Düşmeyen tansiyonun nedeni uyku apnesi olabilir!

Uykuda apne denilen geçici solunum durması olan hastalarda hipertansiyona daha fazla rastlanmaktadır. Dirençli hipertansiyon hastalarının büyük bir kısmı uyku apnesi hastasıdır. Bu önemli ilişkiyi göz önünde bulundurmak, bazı hastaları boş yere işe yaramayan ilaçları yıllarca kullanmaktan kurtarmaya yetecektir. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Bahadır Baykal, uyku apnesi ve hipertansiyon arasındaki ilişki hakkında önemli bilgiler verdi.

Hipertansiyonu düşürmeye yardımcı besinler

Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Tuba Kayan Tapan antioksidanlardan zengin sebze ve meyvelerin, düzenli kullanılmasına bağlı olarak...

Kan plazmasında antioksidan seviyesi yükselebileceği ve buna bağlı olarak yüksek tansiyon seviyesinde düşme sağlanabildiğini ortaya koyan çalışmalar bulunduğunu belirtti.

Yüksek tansiyon en yaygın görülen hastalıklardan birisidir. Dünya Sağlık Örgütü, dünyada yaklaşık olarak bir milyar kişinin çeşitli derecelerde yüksek tansiyon belirtileri gösterdiğini bildirmektedir.

Doğal antioksidanların, özellikle damar işlevlerine etkisine bağlı olarak, son yıllarda hipertansiyon ve kalp damar hastalıklarında tedavi edici olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.

Antiokdidanlardan zengin sebze ve meyvelerin, düzenli kullanılmasına bağlı olarak, kan plazmasında antioksidan seviyesi yükselebileceği ve buna bağlı olarak yüksek tansiyon seviyesinde düşme sağlanabildiğini ortaya koyan çalışmalar bulunmaktadır.

Domates ve domates ürünleri: Alfa-tokoferol, flavanoidler ve özelikle karotenoitler( beta-karoten) gibi önemli antioksidanlar bakımından zengindir.

Domatesteki en kuvvetli karetonoid likopendir. Bu bileşenler oksidasyonu önlediği için, platelet kümeleşmesini engelleyerek, kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir. -

Zencefil: Tropic bölgelerde yetişen bir bitkidir. Kalsiyum, fosfor, demir, B ve C vitamini içerir. Diyetle beraber alındığında termojenik etkiyi arttırarak zayıflamaya yardımcıdır.

Yapılan çalışmalarda, kan basıncını düşürücü etkisi bulunmuştur. Vücut yağının azalmasını sağlayarak, yüksek tansiyonu düşürücü etkisi vardır.

Kırmız ve siyah meyveler: Antioksidan maddelerden oldukça zengin oldukları için, oksidatif hasarı ortadan kaldırarak, hücre ve damarlardaki hasarın önüne geçerler.

Yabanmersini, mürver, böğürtlen, ahududu, çilek bu gruba girmektedir. Kan basıncını düşürücü etkileri vardır.

Posa: Meyve, sebze, kurubaklagiller, tam tahıllı besinler, yağlı tohumlar posadan oldukça zengindir. Yüksek posa alımı (30-35 gr/gün), hipertansiyonu düşürdüğü yapılan araştırmalarda gösterilmektedir.

Özellikle meyveleri kabuğuyla yemenin (tabiki yiyice yıkdıktan sonra) sağlımız için oldukça yararlı antioksidan içeriği ve yüksek posa içeriği sayesinde kan basıncını düzenlediği bildirilmektedir.

Kafein: Kolalı içecekler, çikolata ve kahvede bulunur. Yüksek kafeinin vücudun adrenali salgılanmasına neden olarak tansiyonu yükseltici etkisi bulunmaktadır.

Sarımsak: İçinde 33 çeşit kükürt bileşği vardır. Aynı zamanda çinko ve C vitamininden de zengindir. Damar tıkanıklığı önlemesinin yanında, tansiyon düşürücü olarak da bilinmektedir.

Omega 9: Zeytin yağı, avakado, badem, yer fıstığı, pecan fındığı, fındık yağı omega 9 içeren yağlardır. Oleic asit olarak adlandırdığımız omega 9, damar sertliği riskini düşür ve kan basıncını dengeler.

Omega 3: Balık (somon, uskumru), semizotu ve yağlı tohumlarda bulunur. Kan basıncını düşürücü etkisi çalışmalarca kanıtlanmıştır. Haftada 2 gün balık tüketimi önerilmektedir.

Fiziksel aktivite: Sedanter yaşam süren kişilerde, hipertansiyon gelişme riski, düzenli fiziksel aktivitesi olanlara göre, %20-50 daha fazladır. -

Hipertansiyonu önlemek ve korunmak için beslenme alanında yapılması gerekenler...

Yemeğin tadına bile bakmadan elimize tuzluğu almayalım... - Tuzsuz ekmek yiyelim... - Konserve, turşudan uzak duralım, özellikle turşu çok tuzludur... - Salamura besinleri tüketmeyelim... - Tuzu azaltılmış peynir yiyelim... -

Tuzsuz yemek çok tatsız diyorsanız biber, sirke, limon suyu ve değişik bitkilerle yemek tatlandırılabilir. - Sosların çoğu tuzludur. - İşlenmiş etlerden (sucuk, pastırma, sosis, salam, jambon) kaçınalım...

