'Millet başkanını seçecek'

İkisi de yanlış olmaz. Cumhur ‘halk’ demektir. Cumhurbaşkanı dediğinizde zaten ‘halkın başkanı’ demektir. “Halk başkanını seçecek” denildiği gibi, “Başkan seçilecek” de denilebilir. Zaten halkın seçtiği bir cumhurbaşkanı klasik bir cumhurbaşkanı olamaz, öyle olmak istese de zorlanır. O yapmak istemezse seçenler buna izin vermez. Bir an önce bunu değiştirip yasal zemine oturtmak lazım. Aksi halde eldeki yetkiler kullanıldığında fiili bir tablo ortaya çıkar. Fransa’da da fiili başlamış. “Partiyle bağı kesilir” ifadesi çıktığında büyük ölçüde çözülür bu iş. Daha sonra eşbaşkanlıktan da yararlanılabilir. Genel başkan partiyle ilgilenirken, kendisi de devlet işiyle ilgilenir

‘Yarı başkanlık pozisyonu olacak’

Cumhurbaşkanı’nın doğrudan halk tarafından seçilmesiyle Cumhurbaşkanlığı makamı güçlendirildi. Demokrasilerde gücün kaynağı halkın iradesidir. Halkın iradesine ne kadar yakın olunursa, bu ne kadar sandığa yansırsa güç o kadar artar. Cumhurbaşkanı’nın dolaylı demokratik meşruiyeti vardı, şimdi doğrudan meşruiyeti olacak. Cumhurbaşkanı yüzde 50 artı bir oyu alacaktır. Her halükârda hükümetin halk desteği Cumhurbaşkanı arkasındaki halk desteğinden aşağıda olacak. Doğrudan halk tarafından seçilecek Cumhurbaşkanı kim olursa olsun, ister Abdullah Gül, ister Tayyip Erdoğan, yetkilerini sınırlarını zorlayacak şekilde kullanabilecektir. Arkasında halkın desteğini hissedecektir. Bu anlamda Başbakan’ın söylediği ifadede gerçeklik payı var. Başkanlık sistemindeki gibi başkan olmayacak ama yarı başkanlıktaki devlet başkanına benzer bir pozisyonda olacaktır

‘Bazı şeyler Anayasa değişmeden olmaz’

Onların kafasından geçen belli zaten. Normaldir bu konuşması. Sürekli yarı başkanlık, başkanlık getirmek istiyor. Demokratikleşme adı altındaki yasalarla farklı şekillere soktular. Padişahlık ilan edecek elinden gelse. Ancak bu kolay değil. Bazı şeyleri değiştirmesi için muhakkak Anayasa değişikliğine ihtiyaç var.

‘Cumhuru atlamış’

Türkiye her şeye rağmen bir hukuk devletidir. Herkesi bağlayan bir Anayasa var. Sayın Başbakan, “Millet başkanını seçecek” derken ‘cumhur’ ifadesini atlamıştır. Halk tarafından da seçilse cumhurbaşkanı cumhurbaşkanıdır. Bu Anayasa’ya göre halk tarafından seçilecek ve yine bu Anayasa’daki yetkilerini kullanacaktır. Bu Anayasa’nın dışına çıkılacak olursa o zaman kaos meydana gelir. Hukuksuzluk baş gösterir. Ülke büyük zarar görür. Kuralsızlık baş gösterir.

‘Şu anki Anayasa buna uygun değil’

Başbakan’ın gönlünde yatan hep başkanlık sistemi olmuştur. Fakat Anayasa değişikliğinde büyük direnç gördü, kendi partisi içinden de başaramadı. Şimdi de “Partili başkan, Fransa gibi yarı başkanlık sistemi olabilir mi?” gibi arayışların içinde. Ancak bunun için Anayasa değişikliği gerekiyor. İster başkan, ister sultan, ister kral olmak istesin, şu anki Anayasa buna uygun değil. Ama özlemi bu. En fazla Necdet Sezer, Abdullah Gül gibi olur.

‘Sıkıntısı partiye hâkim olamamak’

Başbakan tamamen kendisini esas alan bir rejimi kurmak istiyor. Zaten tek adam rejimini büyük ölçüde kurmuş durumda. Bunu Cumhurbaşkanlığı makamına da taşımak istiyor. Türkiye Cumhuriyeti’ni yönetmenin yanında AKP’yi de yönetmek istiyor. Kendisine yüzde 100 tabi olan bir yapı oluşturmak istiyor. Bunu kendi tabanına kabul ettirme konusunda sıkıntıları olduğunu tahmin ediyorum.