İcradan mal almak caiz mi?

İcralik.com sitesi bu konuyu, Türkiye’nin yakından tanıdığı dört ilâhiyatçıya ‘icra caiz midir’ diye sormuş. İşte aldıkları cevaplar:

‘İcra İhalelerine Katılmak Lazım.’

İslam Hukuku Profesörü Hayrettin Karaman:

İcraya tabi olan ve olmayan mallar İslam Hukukunda bellidir. Ev eşyaları gibi, olmazsa olmazlar icraya alınmamalı. Tırnak içinde ‘Fazla’ olarak nitelendirilebilecek şeyler icraya alınmalı. İhalelere katılım az olduğunda mülk, değerinin çok altında bir bedelle satılmaktadır. Bundan dolayı ihalelere katılmak gereklidir. Bu işinde bir piyasası vardır. İhalede satılan malın normalde ki değerinden biraz daha aşağıda olduğu doğru ve normaldir. Zaten insanlar bu sebeple ihalelere katılıyorlar.

‘’İcralık malın entirikalarla ucuza kapatılması engellendiği için icra ihalesine katılan kişi sevap kazanır’’

İlâhiyatçı Yazar Ali Rıza Demircan:

İcrada mal kişiden alınmıyor. Eğer icra malını ucuza kapatmak için entrika çevrilmiyor ve katılan herkesin özgürce teklif vermesi sağlanıyorsa icradan mal almakta bir sakınca yoktur. Bilakis malın entrikalarla ucuzakapatılması engellendiği için de niyete göre sevap da kazanılabilir…

‘’Zaruri ev eşyaları dışında kalan mal varlıklarının icradan alınması caizdir.’’

İlâhiyatçı Araştırmacı Yazar İsmail Nacar:

İcra çok derin bir konu birkaç cümle ile açıklama yapmak zor. Eğer borçlu bilerek borcunu ödemiyorsa tabii ki borcu icraya girmelidir. Fakat kişi bir iş yapmak istemiş bunun sonucunda iflas etmişse, elinde olmayan bir takım sebeplerden borçlanmışsa asgari geçimini sağlayacak şeylere ya da evinde kullandığı eşyaya icra koymak pek insanca değil. Örneğin buzdolabı gibi zaruri ihtiyaç eşyalarının icralık olmasını doğru bulmuyorum. Ama zaruri eşyalar dışında başka mal varlığı varsa elbette o mal varlıklarından borcuna karşılık gelecek kadarı icraya verilebilir.

Ben çok kez şahit oldum, bazı avukatlar veya birileri eşine dostuna ‘icrada ucuz mal var yarın gel’ diyor. İcra ihalelerinde kişiler aralarında böyle bir işbirliği yapıyorlarsa bu doğru olmaz. Böyle yapılınca borçlunun malı ölü fiyatına gidiyor ve yazık oluyor. İcraya düşen mallar değerine en yakın satılmalı, borçluya zarar vermemeli. Borçlunun malı tabii ki satılmalı ama değerinin çok altına satılmamalı gerekirse bunu devlet kendisi ödemeli sonra o mülkü değerine en yakın fiyata satmalı. Ev ve araba gibi mülkler icradan alınabilir. Fakat ben ev eşyasının icradan satılmasını doğru bulmuyorum. Temel ihtiyaçlar dışındaki varlıklara icra konulabilir ve bu varlıkların yok pahasına gitmemesi için ne yapılması gerekiyorsa yapılmalıdır.

Anlaşmalı istismar şebekeleri olmadığı sürece icra ihalelerine katılmakta bir sakınca yoktur. Asgari ihtiyaç dışında kalan mal varlıklarının icradan alınması caizdir.

‘İcra ihalesine girmek caizdir’

İlâhiyatçı Prof. Doktor Mehmet Erkal:

Ticari kurallara uygun ve içinde aldatma olmadığı sürece ihaleye girmek caizdir. Borçlunun mülkünün, değerine en yakın satılmasını sağlamak için yapılan her şey mübahtır. Bunun ferdi veya kurum aracılığı ile olması bir şeyi değiştirmez. Eğer mal değerinin altında satılır, borçlu borcunu ödeyemezse, hem borçlu mağdur olur, hem de alıcıya haksızlık olur. Adaletli olunması gerekir. İki taraflı düşünmek gerekir. Dolayısıyla herkesin kendi kanaatiyle, aldatma olmadan bu ihalelere girmesi ‘caiz’ olmasının dışında yararlı bir şeydir.