"

        Prof. Dr. Haluk Çokuğraş

        Süt en çok alerji yapan besinlerden biridir. Ama çok küçük çocuklarda yapar. 5 yaşının üzerindeki çocuklarda nadir görülür... Bu kadar çok çocukta olduysa alerji olamaz. Mikrobik bir şey bulaşmış olabilir. Hemen alerji olmaz.

        7-8 yaşlarındaki çocuklarda nadiren görülür. Zaten o çocuklar sütün kendilerine dokunduğunu bilir, içmezler. Kusma, mide bulantısı, vücut döküntüsü, ishal olur. Ama bunlar 8 yaşındaki çocukta olmaz. LaktOz eşiği diye bir şey vardır. Ama bu alerjiden çok farklı bir şeydir. Bazen bu doğuştan gelir, bazen de uzun süren ishallerden sonra görülür.. Ama bunun Türkler'e özgü olduğunu sanmıyorum.

        "Çiğ süt çok çabuk bozulan bir üründür"

        Petek Ataman / TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı

        Çiğ süt çok çabuk bozulan bir üründür ve içinde sağlığa zararlı mikroorganizmaları barındırma ihtimali yüksektir. O nedenle de mutlaka ısıl işleme tabi tutulur. Bu amaçla iki türlü işlem uygulanır. Biri pastörizasyon dediğimiz, tüketicilerin günlük süt olarak nitelendirdiği sütlerin üretiminde uygulanan teknoloji. Bu sütler 2-3 gün içinde tüketilirler.

        Diğeri ise, UHT teknolojisi ile üretilen uzun ömürlü sütler. Bu sütlere uygulanan ısıl işlemle ortamdaki tüm mikroorganizmalar yok ediliyor. Yani sütü bozacak veya sağlığı riske atacak mikroorganizma içermeleri mümkün değildir. Ambalajları açıldığında buzdolabında muhafaza edilemeleri gerekir ama ambalaj açılmadan oda sıcaklığında bulunmaları sorun yaratmaz.

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