Galeta unu, kraker, mısır gevreği, patlamış mısır unutmayınki tuz içerir. - Hazır çorbalar, et suyu tableti genel olarak tuzludur...

Tatlı bisküviler de tuz içerir. Mutlaka etiket bilgisine bakılarak gıdaların tuz ve sodium içeriği takip edilmelidir.

UYKU APNESİ HİPERTANSİYON İLİŞKİSİ

İlaca rağmen düşmeyen hipertansiyona neden uyku apnesi midir ?

Günümüzde hipertansiyon hastalarında uyku apnesinin tedavi edilmesi oldukça önemlidir.

Bu hastaların yıllarca tansiyon ilaçlarına neden cevap vermedikleri , uyku apnesinin tek başına hipertansiyon nedeni olduğunun anlaşılmasıyla birlikte farklı bir boyut kazanmıştır.

Ülkemizde hipertansiyonu olan hastalar araştırılırken uyku apnesi ile ilişkisi mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Böylece uyku apnesi tedavisi ile insanlar boş yere tansiyon ilacı almaktan kurtulabilirler veya aldıkları ilaç miktarını düşürebilirler.

Dünyada on binlerce kişi üzerinde hipertansiyon araştırmaları yapılıyor. Tansiyon hastalarından % 34 ünün iki hipertansiyon ilacı almasına rağmen tansiyonlarının kontrol altına alınamadığını tespit edilmiştir.

Hipertansiyon hastalarının % 15’i ilaçla kontrol altına alınamayan dirençli hipertansiyon hastasıdır. Dirençli hipertansiyon hastalarının ise büyük bir kısmı aynı zamanda uyku apnesi hastadır. Uyku apnesini tedavi etmek bu hastaların boş yere ilaç almalarını önlemeye yetecektir. Üzülerek görüyorum ki, hipertansiyonla ilgilenen değerli uzmanlar bu noktaya gereken önemi vermemektedir. Oysa uyku apnesinden şüphelendikleri ve tedaviye yanıt alamadıkları hipertansiyon hastalarına uyku tetkiki yaptırsalar asıl nedeni ortaya koyacaklar.

Horlama ve uyku apneli hasta grubuyla yoğun ilgilenen biri olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki; bana gelen hastaların bir kısmı bir şekilde uyku apneli hastaların hipertansiyona meyilli olduklarını öğrenip kendileri uzman tavsiyesi olmadan başvurmaktadır.

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, uykuda solunum durması hastalığı yani uyku apnesi ; şişmanlık, alkol ve sigara gibi diğer faktörlerden bağımsız olarak tansiyon yüksekliğine yol açar öyle ki; bu hastalardaki hipertansiyon saatteki soluk durma sayısı ile doğru orantılıdır.

Uykuda anlık nefes durmasına bağlı gelişen kanda oksijen azalması, hipertansiyon ve kalp-damar kontrol mekanizmalarını direk olarak etkiler. İlaca cevap vermeyen hipertansiyon hastaları büyük olasılıkla uyku apnesi hastasıdır.

Aslında uyku apnesi sadece hipertansiyon değil aynı zamanda kalp fonksiyon bozukluğu ve enfarktüs nedeni olarak da kabul edilmektedir.

Uykuda solunum durması olunca kişide nefes alma çabası artar. Bir süre sonra Akciğer genişler, kalp ve büyük damarlar etrafındaki basıncı etkiler, ayrıca beynin oksijensiz kalması da hipertansiyon gelişiminde rol oynar.

Tedavisi yapılmamış uyku apne hastalığında ölüm riski normal bireylere göre % 300 artmaktadır. Kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riski ise daha yüksektir. Bu hastalarda yaygın damar hastalıkları da olduğu için beyin kanaması riski de önemli ölçüde artar.

Sağlıklı bir kalp için bunları yapın!

Kardiyovasküler hastalıklar, 25 yaş üzeri kadınlarda tüm kanserlerin toplamından daha fazla can alıyor.

Kalp krizi geçiren genç kadınların hayatını kaybetme riski, erkeklere oranla iki kat fazla.

Kendini koruyabilirsin. Hatta hemen, şu an başlamalısın!

Biraz Matematik Çalış Kolesterol (karaciğerinde üretilen ve kan hücrelerinde bulunan yapışkan bir madde) ve kalp hastalıkları arasındaki bağlantı uzun yıllardır biliniyor.

Ama total kolesterol seviyen sadece denklemin bir parçası. Asıl kilit nokta, ne kadarının "kötü kolesterol" olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve ne kadarının "iyi kolesterol" dediğimiz yüksek yoğunluklu lipoprotein

LDL, arter duvarlarında birikip plaklara sebep olabilir. Bu durum ise arterlerde zorlanma meydana getirip kan pıhtılaşması ve kalp krizi ile sonuçlanabilir.

