Atatürk'ü gizli vasiyeti var mı?

AHT

Genelkurmay Başkanlığı, geçen ay vefat eden araştırmacı Aytunç Altındal tarafından 1981 yılında ortaya atılan “Atatürk, hilafeti vasiyet etti. Evren ve Menderes 400 sayfalık vasiyeti okudu” iddiasını 32 yıl sonra yalanladı. Genelkurmay, “Atatürk’ün el yazısıyla kaleme aldığı vasiyeti ölümünden hemen sonra açıldı. Genelkurmay arşivinde onun dışında, belgelerde açık veya gizli vasiyet denilebilecek bilgi-belge bulunmamaktadır” dedi. Tarihçilere sorduk: “Atatürk’ün hilafeti öneren gizli vasiyeti var mı?” İşte tarihçilerin görüşleri...

‘Bilinenin dışında vasiyeti yok, tartışma gereksiz’

İ.Ü. TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ ANA BİLİMDALI BAŞKANI PROF. DR. CEZMİ ERASLAN:

Atatürk’ün normal olarak hastalığının belli bir noktasında, noter çağırarak bir vasiyet düzenlediğini biliyoruz. Atatürk, herkesin bildiği vasiyetinde bazı kurumlara ve manevi çocuklarına bazı şeyler bırakmıştır. Toplum zaten Atatürk’ün normal vasiyetini biliyor. Bilinen vasiyeti dışında hilafet de dahil ben herhangi bir başka vasiyetine rastlamadım. Tartışma gereksiz.

'Gizli vasiyet Anıtkabir Kitaplığı’nda saklandı'

GAZETECİ-YAZAR ALİ BEKTAN:

Atatürk’ün gizli bir vasiyeti vardı ve bu vasiyet Ziraat Bankası kasasında saklanıyordu. 1988’de bu kasa açıldı ve Kenan Evren vasiyeti gördü, ancak kamuoyunun hazır olmadığı gerekçesiyle açıklanması 25 yıl daha ertelendi. Son tarih bu yılın 10 Kasım’ında doldu. Yazdığım kitaplarda da Atatürk’ün geleceği görebilme gibi bir yeteneği olduğunu vurguluyorum. Atatürk geleceği gördüğü için, böyle bir vasiyet hazırlama ihtiyacı duydu. Cumhuriyet’in ilk yıllarında bağımsız olan Müslüman ülke sayısı çok azdı. Ama Atatürk bu sayının ileriki yıllarda artacağını ve dinsel bir kuruma ihtiyaç duyulacağını öngördü. Vasiyeti de bununla ilgiliydi. Ancak gizli vasiyet bankanın kasasından çıkarıldıktan sonra Anıtkabir Kitaplığı’nda saklandı. 2001 yılında Kenan Evren’le yaptığım özel görüşmede kendisine bu konuyu sordum, gizli vasiyetin var olduğunu o görüşmemizde bana ima etti.

‘Olmaz olmaz diye bir şey yok’

ARAŞTIRMACI-YAZAR ATİLLA ORAL:

BUGÜNE kadar yaptığım arşiv çalışmalarında, incelediğim evraklarda Atatürk’ün gizli bir vasiyeti olduğuna dair bir bilgi kırıntısına bile rastlamadım. Eğer Atatürk’ün hilafeti öngören gizli bir vasiyeti olsaydı, en azından yaşamının son günlerinde etrafında olanlar böyle bir vasiyetten haberdar olurdu. Atatürk’ün yaveri Cevat Abbas Gürer’in aile arşivlerini derledim. Atatürk’ün son günlerinde yanından ayrılmayan isimlerin evraklarına baktım. Bırakın gizli bir vasiyete dair bilgiden bahsedilmesi, böyle biri ma bile yoktu. Ama yine de olmaz olmaz diye bir şey yok.

'Hiç kimse 50 sene sonrasına bırakmaz'

SABANCI ÜNİVERSİTESİ TARİH BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMİL KOÇAK:

Ben kişisel olarak böyle bir vasiyet olduğu kanısında değilim. Bu yönde bir işaret hiç görmedim. Devlet adamlarının gizli vasiyet bırakması gibi bir teamül de yoktur. Aklı başında hiç kimse 50 sene sonrasına vasiyet bırakmaz. Mümkünse iktidardayken yapar.

'Esrarlı bir hava yaratılıyor'

MARMARA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ. DR. ERHAN AFYONCU:

Bizim programda da sürekli gelen sorulardan biridir bu. Buradaki mesele şu; bu tarz şeyler söylenerek ve gündeme getirilerek esrarlı ve gizli bir hava verilmeye çalışılıyor. Atatürk’ün vasiyeti ölümünden sonra noter huzurunda açıklanıyor. Onun dışında herhangi bir tarih kaynağında gizli vasiyeti olduğuna dairbir belge olduğunu görmedik.

'Gizli vasiyet bizde de yok'

TÜRK TARİH KURUMU BAŞKANI PROF. DR.MEHMET METİN HÜLAGÜ:

Gizli vasiyet iddiasını ben de yıllardır duyarım. Bir şehir efsanesidir sürüp gidiyor. Başka kurumların iç yapılarını bilemediğim için birşey diyemiyorum, yok deniyorsa yoktur. Ama şundan eminim Türk Tarih Kurumu’nda böyle bir şey yok. Bizde sadece Latife Hanım’ın mektupları var. Onun dışında gizli bir şey yok.