Teksas Üniversitesi Southwestern Tıp Merkezi'nde yapılan bir araştırmaya göre, düşük LDL seviyesi, diğer risk faktörleri söz konusu olsa bile kalbi koruyor.

Öte yandan HDL adeta LDL'nin gazabından bedeni koruyan bir süper kahraman gibi çalışıyor.

İlaçlardan Korkma

Eğer kan tahlilinde kolesterolün yüksek çıktıysa, beslenme planında yapacağın değişiklikler ve egzersiz sana yardımcı olacaktır

Ancak değerlerin çok yüksekse, geç kalınmış ve sorun bu basit adımlarla çözülemeyecek kadar büyümüş olabilir

Böyle durumlarda doktorun sana statin diye bilinen, kolesterol düşüren bir ilaç verebilir.

Bu tarz ilaçlar karaciğerinin fazla kolesterol üretmesini engeller. Bazı doktorlar bu ilaçları verme konusunda tereddüt edebiliyor, özellikle de hasta, hayat tarzında yapacağı değişikliklerle sorunun üstesinden gelebilecekse.

Ancak son çalışmalar gösteriyor ki statin LDL seviyesini yüzde 40'a kadar düşürebiliyor, HDL seviyesini az da olsa yükseltiyor ve kalp krizi riskini yaklaşık yüzde 35 oranında azaltabiliyor.

Ağırlık çalış

Doktorlar eskiden kan basıncını arttırdığından ağırlık çalışmanın kalp için kötü olduğu kanısındaydı.

Ancak sonraki araştırmalar gösterdi ki ağırlık egzersizi hem kan basıncını düşürüyor, hem de vücudundaki yağları kasa çevirip daha fazla kalori yakmanı ve karın yağlarını eritmeni sağlıyor

Doktor Goldberg, düzenli ağırlık çalışmanın sadece yaşlanmayla bağlantılı kas ve kemik kaybını engellemekle kalmadığını,

aynı zamanda vücut yağlarını azaltıp dayanıklılığı arttırdığını söylüyor. Ve bunların hepsi kalp hastalıklarına yakalanma riskini düşürebiliyor.

Yediklerine dikkat et

Beslenmene çekidüzen vermeden yapacağın hiçbir egzersiz seni istediğin yere ulaştırmaz. Ancak bu, aç kalman ya da son moda bir diyet furyasına katılman gerektiği anlamına gelmiyor.

Doktor Hayes, "Hiçbir besin tek başına seni öldürmez ya da hayatını kurtarmaz. Doğru beslenme, çeşitli sağlıklı besinler içermeli" diyor.

En önemlisi, trans ve doymuş yağlardan uzak durman.

Avustralya'da yapılan bir araştırmaya göre, sağlıklı bireylere sadece bir kez verilen yağlı yemek bile dolaşım sistemini olumsuz şekilde etkiliyor ve HDL'nin koruyucu kalitesini düşürüyor.

Amerikan Kalp Birliği, tereyağı, yağlı süt, peynir ve et gibi doymuş yağ içeren besinlerden aldığın kalorinin, günlük kalori tüketiminin yüzde yedisini geçmemesini öneriyor.

Ayrıca tükettiğin trans yağ miktarı da yüzde biri geçmemeli.

Trans yağ çoğunlukla bisküvi, kraker ya da cips gibi işlenmiş ürünlerde bulunuyor.

Doğum Öncesi Kontrollerini Yaptır

Her sene yaklaşık 135 bin kadın hamileliğe bağlı diyabete yakalanıyor. Bu rahatsızlık, hamilelik hormonlarının yeterli insülin üretimini engellemesi ile ortaya çıkıyor.

Eskiden doktorlar bunun hamilelikle başlayıp, doğumdan sonra sona erdiğini düşünürdü

Ancak yeni araştırmalar gösteriyor ki bu hastalık hamilelikten sonra diyabete yakalanma riskini yüzde 50'ye çıkartıyor

bu da seni kalp hastalıklarına üç, yedi kat daha yatkın yapıyor.

Boyun şah damarları bizler için oldukça önemlidir. Bu damarın yapısındaki olumsuz değişiklikler beyin kanaması ve felç riskini artırır. Yapılan bazı çalışmalar şiddetli horlayanlarda şah damarındaki tıkanıklığın normal bireylere göre 10 kat fazla olduğunu göstermiştir. Ağır derecede uyku apnesi olanlarda ani damar tıkanması veya beyin felci geçirme ihtimali 4 kat artmaktadır.

Uyku apneli hastalar pıhtılaşma mekanizması bozulduğu için felç riski açısından da dikkatle değerlendirilmesi gereken hasta grubudur.

Sonuç olarak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz; Uyku apnesi kişinin yaşam kalitesini bozan ve beklenen ömrü %25 oranında kısaltan bir hastalıktır.Tüm sistemler gibi kalp-damar sistemi de yakından izlenmeli,hipertansiyonlu uyku apne li hastaların tedavi edilmesiyle birlikte kan basıncının önemli ölçüde düştüğü unutulmamalıdır.Öyle ki; bazı hastalar tamamen ilacı bırakırken bazıları da ilaç miktarını azaltır.